The Road to Guantanamo. Βρετανία, 2006. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μάικλ Γουιντερμπότομ, Ματ Γουάιτκρος. Ηθοποιοί: Ριζ Αχμέντ, Φαρχάντ Χαρούν, Βαγκάσρ Σιντίκι, Αρφάν Ουσμάν. 91 λεπτά. Ο Γουιντερμπότομ και ο Γουάιτκρος συνδυάζουν ντοκουμέντα με κινηματογραφημένες σκηνές για να αναπλάσουν τα φρικτά, εφιαλτικά δεινά τριών αθώων μουσουλμάνων στη φυλακή του Γκουαντάναμο, σε μια συγκλονιστική ταινία που δεν πρέπει να χάσετε. Στο μαύρο, εφιαλτικό κόσμο της φυλακής στο Γκουαντάναμο μας μεταφέρει ο Μάικλ Γουιντερμπότομ (δημιουργός της βραβευμένης με τη Χρυσή Αρκτο του Βερολίνου ταινίας «Από άλλον κόσμο», που αναφερόταν στο δράμα των Πακιστανών λαθρομεταναστών), συν-σκηνοθέτης με τον Ματ Γουάιτκρος. Η ταινία παρουσιάζει μια αληθινή ιστορία, εκείνη της εφιαλτικής πορείας τριών νεαρών Βρετανών φίλων μουσουλμάνων, που ξεκίνησαν, το Σεπτέμβριο του 2001, από μια μικρή αγγλική επαρχιακή πόλη για το Πακιστάν, όπου ο ένας από αυτούς θα παντρευόταν, για να συλληφθούν από στρατιώτες της Βόρειας Συμμαχίας στο Αφγανιστάν. Αφού για ένα διάστημα κρατήθηκαν σε στρατιωτική φυλακή εκεί, μεταφέρθηκαν τελικά στις φυλακές του Γκουαντάναμο, στην αμερικανική βάση της Κούβας, όπου αντιμετωπίστηκαν ως τρομοκράτες και συνεργάτες του Μπιν Λάντεν και υπέστησαν απάνθρωπες ανακρίσεις και βασανιστήρια για δύο χρόνια και δύο μήνες, πριν τελικά αφεθούν ελεύθεροι όταν αποκαλύφθηκε ότι την περίοδο που τους κατηγορούσαν πως δρούσαν στο Αφγανιστάν, αυτοί βρίσκονταν στην Αγγλία. Ο Γουιντερμπότομ και ο Γουάιτκρος συνάντησαν τους τρεις μουσουλμάνους και κατέγραψαν στην κάμερα τις αφηγήσεις της οδύσσειάς τους, για να αναπλάσουν όσο το δυνατόν πιο πιστά τα γεγονότα, συνδυάζοντας με δεξιοτεχνία τις δραματοποιημένες σκηνές με αποσπάσματα από τις αφηγήσεις των ίδιων, καθώς και με επίκαιρα της εποχής. «Αυτό που γνωρίζω είναι πως αυτοί είναι κακοί άνθρωποι», αναγγέλλει με στόμφο ο Μπους στα πρώτα πλάνα της ταινίας, ενώ στη συνέχεια οι σκηνοθέτες μάς γνωρίζουν τους τέσσερις νεαρούς μουσουλμάνους (ο τέταρτος θα χαθεί για πάντα στο Αφγανιστάν), που βέβαια είναι παιδιά ίδια όπως όλα τα άλλα. Ο Γουιντερμπότομ καταγράφει με λεπτομέρεια, τόλμη και ρεαλισμό τα δεινά που αντιμετωπίζουν οι αιχμάλωτοι των Αμερικανών: το κούρεμα, τη μεταφορά σε κλειστά ασφυκτικά «κοντέινερ» όπου αρκετοί πεθαίνουν, το κλείσιμό τους σε κελιά που μοιάζουν με κλουβιά για ζώα, τις καθημερινές ταλαιπωρίες, τα βασανιστήρια και τον εξευτελισμό, σε μια φυλακή που είναι ντροπή για την ανθρωπότητα και όπου, όπως μας πληροφορεί στο φινάλε η ταινία, φυλακίστηκαν μέχρι σήμερα, απλώς με απλή υποψία και χωρίς καμία δίκη, περισσότερα από 750 άτομα, ενώ μόνο σε 10 από αυτά απαγγέλθηκαν κατηγορίες για τρομοκρατία! Οι τέσσερις νεαροί ερασιτέχνες ηθοποιοί, Ριζ Αχμέντ, Φαρχάντ Χαρούν, Βαγκάσρ Σιντίκι και Αρφάν Ουσμάν τονίζουν με το παίξιμό τους τη ρεαλιστική ατμόσφαιρα της ταινίας. Μια δυνατή, συγκλονιστική στις λεπτομέρειες και στις αποκαλύψεις της ταινία, που δεν πρέπει να χάσετε. Το Νταχάου ζωντανό Οι Γερμανοί του Αδόλφου, μόλις