Lemming

Γαλλία, 2005. Σκηνοθεσία: Ντομινίκ Μολ. Σενάριο: Ντομινίκ Μολ, Νικ Μαρσάντ. Ηθοποιοί: Λοράν Λικά, Σαρλότ Γκενσμπούργκ, Σάρλοτ Ράμπλινγκ, Αντρέ Ντισολιέ. 120 λεπτά.

Μια νεαρή γυναίκα αρχίζει να παίρνει τη μορφή μιας νεκρής σε μια ταινία που συνδυάζει με δεξιοτεχνία και μαύρο χιούμορ τις ανθρώπινες σχέσεις με το φανταστικό. Εξαιρετικές όλες οι ερμηνείες.

Μετά την πολύ καλή ταινία του «Ο Χάρι, ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου», ο Γάλλος σκηνοθέτης Ντομινίκ Μολ επιστρέφει με μια ταινία που συνδυάζει με δεξιοτεχνία τη μελέτη πάνω στους χαρακτήρες και τις ανθρώπινες σχέσεις με το υπερφυσικό θρίλερ.

Ο Αλέν Γκετί (Λοράν Λικά), ένας νεαρός, έξυπνος μηχανικός αυτοματοποίησης κι η γυναίκα του Μπενεντίκτ (Σαρλότ Γκενσμπούργκ) καλούν στο σπίτι τους για δείπνο το αφεντικό του Αλέν, Ρισάρ Πόλοκ (Αντρέ Ντισολιέ), και τη γυναίκα του, Αλίς (Σάρλοτ Ράμπλινγκ). Δείπνο που θα έχει απρόσμενες, δυσάρεστες εξελίξεις, με την Αλίς να προσβάλλει με τον χειρότερο τρόπο τον άντρα της διαλύοντας το δείπνο, με αποτέλεσμα η συμπεριφορά της και οι εξελίξεις της να επηρεάσουν το ζευγάρι και τις σχέσεις τους.

Από τα πρώτα πλάνα, με τον Αλέν να επιδεικνύει στα στελέχη της εταιρείας του μια εφεύρεσή του, που παρακολουθεί το τι γίνεται στο σπίτι, προειδοποιώντας για κάθε ζημιά ή οτιδήποτε άλλο συμβαίνει, μπαίνει το θέμα της παρακολούθησης αλλά και της μετατόπισης του βλέμματος σε μια κοινωνία όπου η αυτοματοποίηση έχει παραμερίσει τις ανθρώπινες σχέσεις. Σχέσεις που δεν υπάρχουν ανάμεσα στον Ρισάρ και την Αλίς και που έχουν μετατραπεί σε περιφρόνηση και μίσος αντίθετα με τις σχέσεις ανάμεσα στον Αλέν και την Μπενεντίκτ που βρίσκονται στο καλύτερο σημείο τους - «ζευγάρι μοντέλο» τούς αποκαλεί η Αλίς. Αν η κρίση στις σχέσεις Ρισάρ-Αλίς θυμίζει ζευγάρια στις ταινίες του Ινγκμαρ Μπέργκμαν, η διπλή προσωπικότητα που αρχίζει να παρουσιάζεται στο πρόσωπο της Μπενεντίκτ, που καταλαμβάνεται από τη μορφή της Αλίς, στο δεύτερο μέρος της ταινίας, φέρνει στον νου τον «Δεσμώτη του ιλίγγου» του Χίτσκοκ - στοιχείο που τονίζεται ακόμη περισσότερο με τη χρήση της μουσικής. Ο Μολ καταφέρνει να μεταβεί με άνεση από το ρεαλιστικό πρώτο μέρος της ταινίας στο φανταστικό δεύτερο μέρος, όπου κυριαρχεί μια μαύρη ατμόσφαιρα, βουτηγμένη σε μαύρο χιούμορ, χρησιμοποιώντας την εμφάνιση του lemming -ενός μικρού τρωκτικού από τη Σκανδιναβία- που το νεαρό ζευγάρι βρίσκει στο νεροχύτη τους για να κάνει έμμεσο σχόλιο πάνω στην καταστροφική εμφάνιση της Αλίς και δημιουργώντας, με τη χρήση τόσο της φωτογραφίας, των ήχων και της μουσικής όσο και με το μελετημένο μοντάζ του και τις εξαιρετικές ερμηνείες, την ατμόσφαιρα του αλλόκοτου.

