The Dead Girl. ΗΠΑ, 2006. Σκηνοθεσία-σενάριο: Κάρεν Μόνκριφτ. Ηθοποιοί: Τόνι Κολέτ, Ρόουζ Μπερν, Μάρσια Γκέι Χάρντεν, Μαίρη Μπεθ Χερτ, Τζιοβάνι Ριμπίζι, Πάιπερ Λόρι, Μαίρη Στίνμπεργκεν, Μπρίτανι Μέρφι. 85 λεπτά.

Πέντε παράλληλες ιστορίες με αφορμή τη φριχτή δολοφονία ενός 20χρονου κοριτσιού, σε μια δοσμένη με αρκετή φαντασία και νεύρο ταινία.

Η ανακάλυψη του ακρωτηριασμένου πτώματος ενός 20χρονου κοριτσιού στις παρυφές του Λος Αντζελες είναι στη βάση των πέντε παράλληλων ιστοριών μιας ταινίας που χρησιμοποιείται ως αφορμή για τη διερεύνηση της μοναξιάς, της βίας ενάντια στη γυναίκα, αλλά και της αντιμετώπισης των σίριαλ-κίλερ, στη σύγχρονη αμερικανική κοινωνία.

Πέντε ιστορίες ιδωμένες από την πλευρά διάφορων, φαινομενικά ασύνδετων μεταξύ τους, γυναικών, που, αν και κάπως αποσπασματικές, η νέα σκηνοθέτρια, μαζί και σεναριογράφος, Κάρεν Μόνκριφτ (έκανε το ντεμπούτο της το 2002 με την ταινία «Blue Car»), παρουσιάζει με αρκετή φρεσκάδα και νεύρο, φέρνοντας στο νου αντίστοιχες ταινίες, όπως το «Crash» και άλλες.

Η καθεμιά από τις πέντε ιστορίες παρουσιάζει και μια διαφορετική πλευρά του εγκλήματος. Η πρώτη, με τον τίτλο «Η ξένη», παρουσιάζει τον απελευθερωτικό αντίκτυπο, που η ανακάλυψη του πτώματος έχει σε μια φοβισμένη, καταπιεσμένη από μια τυραννική, ανάπηρη μητέρα, γυναίκα (Τόνι Κολέτ).

Στην «Αδερφή» μια νεαρή (Ρόουζ Μπερν), υπάλληλος σε νεκροτομείο, νομίζει πως στο πρόσωπο της νεκρής αναγνωρίζει τη χαμένη εδώ και 15 χρόνια αδερφή της.

Στη «Σύζυγο», η παραμελημένη σύζυγος (Μαίρη Μπεθ Χερτ) ανακαλύπτει τη φριχτή αλήθεια για τον άντρα της, προτιμά όμως να την κρύψει παρά να αντιμετωπίσει τη μοναξιά. Ενώ στη «Μητέρα», η αναζήτηση της χαμένης κόρης οδηγεί μιαν απελπισμένη μητέρα (Μάρσια Γκέι Χάρντεν) σε μια συγκινητική, μαζί και αποκαλυπτική, συνάντηση με τη φίλη της νεκρής.

Τέλος, στο «Νεκρό κορίτσι» επιστρέφουμε λίγο πριν από τη δολοφονία του νεαρού κοριτσιού (Μπρίτανι Μέρφι) για να παρακολουθήσουμε τις τελευταίες ώρες πριν από το τραγικό τέλος της.

Σίγουρα οι διάφορες ιστορίες δεν έχουν την ίδια δύναμη και η κάποια αποσπασματικότητα εμποδίζει τους καλούς στους ρόλους τους ηθοποιούς να αναπτύξουν όσο πρέπει το χαρακτήρα τους. Η Μόνκριφτ όμως, πρέπει να πω, κάνει θαύματα, καθοδηγώντας τους με σιγουριά, καταφέρνοντας να καλύψει τα περισσότερα κενά, ισορροπώντας το ρυθμό ανάμεσα στις επιμέρους ιστορίες.

