Αγγλική εξοχή, 1865.
Η Κάθριν πνίγεται σε έναν γάμο χωρίς αγάπη, με έναν
πικρόχολο άνδρα που έχει τα διπλά της χρόνια.
Όταν ξεκινά μια παθιασμένη σχέση
με έναν νεαρό εργάτη στο κτήμα του συζύγου της μια δύναμη απελευθερώνεται μέσα
της, τόσο ισχυρή που τίποτα δεν μπορεί να τη σταματήσει, μέχρι να κατακτήσει
αυτό που θέλει. Το δυναμικό, σφοδρό
σκηνοθετικό ντεμπούτο του Γουίλιαμ Όλντροϊντ, σαν μια σφιχτή, συγκεντρωμένη
εκδοχή του Ανεμοδαρμένα Ύψη της Άντρεα Άρνολντ, βασίζεται στο μυθιστόρημα του
Νικολάι Λέσκοφ Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ, που στη συνέχεια έγινε, εξαιρετικά
ενοχλητική για το σταλινικό καθεστώς, όπερα σε μουσική του Ντιμίτρι Σοστακόβιτς,
καθώς και ταινία από τον Αντρέι Βάιντα το 1962.
Η πηγή έμπνευσης παραμένει
βεβαίως η δολοπλόκος, ραδιούργα ηρωίδα του Σαίξπηρ και αυτή η διασκευή μεταφέρει
τη δράση στην Αγγλία του 19ου αιώνα με πρωταγωνίστρια την Κάθριν, η οποία
βρίσκεται προ δυσάρεστου απροόπτου την πρώτη νύχτα του γάμου της με τον
Αλεξάντερ, ο οποίος αποδεικνύεται ερωτικά και συναισθηματικά αδιάφορος, ένας
ψυχρός άνδρας που προφανώς κουβαλά την τοξική αγένεια του αυστηρού πατέρα του
Μπόρις, τον οποίο η Κάθριν υποχρεώνεται να ανεχτεί σε αμίλητα γεύματα και
σύντομες ανταλλαγές λεκτικής επίπληξης όσο ο σύζυγός της λείπει σε ταξίδια.
Σύντομα το έργο μετατοπίζει το αρχικό τρίγωνο, αφού η Κάθριν υποκύπτει πρόθυμα
στο έντονο φλερτ του επιστάτη Σεμπάστιαν κάτω από το διακριτικό και φοβισμένο
βλέμμα της βοηθού της Άνα.
Η αμαρτία αυτή, ωστόσο, είναι απλό πταίσμα μπροστά
στις δολοφονικές αντιδράσεις της, όποτε αισθάνεται πως απειλείται.
Τα πρώτα
δείγματα είναι καθοριστικά: όταν ο πεθερός της ζητάει να πιεί από το καλό του
κρασί και η υπηρέτρια εξηγεί τρομοκρατημένη πως δεν έχει απομείνει καμία φιάλη,
η Κάθριν αλλάζει θέση και παρακολουθεί τον εξευτελισμό της κοπέλας που
καθημερινά την ντύνει και την πλένει όχι μόνο χωρίς να ομολογήσει πως εκείνη το
κατανάλωσε, αλλά χαμογελώντας χαιρέκακα καθισμένη στη γωνία, παρακολουθώντας την
Άνα να τιμωρείται από τον αφέντη της, οπισθοχωρώντας στα τέσσερα, «σαν ζώο»,
όπως την προστάζει ο Μπόρις.
Η Άνα είναι μαύρη, ο Σεμπάστιαν μιγάς, και ο
Όλντροϊντ, εμμέσως και οπωσδήποτε σαφώς, συσχετίζει το ταξικό και προσωπικό
παιχνίδι της επιβολής της εξουσίας με την προβληματική κοινωνική τοποθέτηση των
ανθρώπων αφρικανικής καταγωγής.
Η αφύπνιση της σεξουαλικότητάς της δίνει μια
προσωρινή, τελείως απατηλή εικόνα μιας γυναίκας που απεγκλωβίστηκε από τη
δυστυχία και αγκάλιασε με θέρμη, έστω και παράνομα, την προσωπική απόλαυση.
Δεν
περιορίζεται στην απλουστευτική λογική της υποτίμησης οποιουδήποτε δεν είναι
λευκός, καθώς η τρίτη πράξη ανατρέπει τα δεδομένα, με ένα μαύρο παιδί της
ανώτερης τάξης γίνεται καταλύτης για την αποκάλυψη της πραγματικής Κάθριν, σε
περίπτωση που ακόμη και ο πιο καλοπροαίρετος θεατής είχε αμφιβολίες για την
ηθική μιας γυναίκας που ενδεχομένως και να αναγκάζεται να αμυνθεί λόγω της
διπλής της ατυχίας να γεννηθεί γυναίκα και να πέσει σε μια άκαρδη οικογένεια.
Πάνω απ' όλα, η Lady Macbeth είναι το πορτρέτο μιας ψυχικά άκαμπτης, αδιαπέραστα
θωρακισμένης γυναίκας με στρεβλή συνείδηση και εντελώς δική της αίσθηση του
δικαίου, μια πρωτο-γκάνγκστερ με ευφάνταστα άλλοθι και ποικίλα όπλα στη φαρέτρα
της.
