Le Tout Nouveau Testament

Βέλγιο, Γαλλία, Λουξεμβούργο, 2015, Εγχρωμο
Σκηνοθεσία: Ζακό Βαν Ντορμέλ
Πρωταγωνιστούν: Πίλι Γκρόιν, Μπενουά Πελβούρντ, Γιολάντ Μορό, Κατρίν Ντενέβ, Διάρκεια: 113 λεπτά

Ο Θεός υπάρχει και ζει στις Βρυξέλλες. Κυνικός, σαδιστής και αυταρχικός, διασκεδάζει σκαρώνοντας φάρσες και καταστροφές στην ανθρωπότητα. Η μικρή του κόρη, όμως, επαναστατεί, δραπετεύει από το διαμέρισμα στο οποίο είναι κλεισμένη και κατεβαίνει στον κόσμο αποφασισμένη να τον αλλάξει και να ξαναγράψει την Καινή Διαθήκη.

Κοινωνική σάτιρα με φιλοσοφικές ανησυχίες, ξεκαρδιστικές σεναριακές ιδέες και σουρεαλιστικό, μαύρο χιούμορ. Συμμετοχή στο φεστιβάλ Κανών, υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα και μέσα στη βραχεία λίστα των ξενόγλωσσων οσκαρικών ταινιών.