Οι καλύτερες πάντως ιστορίες είναι, πάνω απ' όλες, εκείνη της απελπισμένης, στα όρια της τρέλας, συζύγου, που αντιμετωπίζει μ' ένα δικό της, απρόσμενο, ταυτόχρονα τραγικό τρόπο, την αλήθεια που ανακαλύπτει για το σύζυγο, ενώ ακολουθεί η ιστορία της μητέρας (μια έξοχη Γκέι Χάρντεν) που ανακαλύπτει, απρόσμενα, τραγικά στοιχεία για τη νεκρή κόρη της, καθώς και η τελευταία ιστορία του κοριτσιού που, την τελευταία μέρα της ζωής της, προσπαθεί, απελπισμένα, να φτάσει στην πόλη όπου ζει η κορούλα της για να της χαρίσει το δώρο των γενεθλίων της.

«Το νεκρό κορίτσι»

Σπονδυλωτό αλλά ενιαίο και καυτό, Θρίλερ αλλά κοινωνικό, Υπαρξιακό αλλά τραγικό

Πεθαίνοντας σαν Γυναίκα

Πέστε το όπως θέλετε. Υπερβολή, εντυπωσιασμό. Ακόμα και επιπόλαιο ενθουσιασμό. Το «Νεκρό κορίτσι» (Dead girl) της πρωτοεμφανιζόμενης Κάρεν Μόνκριφ, ανώτερο από το «Μystic river» του Κλιντ και δύο φορές καλύτερο από το «Crash», το Όσκαρ καλύτερης ταινίας της περσινής χρονιάς!

Απίστευτες οι ποσότητες των εφέδρων του αμερικανικού σινεμά. Οι Άννα Ρόμπεν και ο Ράιαν Φλεκ είναι πρώτοι γραφιάδες και εξαιρετικοί δραματουργοί. Από κοντά και η Κάρεν. Με έξι συμπαραγωγούς (παρακαλώ) και τη μισή θεατρική και κινηματογραφική σκηνή να την υποστηρίζουν σαν τους πυλώνες της ΔΕΗ. Μετρήστε ονόματα ερμηνευτών: Τόνι Κολέτ, Ρόουζ Μπερν, Μέρι Μπεθ Χαρτ, Μάρσια Γκέι Χάρντεν, Μπρίτανι Μέρφι, Κέρι Ουάσινγκτον, Τζιοβάνι Ρίμπιζι, Πάιπερ Λόρι, Τζέιμς Φράνκο. Απίστευτη ποσότητα, πρώτης γραμμής ποιότητα. Όλες τους- γιατί η υπόθεση είναι Γυναίκα- να δίνουν ρέστα. Και μετά να σου λένε μερικοί ότι μόνο μούρη και σκάνδαλα οι Αμερικανοί. Ούτε ξέρουν πού βαδίζουν, ούτε πού πηγαίνουν.

 Η σημειολογία κρυφή και κολλημένη στη σάρκα της ταινίας. Δηλαδή ένα γυναικείο πτώμα. Αυτό που βλέπουμε στην αρχή. Ένα και το υποψήφιο νεκρό κορίτσι που βλέπουμε στο φινάλε της διαδρομής. Ενδιαμέσως τα πτώματα πολλά. Δηλαδή ένα αλλά πολλά κορίτσια. Προσέξτε την αριθμητική. Από εκεί προκύπτει και η ουσιαστική διαδρομή. Η Κάρεν Μόνκριφ αναγκάζει τον θεατή να κάνει την αναγωγή. Έτσι «σκοτώνει» τον ατομικισμό. Σε σπρώχνει στον κοινωνικό πολλαπλασιασμό. Κι έτσι η δομή της σπονδυλωτής ταινίας εφάπτεται της ιστορίας.

