Wendy and Lucy. ΗΠΑ, 2008. Σκηνοθεσία: Κέλι Ράιτσαρντ. Σενάριο: Τζόναθαν Ρέιμοντ. Ηθοποιοί: Μισέλ Γουίλιαμς, Λούσι, Γουίλ Πάτον, Γουόλτερ Ντάλτον. 80'

Η πορεία μιας μοναχικής γυναίκας και του σκύλου της, σε μια Αμερική της οικονομικής κρίσης, σε ένα ελεγειακό ρόουντ-μούβι, με μια εξαιρετική Μισέλ Γουίλιαμς στον ρόλο της σπαραχτικής Γουέντι.

Η Γουέντι είναι μια μοναχική γυναίκα που ξεκινά από την Ιντιάνα, παρέα με το σκυλί της, Λούσι, για να πάει στην Αλάσκα να βρει δουλειά σ' έναν ψαρότοπο. Δεν πρόκειται για κάποια άστεγη ή άνεργη γυναίκα -αν και δεν μαθαίνουμε πολλά για το παρελθόν της- αλλά για μια γυναίκα μάλλον απελπισμένη με την κοινωνία στην οποία ζει. Η Γουέντι ταξιδεύει μέσα από μουντά, άχαρα τοπία, κοιμάται στο αυτοκίνητό της ενώ τα πρωινά πλένεται και φτιάχνεται στις τουαλέτες των βενζινάδικων. Κάποια στιγμή, το αυτοκίνητό της τα «φτύνει» και η Γουέντι βρίσκεται μόνη, χωρίς πολλά χρήματα και χωρίς σκυλοτροφή, σε μια πόλη στο Ορεγκον. Θα προσπαθήσει να κλέψει τη σκυλοτροφή από ένα σούπερ μάρκετ για να βρεθεί στο αστυνομικό τμήμα, μέχρι όμως να πληρώσει το πρόστιμο και να επιστρέψει στο σούπερ-μάρκετ για πάρει τη Λούσι, το σκυλί έχει εξαφανιστεί.

Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας αναφέρεται στις προσπάθειες της Γουέντι να βρει το χαμένο σκυλί της, το μόνο σύντροφό της, που κάνει τη ζωή της πιο ανεκτική, πιο αναγκαία και ανθρώπινη. Ενα όμορφο, συγκινητικό οδοιπορικό, μικρή ελεγειακή οδύσσεια που η ανεξάρτητη σκηνοθέτρια Κέλι Ράιτσαρντ καταγράφει μ' ένα στιλ θα έλεγα μινιμαλιστικό, συγγενικό μ' εκείνο του ιταλικού νεορεαλισμού, με την κάμερά της (και με τον καμεραμάν Σαμ Λέβι να δημιουργεί τη σωστή ατμόσφαιρα με τη φωτογραφία του) να παρακολουθεί -συχνά από απόσταση- την πορεία της ηρωίδας της. Πορεία σπαραχτική, στις παρυφές μιας αποξενωμένης κοινωνίας, που τονίζει με το θαυμάσιο, εσωτερικό της παίξιμο η Μισέλ Γουίλιαμς. Στην ταινία ούτε γίνονται ούτε ακούμε πολλά. Μαθαίνουμε όμως πολλά. Για τη ζωή, τη μοναξιά, τον αγώνα επιβίωσης, για τον ίδιο τον άνθρωπο. Είναι καιρός που έχουμε να δούμε μια τόσο ανθρώπινη, ρεαλιστική ταινία από την Αμερική, μακριά από τα μπλοκ-μπάστερ του Χόλιγουντ, κι αυτό, πιστεύω, λέει πολλά για έναν κινηματογράφο που πρέπει να τον αναζητούμε και να τον απολαμβάνουμε.

Η κυρία με το σκυλάκι

Ε και! Τι είναι αυτό; Μια περιφερόμενη από χωρίου εις χωρίον αδύνατη, με κοντά παντελονάκια και με σακίδιο στην πλάτη, μεγαλοκοπέλα παρέα με θηλυκό σκυλάκι. Και όμως. Μετά τα πρώτα λεπτά ένας κόμπος μου κάθησε στον λαιμό. Συγκίνηση σχεδόν από το τίποτα!

Το «Γουέντι και Λούσι» (Wendy and Lucy) της Κέλι Ράιχαρντ, με μοναδική πρωταγωνίστρια τη Μισέλ Ουίλιαμς, παραπέμπει αμυδρά στο αριστούργημα του Ερίκ Ζονκά και του 1998 «Η ονειρεμένη ζωή των αγγέλων» (La vie revee des anges). Ο πυρήνας του περιεχομένου και καθόλου αισθητική και η διαδικασία. Ανατριχιαστική η μοναξιά. Εφιαλτική η κοινωνική ζωή. Εσωτερική κόλαση η πορεία η υπαρξιακή. Περίπου η μεταμοντέρνα, χίπικη, αλλά μινιμαλιστική παραλλαγή του αριστουργήματος του Τσέχωφ «Dama S sobachkoy» (Η κυρία με το σκυλάκι) από εκείνη τη μνημειώδη, ασπρόμαυρη, κινηματογραφική μεταφορά του Ιωσήφ Χάιφιτς του 1960, με τη μοναδική ερμηνεία της Ίγια Σαβίνα.