Επτά χρόνια μετά το υπερφιλόδοξο «Mr. Nobody» που επιχείρησε να αναπροσδιορίσει –φιλοσοφικώς- την έννοια του χρόνου, με άναμεικτα αποτελέσματα, ένας από τους πιο ιδιαίτερους κι εκκεντρικούς δημιουργούς του βελγικού σινεμά, ο Jaco Van Dormael, επιστρέφει με τη νέα του ταινία, «Le Tout Nouveau Testament». Μάλιστα, εξ (συν)όψεως, θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε και τη νέα του προσπάθεια ως εφάμιλλης φιλοδοξίας, παρ’όλα αυτά, ο σκοπός του Βέλγου δεν είναι να εντρυφήσει σε υπαρξιακά μονοπάτια. Αντ’αυτού, σκοπεύει –και πετυχαίνει διάνα, θα προσθέσουμε εμείς- να μας ψυχαγωγήσει με ένα ιδιότυπο μείγμα σουρεαλισμού, παράλογου και feelgood κινηματογράφου, έχοντας ως βέλτιστο βέλος στη «φαρέτρα» του ένα εξόχως σημαντικό και σπάνιο ατού: το στοιχείο του απρόβλεπτου.
Η ιστορία μας θέλει τον Θεό (ναι, τον γνωστό) να κατοικεί στο συμπαθές Βέλγιο, συγκεκριμένα στις Βρυξέλλες. Παρέα με τη διακριτική, σχεδόν «αόρατη» γυναίκα του (Yolande Moreau) και την επαναστατική, αμφισβητία κόρη του Ea (Pili Groyne), ο Θεός (Benoit Poelvoorde) είναι πολύ διαφορετικός από τις ιστορίες των χριστιανικών βιβλίων. Ένα ξεκάθαρο πάθος για το αλκοόλ, η αγάπη του για τον παντώς είδους βασανισμό του ανθρώπινου είδους (όταν μια φέτα ψωμιού με μαρμελάδα πέφτει, πάντα η πλευρά με τη μαρμελάδα είναι αυτή που ακουμπά το πάτωμα, αναφέρει χαρακτηριστικά ένας από τους νόμους που έχει συντάξει) και η οξυθυμία του, κυριαρχούν στην ψυχοσύνθεση του. Την οικογένεια έχει στιγματίσει ο χαμός του γιου, J.C. (μπορείτε να μαντέψετε τα αρχικά, είμαστε σίγουροι), με την Ea να αισθάνεται «ριγμένη», αλλά ταυτόχρονα, ως το μοναδικό πνεύμα αντιλογίας ικανό να διασαλέψει το φιλήσυχο κλίμα, αποφασισμένη να προβάλει σθεναρή αντίσταση στον κυνισμό του πατέρα της. Το σχέδιο της; Εισβάλει στον υπολογιστή του πατέρα της, στέλνει σε όλη την ανθρωπότητα την ημερομηνία θανάτου τους –μέσω των κινητών τους τηλεφώνων- και ακολούθως, ταξιδεύει στη γη (μέσω ενός πλυντηρίου) ώστε να προσεγγίσει 6 ετερόκλητους αποστόλους και να ηγηθεί της συγγραφής μίας νέας καινής διαθήκης. Γιατί 6; Γιατί μαζί με τους 12 του Χριστού, ο αριθμός φτάνει στο 18, τον αγαπημένο αριθμό της μητέρας της λόγω της αγάπης της για το baseball -18 είναι ο συνολικός αριθμός των παικτών του εν λόγω αθλήματος.
Βγήκε οποιοδήποτε νόημα από τις παραπάνω αράδες; Φανταζόμαστε πως όχι, αλλά αυτό διόλου μας απασχολεί σε μία πρωταρχικώς σουρεαλιστική κωμωδία όπως το «Η Ολοκαίνουρια Καινή Διαθήκη». Από το άγαλματάκι του Ιησού που μιλά, μέχρι τις καμηλοπαρδάλεις στο κέντρο των Βρυξελλών και τις ερωτικές περιπτύξεις της Catherine Deneuve με ζώο του τσίρκου, όλα υπηρετούν πιστά τις επιταγές του Van Dormael στη δημιουργία μίας αλλόκοτης κωμωδίας για την ανθρώπινη ύπαρξη. Δεν είναι όλες οι στιγμές κωμικές όμως. Υπάρχουν σκηνές-συναισθηματικές χιονοστιβάδες όπως αυτή με μία μητέρα και το παιδί της με σύνδρομο down ικανές να σε «γονατίσουν». Υπάρχουν συνομιλίες όπως αυτή με έναν υπάλληλο γραφείου να συνομιλεί με ένα πτηνό σε ένα πάρκο, λέγοντας του «Μπορείς να πετάξεις οπουδήποτε. Γιατί κάθεσαι σε αυτό το συγκεκριμένο πάρκο;», με αυτό να του απαντά «Θα μπορούσα να ρωτήσω ακριβώς το ίδιο». Υπάρχει η γλύκα, τα σκοτεινά πάθη, η νοσταλγία κι οι οδυνηρές εμπειρίες, όπως ακριβώς συμβαίνει –κι είναι ο λόγος της ομορφιάς της ανθρώπινης υπόστασης.
Θα μπορούσαμε να ανασύρουμε διάφορες επιρροές, ή στιγμές που μας θυμίζουν σινεμά συγκεκριμένων δημιουργών: το κεντράρισμα χαρακτήρων αλά Wes Anderson, το έντονο στοιχείο του ονείρου όπως στον Michel Gondry ή την αισθητική του Jeunet. Τίποτα όμως δε θα λειτουργούσε τόσο καλά, αν δεν υπήρχε το μοντάζ του Herve De Luze (υποψήφιος για Όσκαρ με τον Πιανίστα) που έδωσε μεγάλη έμφαση στις κωμικές σεκάνς και η διανομή των ηθοποιών που, συν τοις άλλοις, φυσικά επωφελούνται της σκηνοθετικής διεύθυνσης του Βέλγου.
Ο Benoit Poelvoorde, ένας εκ των καλύτερων ηθοποιών του βελγικού σινεμά (Man Bites Dog, ένας αξιομνημόνευτος ρόλος του), είναι εξαιρετικός ως ο κυνικός, μισάνθρωπος Θεός. Την παράσταση κλέβει η γυναίκα του στο φιλμ, Yolande Moreau, μία εντυπωσιακά ποιοτική κωμικός που έχει αφήσει τα διαπιστευτήρια της για δεκαετίες, σε φιλμ όπως το “Amelie” και το πιο πρόσφατο “Seraphine”. Φυσικά, έχουμε και την καλοδεχούμενη παρουσία της Deneuve, που δίνει κύρος και υπόσταση στις σκηνές που συμμετέχει, όπως και την υπέροχη, νεαρή Pili Groyne, που είχαμε δει στο εκπληκτικό «Two Days One Night» των αδελφών Dardenne ως κόρη του χαρακτήρα της Marion Cotillard.
Κάτι σαν το «Αμελί» του 2016; Είναι άδικο να δώσουμε «ταμπέλα» σε ένα δημιούργημα που μας χαρίζει τη σπάνια αρετή του απρόβλεπτου και τη φυγή από τις συνήθεις αφηγηματικές νόρμες. Διαμάντι.

Βραβεία / Συμμετοχές:
Επίσημη Υποψηφιότητα του Βελγίου για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας 2016
Επίσημη Συμμετοχή | Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών 2015
Βραβείο Κοινού, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφους Νορβηγίας 2015
Ταινία Έναρξης, 44ο Φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου Μόντρεαλ
Ελληνική πρεμιέρα, Ημέρα Γαλλοφωνίας TV5 Monde, 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας
Υποψήφια Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία, Χρυσές Σφαίρες 2016
Βραβείο Ευρωπαίου Καλλιτεχνικού Διευθυντή (Σιλβί Ολιβέ), Ευρωπαϊκά Βραβεία 2015