Εδώ είναι το ψητό. Πρώτος σπόνδυλος, η ξένη. Ένα ξένο ζωντανό κορίτσι πέφτει πάνω σ΄ ένα επίσης ξένο, αλλά νεκρό κορίτσι. Άρα η νεκρή είναι η προέκταση της ζωντανής. Άρα η δεύτερη «φωτογραφίζει» τον ψυχισμό, την πτωμαΐνη, της πρώτης, της ζωντανής. Άρα, το σοκαριστικό ερω τηματικό: Μπας κι αυτή είμαι εγώ;

Δεύτερος σπόνδυλος, η αδελφή. Η αδελφή μιας εξαφανισμένης- ίσως σκοτωμένης- αδελφής. Επομένως ο βίαιος, ύπουλος, απρόσμενος θάνατος χτυπάει την πόρτα της ίδιας οικογένειας. Το ξένο, νεκρό, κορίτσι, του πρώτου σπονδύλου, είναι η αδελφή μιας αδελφής. Τόσο κοντά τόσο τραγικά. Κι όμως η κοινωνία δεν αντιδρά. Γι΄ αυτό το πτώμα είναι πτώματα πολλά. Γιατί ο αυτισμός έχει χωθεί βαθιά.

Τρίτος σπόνδυλος, η σύζυγος. Η αιτία της αφασίας. Ξέρει τον δολοφόνο, αλλά όλα τα πειστήρια, όλα τα ίχνη σβήνει. Ανασφάλεια, συντήρηση, μούχλα. Σοκαριστική αλήθεια. Γνωρίζουμε αλλά δεν αντιδρούμε. Ξέρουμε αλλά σιωπούμε. Έτσι από θεατές, ηθικοί αυτουργοί. Από παρατηρητές, συνένοχοι και μικροί δολοφόνοι. Τον σίριαλ κίλερ τον πιάνεις. Την κοινωνία πώς την αλλάζεις;

Τέταρτος σπόνδυλος, η μητέρα. Κάθε σπόνδυλος τοποθετείται στη σωστή θέση να υπηρετήσει τον ρόλο του. Κάθε πρόσωπο αντιδρά σύμφωνα με τις ανάγκες του. Η ξένη από φόβο. Η αδελφή από αγάπη. Η σύζυγος από ανασφάλεια. Η μάνα από ενοχές. Η κόρη έφυγε, χάθηκε, εξαφανίστηκε. Ίσως σκοτώθηκε. Ποιος φταίει; Εκείνη, η μάνα, φταίει. Φορτωμένη με τύψεις, σκοτωμένη από ενοχές. Έτσι όταν βρίσκει το παιδί του παιδιού της, πορεύεται μαζί του. Η εγγονή της προέκταση της κόρης της. Φτου και από την αρχή.

Πέμπτος και τελευταίος κρίκος της αλυσίδας, ο πρώτος κρίκος. Το νεκρό κορίτσι. Ο φαύλος κύκλος κλείνει. Ένα νεκρό κορίτσι. Μιας μάνας. Μιας συζύγου. Μιας αδελφής. Μιας οικογένειας. Μιας γειτονιάς. Μιας κοινωνίας. Το νεκρό κορίτσι. Η αφασική μάνα. Η ανασφαλής σύζυγος. Η ταραγμένη αδελφή. Το πτώμα εκεί. Πεθαίνοντας σαν Γυναίκα. Επειδή η αφασία, η αδιαφορία, η συντήρηση, η συνενοχή, η σιωπή, όλα αυτά είναι γένους θηλυκού.

Το νεκρό κορίτσι

ΑΦΑΝΗ ΔΡΑΜΑΤΑ

«Το νεκρό κορίτσι» σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή! Γιατί βλέπεις, από τα πρώτα πλάνα, ότι η σκηνοθέτης έχει συγκροτήσει αυτό που θέλει να σου πει. Το βλέπεις από τις θέσεις που τοποθετεί τη μηχανή της, από τους χώρους που έχει διαλέξει, από το πρόσωπα των ηθοποιών, από τη φωτογραφία που έχει μια ξεχωριστή δική της προσωπικότητα, από τη μουσική που σημαίνει πολύ διακριτικά τις ψυχολογικές καταστάσεις. Αλλά και από την πλοκή του έργου. Από την ιστορία που διηγείται…