Από τις πρώτες της σκηνές μέσα στο σπίτι, έτσι όπως κάθεται σαν άδεια
κούκλα με πορσελάνινο, στρογγυλό πρόσωπο και χτυπητό μπλε φόρεμα, μέχρι τις
παθιασμένες απόπειρες να νοικοκυρέψει το χάος και την τελική, αυτοκρατορική
υποχώρηση στη θέση που κέρδισε με τις ανίερες πράξεις της, η Κάθριν της Φλόρενς
Πιου είναι μοντέρνα και κλασική ταυτόχρονα. Και δίνει επιπρόσθετο νόημα σε ένα
φιλμ που κάθε άλλο παρά τυπικό δράμα εποχής είναι.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Βραβεία / Συμμετοχές:
Βραβείο Critics Choice, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ζυρίχης 2016
Ειδική Μνεία, Διεθνές Διαγωνιστικό, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ζυρίχης 2016
Βραβείο FIPRESCI, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σαν Σεμπαστιάν 2016
Επίσημη Συμμετοχή, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τορόντο 2016
Βραβείο FIPRESCI, 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
15 υποψηφιότητες , Βρετανικά Βραβεία Ανεξάρτητου Κινηματογράφου 2017
Υποψήφια για βραβείο καλύτερης διεθνούς ταινίας, Independent Spirit Awards 2018
Η "Lady Macbeth" είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του θεατρικού σκηνοθέτη
William Oldroyd και αποτελεί το τραγικό πορτρέτο μια όμορφης, αποφασιστικής και
ανελέητης νεαρής γυναίκας, η οποία διεκδικεί την ανεξαρτησία της, σε έναν κόσμο
που κυριαρχείται από άνδρες.
Η ταινία εμπνέεται από μια νουβέλα του δεκάτου ενάτου αιώνα με τίτλο "Lady
Macbeth of Mtsensk", του Nikolai Leskov, που αργότερα μεταφέρθηκε σε όπερα. Η
σεναριογράφος Alice Birch διαβάζοντας τη νουβέλα ένιωσε ότι οι θεματικές της θα
αποτελούσαν συναρπαστικό υλικό για μια κινηματογραφική μεταφορά, άποψη με την
οποία συμφώνησε και ο σκηνοθέτης William Oldroyd:
Γυναίκες όπως η Κάθριν, παραδοσιακά υποφέρουν στη σιωπή, αργοσβήνουν ή
αυτοκτονούν. Αλλά εδώ έχουμε μια νεαρή πρωταγωνίστρια, η οποία παλεύει για την
ανεξαρτησία της και αποφασίζει η ίδια ποιο θα είναι το πεπρωμένο της.
Η δεύτερη μικρού μήκους ταινία του Ουΐλιαμ Όλντροϊντ, "Best", κέρδισε τον
διαγωνισμό Sundance London Short Film και στη συνέχεια προβλήθηκε στο Sundance
στις ΗΠΑ.
Η ταινία «Λαίδη Μάκβεθ» από τότε που έκανε την πρεμιέρα της στο Τορόντο, έχει
παρουσιαστεί σε πολλά φεστιβάλ, ανάμεσά τους και στη Θεσσαλονίκη.
Η Φλόρενς Που είναι η βασική πρωταγωνίστρια. Υποδύεται την Λαίδη Κάθριν, που
είναι φυλακισμένη σε ένα περιβάλλον, που δεν της αρέσει καθόλου. Είναι
παντρεμένη με έναν σκληρό άνδρα, που είναι διαρκώς απών.
«Έπρεπε να υποδυθεί μια νέα αθώα κοπέλα, που στην πορεία του φιλμ μετατρέπεται
σε κάτι άλλο: οδηγείται σε βίαιες πράξεις. Είναι ένας άλλος άνθρωπος στο τέλος»
εξηγεί ο σκηνοθέτης Γουίλιαμ Ολντρόιντ, ενώ η πρωταγωνίστρια συμπληρώνει:
«Ήταν πολύ σημαντικό στις πρώτες σκηνές της ταινίας να την παρουσιάσω ως έναν
χαρακτήρα, με τον οποίο μπορούμε να ταυτιστούμε. Μια υπέροχη γυναίκα που θέλουμε
να αγαπήσουμε, που συμπάσχουμε με αυτό που της έχει τύχει. Είμαστε μαζί της
μέχρι τέλους, παρόλο που έχει τόσο τραγικά λάθη».
Η Κάθριν ψάχνοντας να βρει την αγάπη, τη βρίσκει τελικά στον υπηρέτη
Σεμπάστιαν, με τον οποίο θα σχεδιάσουν τη δολοφονία του συζύγου της.
Η ταινία είναι μια διασκευή του μυθιστορήματος του Νικολάι Λέσκοφ «Η λαίδη
Μάκβεθ του Μτσένσκ». Ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς το έκανε μάλιστα όπερα.
Το δυναμικό, σφοδρό
σκηνοθετικό ντεμπούτο του Γουίλιαμ Όλντροϊντ, σαν μια σφιχτή, συγκεντρωμένη
εκδοχή του Ανεμοδαρμένα Ύψη της Άντρεα Άρνολντ, βασίζεται στο μυθιστόρημα του
Νικολάι Λέσκοφ Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ, που στη συνέχεια έγινε, εξαιρετικά
ενοχλητική για το σταλινικό καθεστώς, όπερα σε μουσική του Ντιμίτρι Σοστακόβιτς,
καθώς και ταινία από τον Αντρέι Βάιντα το 1962. 