Ποιος φοβάται τα τρωκτικά

 Εξαιρετικό μείγμα σαρκασμού, μαύρης κωμικοτραγωδίας και σουρεαλιστικού παραλογισμού με το όνομα «Lemming», από το είδος των περίεργων τρωκτικών που για κάποιους εντελώς ανεξήγητους λόγους κατεβαίνουν στη Γαλλία προερχόμενα, αν δεν κάνω λάθος, από τη Σουηδία!

H οικογενειακή πλοκή, σκηνοθετημένη από τον ιδιαίτερο Ντομινίκ Μολ («Χάρι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου»), αρχίζει τη στιγμή που ο νεαρός σύζυγος (Λοράν Λουκά) προσπαθεί να ξεφρακάρει την αποχέτευση από την εξωπραγματική έλευση ενός τέτοιου τρωκτικού. Φυσικά, η εν λόγω ύπαρξη ενός ποντικού λειτουργεί συμβολικά. Γιατί το ζεύγος του Λοράν Λουκά μετά της Σαρλότ Γκέινσμπουργκ, οι οποίοι απολαμβάνουν τα χαρμόσυνα προεόρτια ενός νεότευκτου γάμου, υποδέχονται για δείπνο το διαλυμένο και νοσηρό ζεύγος του αφεντικού του Λουκά, αποτελούμενο από τον Αντρέ Ντισολιέ και τη Σάρλοτ Ράμπλινγκ. Έτσι, όπως αναπάντεχη ήταν η έλευση ενός Lemming, το ίδιο αναπάντεχη είναι και η παράσταση «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ» που δίνουν οι δύο καλεσμένοι μπροστά στους εμβρόντητους οφθαλμούς του νεοφώτιστου και αθώου ζευγαριού. H συνέχεια, το ίδιο εξωφρενική. H κυρία Ράμπλινγκ όχι μόνο την πέφτει στον Λουκά, αλλά στη συνέχεια αποπειράται να αυτοκτονήσει εντός του υπνοδωματίου του ξένου σπιτιού. Αργά αλλά σταθερά, η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο. Τόσο ανθρώπου όσο και τρωκτικού!

Ο Ντομινίκ Μολ με επιδεξιότητα μεγάλη μπλέκει και ταυτόχρονα ξεμπλέκει αυτό το τρελό κουβάρι. Σπουδαία δουλειά. Όσο ταΐζει την πλοκή με παράλογα στοιχεία και σουρεαλιστικές ανατροπές τόσο οι καταστάσεις μοιάζουν κωμικές και άλλο τόσο οι ήρωες πέφτουν σε παγίδες δραματικές. Έτσι ο θεατής, από τη μια χαμογελάει και από την άλλη κατσουφιάζει. Ο λόγος είναι απλός. Από τη μια, ο εξωτερικός παρατηρητής τα βρίσκει όλα αυτά αστεία και τρελά. Από την άλλη, αυτά τα τέσσερα ανθρώπινα τρωκτικά αισθάνονται μια αόρατη απειλή (σαν ταινία τρόμου) να αιωρείται άνωθεν της κεφαλής τους. Κάθε αντικείμενο αλλά και κάθε χαρακτήρας είναι ιμάντες μόλυνσης και παρακμής. Το ζευγάρι των δύο πλουσίων προαναγγέλλει την κατάληξη του ζεύγους των φιλόδοξων και ανυποψίαστων νέων. Ταυτοχρόνως, το ίδιο ζευγάρι Ντισολιέ και Ράμπλινγκ λειτουργεί ως καταλυτικός πειρασμός. Τα τρωκτικά επελαύνουν απ' έξω, αλλά στο τέλος φωλιάζουν μέσα μας. Για να καταλάβετε είναι περίπου σαν ο Έντουαρντ Άλμπι να έχει ξαναγράψει, ειδικά για το σινεμά το «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ». Ό,τι πρέπει για απαιτητικούς, καλλιεργημένους, θεατές!