Ραγισμένο γυαλί

Shattered Glass. ΗΠΑ, 2003. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μπίλι Ρέι. Ηθοποιοί: Χέιντεν Κρίστενσεν, Πίτερ Σάρσγκαρντ, Κλόε Σεβινί, Μέλανι Λίνσκι, Στιβ Ζαν. 99 λεπτά.

Η ιστορία του νεαρού δημοσιογράφου που κατάφερε να δημοσιεύσει 27 άρθρα-μαϊμούδες σε ένα από τα πιο σοβαρά αμερικανικά περιοδικά. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ταινία γύρω από το ψέμα και την υποκρισία σε μια Αμερική έτοιμη να τα δεχτεί.

Την ιστορία του νεαρού δημοσιογράφου Στίβεν Γκλας, που, στα τέλη της δεκαετίας του '90, κατάφερε να ξεγελάσει τους εκδότες και τους συναδέλφους του στο διάσημο περιοδικό «Νιου Ρεπάμπλικ», δημοσιεύοντας συνολικά 27 κατασκευασμένα άρθρα του πάνω σε θέματα και πρόσωπα που αποδείχτηκαν φανταστικά, αφηγείται στην πολύ ενδιαφέρουσα ταινία του «Shattered Glass» (το «glass-γυαλί» του τίτλου αναφέρεται βέβαια στο όνομά του κι όχι σε κάποιο γυαλί) ο πρώην σεναριογράφος (Hart's War) Μπιλ Ρέι.

Οπως και ο ήρωας στην ταινία «Πιάσε με αν μπορείς» του Σπίλμπεργκ, ο Γκλας κατάφερε, με τη γοητεία των νεανικών του χρόνων, να ξεγελάσει όχι μόνο τον εκδότη του και τους συναδέλφους του -όπως τις δύο γυναίκες τις οποίες ερμηνεύουν η Κλόε Σεβινί και η Μέλανι Λίνσκι- αλλά και ολόκληρη την Αμερική, δημοσιεύοντας τα εκπληκτικά, κατασκευασμένα άρθρα του -όπως εκείνα ενάντια στον Κλίντον, ή τους νεαρούς, μεθυσμένους Ρεπουμπλικάνους που φέρονταν άσκημα σε συνέδριο του κόμματος ή ακόμη τον νεαρό χάκερ του Διαδικτύου που προσλήφθηκε από εταιρεία στην οποία είχε καταφέρει να μπει στο σύστημα.

Κάποτε βέβαια το ψέμα του αποκαλύπτεται χάρη σ' ένα νέο δημοσιογράφο και το νέο εκδότη του περιοδικού. Αποκάλυψη που γίνεται ακριβώς την περίοδο του σκανδάλου Κλίντον-Λεβίνσκι (ο Κλίντον είναι κατά κάποιον τρόπο «παρών» στην ιστορία), περίοδο ψεμάτων, σκανδάλων και υποκρισίας της αμερικανικής κοινωνίας, και που με παρόμοιο τρόπο συνεχίζονται σήμερα από τα αμερικανικά ΜΜΕ στην παρουσίαση των ειδήσεων (ιδιαίτερα σ' ό,τι αφορά το Ιράκ), που καθημερινά προσφέρουν στους ανίδεους συνήθως θεατές τους.

Με βάση ένα άρθρο στο περιοδικό «Vanity Fair», ο Ρέι έφτιαξε ένα σφιχτοδεμένο σενάριο και μια ταινία που την παρακολουθείς με το ίδιο ενδιαφέρον από την αρχή ώς το τέλος, αποσπώντας μια πέρα για πέρα πειστική ερμηνεία από τον πρωταγωνιστή του, Χέιντεν Κρίστενσεν (τον απολαύσαμε στο ρόλο του νεαρού Ανακιν Σκάιγοκερ στο «Πόλεμος των άστρων: η επίθεση των Κλώνων»), που εδώ αποδεικνύεται ηθοποιός με πραγματικό ταλέντο. Στο πλάι του πολύ καλοί στους ρόλους των δύο εκδοτών οι Πίτερ Σάρσγκαρντ (Τσακ Λέιν) και Χανκ Αζάρια (Μάικλ Κέλι).

Απάτες, ψέματα και δημοσιογραφία

Αμερικανός... Δαβίδ, ονόματι Μπίλι Ρέι, εμπνεόμενος από την πραγματική ιστορία ενός αληθινού Μινχάουζεν της δημοσιογραφίας, βάζει κάτω και τουλουμιάζει με το... μπαμπάκι τούς εκπροσώπους του μοδάτου, φρέσκου, ανάλαφρου Τύπου!

Το «Ραγισμένο γυαλί» («Shattered glass») είναι από τα πιο χαμηλόφωνα κινηματογραφικά γεγονότα της φετινής χρονιάς. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, συνωμοσίες και φανφάρες, ξεκουμπώνει και γδύνει το καλλίγραμμο «σώμα» της σύγχρονης δημοσιογραφίας, με κατάληξη το γνωστό ρηθέν «έξω κούκλα, μέσα πανούκλα». Το στόρι είναι αληθινό και αναφέρεται στην περίπτωση ενός νέου και πολλά υποσχόμενου γραφιά - του Στίβεν Γκλας - τα άρθρα του οποίου σε μερικά από τα καλύτερα και πιο έγκυρα έντυπα της χώρας («The new republic», «Rolling stone») είχαν προκαλέσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών και τον φθόνο των ανταγωνιστών. Και όμως, όλα, μα όλα, τα είχε βγάλει από την κοιλιά του!

Το «Ραγισμένο γυαλί» ξεκουμπώνει και γδύνει το καλλίγραμμο «σώμα» της σύγχρονης δημοσιογραφίας

Ο Μπίλι Ρέι, που ελπίζω να επανακάμψει με μια πιο ολοκληρωμένη «πρόταση», υποτάσσει τη φόρμα του στο περιεχόμενο και τους χαρακτήρες. Δηλαδή αδιαφορεί - και καλά κάνει - για τις εξωτερικές κορυφώσεις και τις τεχνητές εξάρσεις και επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην επεξεργασία του κατεργάρη ήρωά του. Ένας τύπος που με το στυλ της εύθραυστης, ευάλωτης «ψυχής» και με ύφος διανοούμενου καταφέρνει και ξεγελάει και τους άλλους αλλά και τον... εαυτό του. Δεν παραποιεί, κατασκευάζει γεγονότα. Σε τέτοιο σημείο που να πείθεται ο ίδιος για την αλήθεια των ψεύτικων γραπτών του!

Μια μικρή αλλά καλοφτιαγμένη αποκάλυψη πάνω σ' ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της εποχής μας. Τα Media, ακόμα και τα σοβαρότερα και πιο έγκυρα έντυπα, απομακρύνονται από την αλήθεια και διολισθαίνουν προς το ψέμα. Όπου κυρίαρχο σημείο δεν είναι το περιεχόμενο, αλλά το στυλ. Δεν έχει σημασία το τι γράφει κανείς, αλλά το πώς το γράφει. Που θα πει, για να πουλήσεις πρέπει να είσαι ευχάριστος και φρέσκος. Όλα τ' άλλα είναι απλώς οδοντόκρεμες!