Back Up Next
Πρώτος έρωτας

Πρώτος έρωτας

Primo amore. Ιταλία, 2004. Σκηνοθεσία: Ματέο Γκαρόνε. Σενάριο: Ματέο Γκαρόνε, Μάσιμο Γκαουντιόζο, Βιταλιάνο Τρεβίζαν. Ηθοποιοί: Βιταλιάνο Τρεβίζαν, Μικέλα Τσεσκόν. 100 λεπτά.

 Η ιστορία ενός παθολογικού έρωτα, δοσμένη με πρωτοτυπία, ερωτισμό και σουρεαλιστικές πινελιές. Εξοχες οι ερμηνείες.

 Μετά την πρωτότυπη, βουτηγμένη σε μια αλλόκοτη ατμόσφαιρα ταινία του, «Ο ταριχευτής», γύρω από έναν παθιασμένο έρωτα, που προβλήθηκε στο φετινό Πανόραμα της  «Ελευθεροτυπίας», ο νέος Ιταλός σκηνοθέτης Ματέο Γκαρόνε επιστρέφει με μια το ίδιο εκπληκτική ταινία, «Πρώτος έρωτας», που πρωτοείδαμε στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Οπως έγραφα τότε στην ανταπόκρισή μου, πρόκειται για τον παράξενο, ασυνήθιστο έρωτα ανάμεσα σε δύο μοναχικά άτομα. Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο Βιτόριο, ένας ανήσυχος άντρας, που ζει σε μια πόλη της βορειοανατολικής Ιταλίας και που αναζητεί τον τέλειο έρωτα με την τέλεια γυναίκα, που γι' αυτόν πρέπει να είναι πολύ αδύνατη. Υστερα από διάφορες αποτυχημένες προσπάθειες θα καταλήξει στη Σόνια, μια χαριτωμένη, έξυπνη γυναίκα, που όμως ζυγίζει 59 κιλά. Γι' αυτό, αφού καταφέρνει να την κατακτήσει, ο Βιτόριο αρχίζει να της επιβάλλει μια αυστηρή δίαιτα με στόχο να την αδυνατίσει. Γοητευμένη από τη σκοτεινή πλευρά του, η Σόνια τον αφήνει να την παρασύρει σε μια δίαιτα με απρόβλεπτα κι επικίνδυνα αποτελέσματα.

 Είναι η ιστορία ενός παθολογικού έρωτα, αλλά και της προσπάθειας απόλυτης κυριαρχίας πάνω στον άλλον, που ο Γκαρόνε χρησιμοποιεί για να φτιάξει την εκπληκτική ταινία του. Ταινία δοσμένη με μια λιτή, αυστηρή σκηνοθεσία, με πλάνα εικαστικά όμορφα, με ένα μαύρο χιούμορ να διαπερνά τις σκηνές του, οι οποίες είναι διανθισμένες με ερωτισμό, που φέρνουν στον νου τις ταινίες του Μπουνιουέλ. Φτάνει να θυμηθούμε τις θαυμάσιες, πρωτότυπες στην κινηματογράφησή τους, ερωτικές σκηνές του, ή εκείνη με μια Σόνια που έχει ξεπεράσει τα όρια της αντοχής της κι αρχίζει να τρώει ό,τι βρει στο εστιατόριο που την πηγαίνει ο Βιτόριο. Στις πολλές αρετές της ταινίας και οι θαυμάσιες ερμηνείες, του συγγραφέα Βιταλιάνο Τρεβίζαν, που δίνει με δύναμη τον διφορούμενο χαρακτήρα του Βιτόριο και της Μικέλα Τσεσκόν, ηθοποιού του θεάτρου (για χάρη της ταινίας έχασε 15 κιλά), η οποία δίνει τη Σόνια με ευαισθησία και κατανόηση.

 Μένγκελε της μόδας και της ανορεξίας

«Πρώτος έρωτας». Ο Μένγκελε της μόδας και της βιτρίνας!

 Από τον νεαρό Ιταλό Ματέο Γκαρόνε προς fashion και bodyline. Το λένε «Πρώτος έρωτας» («Primo amore»), αλλά στην πραγματικότητα είναι η μετενσάρκωση του Μένγκελε. Από το ’ουσβιτς, στα διαιτητικά και μοδάτα... κρεματόρια της πασαρέλας, του Μιλάνου, του Παρισιού και του Λονδίνου.