δύο βήματα από τις τσιμινιέρες, βούλωναν τις μύτες τους. Να ξέρετε, διαρκώς φυσούσε βοριαδάκι και η μυρουδιά του Εβραίου, κομμουνιστή και ομοφυλόφιλου πήγαινε προς τα πέρα. Με τούτα και με τ' άλλα, όλοι ήξεραν, αλλά το έκαναν γαργάρα. Αν για τον Φριτς του 1943 υπήρχε το ρόπαλο των Ες - Ες ως δικαιολογία, για τον σημερινό Ευρωπαίο δεν υπάρχει καμία. Τόσο για το Νταχάου που η συμμορία του Λευκού Οίκου με τις πλάτες του Μπλερ έχουν εγκαταστήσει στο Γκουαντάναμο όσο και για τις απαγωγές από χώρες που ουδεμία γεωγραφική συνάφεια έχουν με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αγαπητοί μου και ρωτήσαμε, και διαβάσαμε, και μάθαμε, και (δυστυχώς) ακόμα να ανατριχιάσουμε μαζικά και να τους «κατεβάσουμε». Τελευταίο ντοκουμέντο, οι αναπαραστατικές μαρτυρίες τριών Βρετανών πακιστανικής καταγωγής, από την καυτή ταινία «Ο δρόμος για το Γκουαντάναμο» («The road to Guantanamo») του ανήσυχου και διαρκώς μεταβαλλόμενου Μάικλ Γουιντερμπότομ. Αυτά που βίωσαν ούτε στον χειρότερο εχθρό τους. Το μικρότερο μαρτύριο να κοιμούνται στο ίδιο κλουβί με τα περιττά τους. Το χειρότερο να πέφτουν οι δεσμοφύλακες σαν λυσσασμένα κτήνη, να ανοίγουν κεφάλια και να «εξαφανίζουν» τον φυλακισμένο που έκανε την προσευχή του. Να σπάνε τα μηνίγγια σου, να ουρλιάζεις μέσα στα σπλάγχνα σου «Justice, you sons of bitches» και μιαν ευχή να κάνεις. Στον τάφο μαζί σου να τους πάρεις. Δηλαδή από την οθόνη να στάζει ιδρώτας και από τον ιδρώτα να κατρακυλάνε μέχρι το κάθισμα του τελευταίου εξώστη σταγόνες από ζωντανό, καυτό αίμα. Μοναδική η μαεστρία των Άγγλων να μετατρέπουν την αναπαράσταση σε εμπειρία και να τιθασεύουν την φλυαρία. Γι' αυτό στον Έλληνα θεατή και μάλιστα σ' αυτόν που όλα τα ξέρει και όλα αντιαμερικανικά τα λέει, θα του συνιστούσα οπωσδήποτε να πάει. Η ταινία είναι στέρεη και η «ψήφος» του μετράει. Όμως ο Γουιντερμπότομ καρφώνεται στην καταγγελία και αφήνει μετέωρη την ουσία, δηλαδή τη βαθύτερη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία. Εκτός οθόνης μια μεγάλη αλήθεια. Αν και στα λόγια του Μπους ο μουσουλμανικός φονταμενταλισμός είναι εχθρός, στην πράξη είναι ο καλύτερος σύμμαχος της ιμπεριαλιστικής κτηνωδίας. Αν δηλαδή δεν πετάξουν από μέσα και από πάνω τους τις πάσης φύσεως μπούργκες και αν δεν γκρεμίσουν τις δικές τους, αραβικές εξουσίες, ένα Γκουαντάναμο θα κλείνει, δέκα θ' ανοίγουν. Στην περίπτωση των αραβικών χωρών, ο Μαρξ είχε δίκιο εντελώς. Όπιο η θρησκεία, ό,τι το καλύτερο για ιμπεριαλιστική τρομοκρατία! Με δυο λόγια: Από αληθινή ιστορία, τριών Βρετανών πακιστανικής καταγωγής, του λεγόμενου «τρίο του Τίπτον». Τρία, λοιπόν, παιδιά, λίγο πριν από το χτύπημα της 11ης του Σεπτέμβρη του 2001, ξεκινάν και πάν' για πικνίκ στο μακρινό Πακιστάν. Μέσα στη μούρλια της μουσουλμανικής υστερίας διασχίζουν, έτσι για την περιπέτεια, τα σύνορα, πέφτουν στα χέρια των Ταλιμπάν και στο τέλος καταλήγουν στην αγκαλιά των σημερινών Ες - Ες made in USA, δηλαδή στο Γκουαντάναμο της Κούβας. Μπροστά σ' αυτή την εμπειρία το «Εξπρές του μεσονυχτίου» μοιάζει με βόλτα στην παραλία! |