Μια γυναίκα, που το πρόσωπό της δείχνει ταλαιπωρημένο άνθρωπο, ενώ έχει βρεθεί στο γειτονικό από το σπίτι της ποτάμι αναζητώντας λίγη ελευθερία και λίγη ησυχία, ανακαλύπτει το πτώμα μιας νεαρής γυναίκας. (Πουθενά, τελικά, δεν υπάρχει χώρος ελευθερίας και ησυχίας). Το θύμα, πνιγμένο στα αίματα, είναι φανερό πως έχει υποστεί βιασμό πριν δολοφονηθεί.

Με αφορμή αυτό το βιασμένο πτώμα η μηχανή της Κάρεν Μόνκριφ, με κοντινά διερευνητικά και διεισδυτικά πλάνα, μας παρουσιάζει μια μικρή ομάδα ανθρώπων, κυρίως γυναικών, που βρίσκεται σε ψυχολογική πίεση. Η μικρή αυτή ομάδα θα μπορούσε να ήταν μια πολύ μεγαλύτερη. Ίσως και η πλειοψηφία της καπιταλιστικής κοινωνίας μας. Όπου η βία, κυρίως σε βάρος των γυναικών, είναι σχεδόν συστατικό αυτής της κοινωνίας.

Μια γυναίκα βιασμένη και σκοτωμένη. Μια δεύτερη φυλακισμένη (ψυχολογικά) από την αυταρχική μητέρα της, απομονωμένη από το περιβάλλον, ένα μικρό συντρίμμι. Μια άλλη νεαρή γυναίκα, η ιατροδικαστής, η οποία και αυτή έχει γνωρίσει τη βία σε άλλη μορφή, εξετάζοντας το πτώμα, βρίσκει κοινά χαρακτηριστικά με την αδερφή της, η οποία έχει απαχθεί και εξαφανιστεί σε πολύ νεαρή ηλικία. Η μητέρα της ιατροδικαστή, ζώντας και αυτή μέσα στο φόβο και την ανασφάλεια, δε φίλιωσε ποτέ με την εξαφάνιση. Στη συνέχεια η μητέρα της δολοφονημένης, η οποία, αναζητώντας το κορίτσι της, ανακαλύπτει την ίδια τη ζωή της και αποκαλύπτει τη δική της πληρωμή στο βωμό της βίας σε βάρος των γυναικών. Ακόμα μια μαύρη πόρνη, τι χειρότερη ταπείνωση για μια γυναίκα, φίλη του θύματος. Και τέλος το ίδιο το θύμα!..

Αυτές τις «μικρές» ιστορίες, μικρές για εμάς που δεν τις βιώνουμε, τεράστιες γι’αυτούς που τις ζουν, διηγείται η ταινία. Ή, μάλλον, αποκαλύπτει η ταινία. Η σύνδεση των μικρών αυτών ιστοριών, γίνεται με περίτεχνο, αλλά και πολύ απλό τρόπο. Σαν ένα έξυπνο και μυστηριώδες αστυνομικό μυθιστόρημα. Ωστόσο, θα ήταν μεγάλο λάθος να διαβαστεί η ταινία σαν αστυνομικό περιστατικό! Είναι κοινωνιολογική μελέτη. Η ταινία είναι μια σκληρή κριτική για τις συνθήκες φόβου μέσα στις οποίες ζει η γυναίκα.

Μην περιμένετε, βέβαια, το Μπεν Χουρ! Η ταινία είναι «χαμηλού κόστους». Είναι σχεδόν χειροποίητη! Όμως, έχει την ομορφιά ενός χειροποίητου κεντήματος. Τίποτα πάνω της δεν είναι πλαστικό. Πρόκειται για μια υγρή, ζεστή, πολύ φιλική στον άνθρωπο ταινία. Με εξαιρετικές ερμηνείες.