Η Reichardt αποφλοίωσε το σύμπαν της αμερικανικής παμφαγίας. Στα σκουπίδια το χάμπουργκερ. Στις χωματερές το πλαστικό. Στον διάολο η αφθονία και ο εντυπωσιασμός. Το κορίτσι με βλέμμα στραμμένο προς τον Ρομπέρ Μπρεσόν. Ουκ εν τω πολλώ το ευ. Γίνεται; Αν γίνεται! Όταν οι Αμερικανοί- κάτοχοι της αφήγησης μοναδικοί- αποφασίσουν να πορευτούν με τα χρήσιμα και τα ελάχιστα, τότε επεξεργάζονται πολύτιμους λίθους. Θυμηθείτε μόνο το «Ταξίδι στην άγρια φύση» (Ιnto the wild). Ό,τι καλύτερο έχει κάνει μέχρι σήμερα ως σκηνοθέτης ο Σον Πεν. Η πιο σπαρακτική ωδή στον χιπισμό.

Το στόρι εντελώς της μιας γραμμής. Ένα μεγάλο κορίτσι, παρέα με μια σκυλίτσα, καβάλα σ΄ ένα παμπάλαιο όχημα με τελικό προορισμό την Αλάσκα. Όσο πιο μακριά τόσο καλύτερα γι΄ αυτά τα πλάσματα, τα μοναχικά. Ενδιαμέσως, μια προσωρινή στάση σε κάποια επαρχία της Αμερικής. Εκείνη, η Γουέντι, θα επιχειρήσει shop lifting. Κάτι να βάλουν στο στόμα τους. Όμως, ένας νεαρός υπάλληλος θα τη συλλάβει κι έτσι η Γουέντι θα καταλήξει προσωρινά στο αστυνομικό τμήμα. Όταν επιστρέψει, άφαντη η Λούσι. Τότε μόνη αρχίζει να την ψάχνει. Όμως το όχημα έχει κλατάρει. Παγιδευμένη σ΄ αυτήν την πόλη η Γουέντι. Χωρίς αυτοκίνητο και κυρίως χωρίς τη Λούσι. Μόνη, αδέκαρη, άστεγη, απελπισμένη!

Πρώτα η γεωμετρία, έπειτα η σκηνοθεσία. Αυτή η αρετή της Αμερικανίδας. Προσέξτε τους ανθρώπινους, τους φυσικούς και τεχνητούς όγκους αυτής της λιτής ιστορίας. Γιατί μόνο μία η πρωταγωνίστρια; Επειδή η μονάδα αντικαθιστά και υποκαθιστά ευρύτερα κοινωνικά σύνολα. Η ουσία μέσα από την περίπτωση μιας συγκεκριμένης, ατομικής, περιπέτειας. Στοιχειώδες. Γιατί μόνη, αδέκαρη, περιπλανώμενη, ρακένδυτη και άστεγη; Μα, γιατί ένα μέρος της κοινωνίας συμβαίνει να είναι αδέκαρο, άστεγο και ρακένδυτο. Αλλά και επειδή η περιπλάνηση έχει να κάνει με όλη την Αμερική.

Οι τόποι αλλάζουν, αλλά το βίωμα παραμένει το ίδιο. Μόνος εδώ, μόνος εκεί, μόνος παντού. Κι αυτό στοιχειώδες. Το ίδιο με τον Χρόνο. Εξαρτάται από το βίωμα. Άλλοτε οι μέρες τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Άλλοτε οι δείκτες του ρολογιού είναι κολλημένοι στο ίδιο σημείο. Και γιατί το σκυλάκι; Μα επειδή μόνο αυτή η μοναδική, αληθινή, αφοσιωμένη επαφή. Γιατί οι δρόμοι είναι άδειοι; Γιατί εκείνη έτσι τους βλέπει. Το ίδιο και με το δάσος. Το ίδιο και με κάθε στοιχειώδη, αναγκαστική επαφή με τους ανθρώπους. Παντού αλλοτριωμένοι, αποξενωμένοι, κουρδισμένοι. Παντού αντίπαλοι. Παντού εχθροί. Μοναδικός αληθινός άνθρωπος ένα τετράποδο. Αυτό το έσχατο ενός πολιτισμού που έγινε για τον άνθρωπο που θα «σκοτώσει» την ανθρωπιά!