Είμαι βέβαιος πως αν το ίδιο στόρι έπεφτε στα χέρια του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ («Δίδυμοι») και του Μίκαελ Χάνεκε («Δασκάλα πιάνου») θα πέταγαν τη σκούφια τους. Πωρωμένο, νοσηρό, σκοτεινό, μαύρο και διαβολικό. Στο βάθος, ο υπεράνθρωπος του Νίτσε. Προς το κέντρο, η βιτρίνα του σημερινού δυτικού πολιτισμού και στην άκρη, μπροστά στη σκηνή, το πνεύμα της μόδας του μινιμαλισμού. Όλα μικρά. Μινιμαλιστική τροφή, μινιμαλιστική κομψότητα, μινιμαλιστικός χώρος, μινιμαλιστική ιστορία, μινιμαλιστικός έρωτας, μινιμαλιστικό μαρτύριο. Όλα σαν χρυσόσκονη που υπερίπταται και κολλάει σαν βδέλλα στα μαλλιά. H αγία τριάδα του μαζικού πολιτισμού: Δίαιτα, ρούχα, κομψότητα. Στο τέλος ο Βιτόριο, αυτή η σύγχρονη εκδοχή ενός Μένγκελε, ψιθυρίζει «Το μυαλό θέλει, αλλά το σώμα δεν μπορεί»!

Χρυσοχόος, κατειλημμένος ολοσχερώς και ολοκληρωτικώς από την εμμονή της τέλειας αναλογίας Σώματος-Πνεύματος, όπου το Σώμα θα είναι τόσο ανάλαφρο ώστε να ταιριάζει γάντι στο ιπτάμενο πνεύμα ενός στρατιωτικά πειθαρχημένου μυαλού, συνάπτει πολύπλευρη και πολυεπίπεδη σχέση με μοντέλο σχολής καλών τεχνών. Οικειοθελώς, εκείνη δέχεται να γίνει πειραματόζωο και να υποστεί πάνω και μέσα στον οργανισμό της το μαρτύριο της δίαιτας μέχρι να φτάσει τα 40 κιλά!

 Όλα και όσα συνιστούν και συγκροτούν μία σχέση ερωτική, μεταμορφώνονται, αλλοιώνονται, παραμορφώνονται και στο τέλος καίγονται στον κλίβανο της... μόδας! Μοναδικό εργαλείο, η ζυγαριά! Μοναδική πράξη, η καταναγκαστική ανορεξία. Μοναδική σχέση, εκείνη από σαδιστή βασανιστή προς μαζοχιστή βασανιζόμενο. Και μοναδικό ιδανικό, η «κατασκευή» μιας ζωντανής ρέπλικας ανώτερης φυλής! Είναι σαν οι πρωτόπλαστοι (γι' αυτό και primo amore) να προκύπτουν από τον μαρκαδόρο ενός μεγάλου σχεδιαστή μόδας. Σαν η πιο μεγάλη διαιτητική φίρμα να έχει αναλάβει, στη θέση του μεγαλοδύναμου, να τους διαπλάσει. Και σαν η Εδέμ να έχει μετακομίσει σε ένα ψυχρό, σκοτεινό, απροσδιόριστο υπερπέραν όπου μόνο σκελετοί UFO κατοικούν! Ανατριχιαστικό!

Αυτό το τόσο ακραίο δίδυμο φωτίζει και ταυτόχρονα γκρεμίζει το κέντρο βάρους της σημερινής μαζικής κουλτούρας, που στηρίζεται στην εξωτερική, τη φετιχιστική σχέση του «πελάτη» με τα καταναλωτικά πρότυπα. Ανάμεσα στον ’νδρα και τη Γυναίκα, διαμεσολαβεί η βιτρίνα. Ανάμεσα στα σώματα, παρεμβαίνει η φαντασίωση αυτής της καταναλωτικής μόδας. Πώς να σας το πω. Ανάμεσα στα... σκέλια μεσολαβούν οι φωτογραφίες και οι πασαρέλες. Εκατομμύρια γυναίκες στο μαρτύριο της καταναγκαστικής ανορεξίας. Εκατομμύρια άνδρες στο βίτσιο της απόλυτης ομορφιάς. Το «θέλω» μετατρέπεται σε «πρέπει». Το «αγαπάω» σε «αδυνατίζω σαδιστικά». Και το «πηδάω» σε ζυγαριά. Κάποτε οι άνθρωποι βασανίζονταν, σκοτώνονταν, καίγονταν για τις ιδέες τους. Σήμερα αποξενώνονται, σχεδόν αυτοχειριάζονται και οικειοθελώς μαστιγώνονται για ένα αδειανό, μοδάτο πουκάμισο, για μια αδύνατη, κομψή Ελένη!

Back Home Up Next