Auf der anderen Seite/The Edge of Heaven. Γερμανία-Τουρκία, 2007. Σκηνοθεσία-σενάριο: Φατίχ Ακίν. Ηθοποιοί: Μπακί Νταβράκ, Νουργκούλ Γιεσίλτσαϊ, Χάνα Σιγκούλα, Τούντσελ Κούρτιζ. 122 λεπτά.

Μια Γερμανίδα μητέρα ψάχνει για την εξαφανισμένη κόρη της στην Κωνσταντινούπολη σε μια συγκινητική, σκηνοθετημένη με νεύρο, δραματική, με πολιτικές αιχμές, ταινία.

Με τις περίπλοκες ανθρώπινες σχέσεις, με βάση όμως ένα συγκεκριμένο κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον, ασχολείται στη νέα του ταινία «Η άκρη του ουρανού» (βραβείο σεναρίου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου) ο Τούρκος, εγκαταστημένος στη Γερμανία, σκηνοθέτης Φατίχ Ακίν (δημιουργός της βραβευμένης με τη Χρυσή Αρκτο του Βερολίνου ταινία, «Μαζί ποτέ»). Σχέσεις ανάμεσα σε έξι πρόσωπα, Τούρκους και Γερμανούς, που ο Ακίν καταγράφει με επιμονή, λεπτομέρεια, μαζί και οξυδέρκεια μέσα από τις παράλληλες ιστορίες τους, ξεκινώντας από ένα είδος θρίλερ που φέρνει στο νου τις ταινίες του Κώστα Γαβρά και ειδικότερα τον «Αγνοούμενο» (στοιχείο που παραδέχεται ο ίδιος ο Ατίν) για να μετατραπεί σε ψυχολογικό πορτρέτο των δυο γυναικών, της μητέρας, από τη μια, και της φίλη της κόρης της, από την άλλη.

Ο Τούρκος Νετζάτ (Μπακί Νταβράκ), για παράδειγμα, καθηγητής σε γερμανικό πανεπιστήμιο θα συγκρουστεί με τον πατέρα του (ο γνωστός μας από τις ταινίες του Γιλμάζ Γκιουνέι, Τούντσελ Κούρτιζ) όταν ο τελευταίος, στον θυμό του, χτυπά και προκαλεί το θάνατο της Τουρκάλας πόρνης και ερωμένης του, Γέτερ (Νουρσέλ Κοζέ), που ετοιμαζόταν να παντρευτεί. Εγκαταλείποντας τον δολοφόνο πατέρα στις γερμανικές φυλακές, ο Νετζάτ επιστρέφει στην Τουρκία σε μια προσπάθεια να βρει την Αϊτέν (Νουργκούλ Γιεσίλτσαϊ), κόρη της νεκρής, και να τη βοηθήσει, χωρίς να γνωρίζει πως αυτή είναι μέρος επαναστατικής οργάνωσης και καταζητείται από την τουρκική αστυνομία. Στο σενάριο περιπλέκονται, με τρόπο που ο Ατίν αναπτύσσει με δεξιοτεχνία, και δυο άλλα πρόσωπα: η Λότε, μια νεαρή Γερμανίδα, και η μητέρα της, Σουζάν (Χάνα Σιγκούλα), με την Αϊτέν να αρχίζει μια ερωτική σχέση με τη Λότε.

Με αφορμή τις παράλληλες ιστορίες του, ο Ακίν καταγράφει και την εικόνα της σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο διαφορετικές κουλτούρες, αλλά και παρουσιάζει, με τόλμη, τα «κακώς έχοντα» στην τουρκική πολιτική κατάσταση (η πολιτική καταπίεση με τις παράνομες συλλήψεις και τα πιθανά βασανιστήρια, σε μια χώρα που θέλει να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής κοινότητας). Ταυτόχρονα, οι ανθρώπινες σχέσεις που εξετάζει του δίνουν την ευκαιρία να φτιάξει μια βαθιά ανθρώπινη, συγκινητική ταινία, περίπλοκη, με διαλόγους εξαιρετικούς, όπου το κάθε τι έχει τη θέση του, και ν' αποσπάσει πολύ καλές ερμηνείες από τους ηθοποιούς του, μ' επικεφαλής τη Χάνα Σιγκούλα, εξαιρετική στο ρόλο της βασανισμένης μάνας.

Άκρη του ουρανού

Στην «Άκρη του ουρανού» ενώνεται η μοίρα όλης της Ευρώπης και ο 34χρονος Τούρκος Φατίχ Ακίν κάνει την πιο ευρωπαϊκή ταινία του, διαβατήριο της πατρίδας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Η πιο ευρωπαϊκή ταινία του Φατίχ Ακίν είναι «Η άκρη του ουρανού» (Τhe edge of heaven). Ο μόλις 34 χρόνων Τούρκος σκηνοθέτης («Sensin, you are the one», ΄95, «Μαζί ποτέ», ΄03 και Χρυσή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου, «Ο ήχος της Πόλης», ΄ 05), φαίνεται να έχει δυναμική εκτός συνόρων ή, καλύτερα, την ικανότητα να συνενώνει τη μοίρα διαφορετικών ηρώων, εθνών και πολιτισμών. Αλλά πριν περάσουμε στην ανάλυση της ταινίας, να τονίσω από την αρχή και με ενθουσιασμό πόσο χαίρομαι όχι μόνο που ξαναβλέπουμε σε φιλμ την ιέρεια του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, τη Χάνα Σιγκούλα, αλλά που μας προσφέρει εδώ μια ισάξια ερμηνεία με εκείνες που έκανε στις ταινίες του μέντορά της.
Οι ζωές, λοιπόν, και οι μοίρες έξι ανθρώπων- τεσσάρων Τούρκων και δύο Γερμανών- διασταυρώνονται ανάμεσα στον έρωτα και τον θάνατο, το Αμβούργο και την Κωνσταντινούπολη, μια πόλη μοναδικών και ταραγμένων αισθήσεων που σπάνια συναντάς οπουδήποτε αλλού στην ησυχασμένη, τακτοποιημένη ή... κοιμισμένη Ευρώπη. Όλα αρχίζουν με έναν Τούρκο μετανάστη, χήρο που ζει μόνος του στο Αμβούργο, γνωρίζεται με μια πόρνη και της προτείνει να ενώσουν τις μοναξιές τους και να μείνουν μαζί. Ο γιος του, καθηγητής πανεπιστημίου, θα προσπαθήσει να σταθεί ψύχραιμος μπροστά στις «τρέλες» του πατέρα του, αλλά θα συμπαθήσει τη... μητριά του όταν μάθει ότι αυτή στέλνει όλα τα λεφτά της στη κόρη της στην Τουρκία. Ο πατέρας του θα γίνει αφορμή να πεθάνει η πόρνη, θα τον κλείσουν στη φυλακή και ο διανοούμενος γιος θα κάνει ένα ταξίδι στην Τουρκία για να βρει την κόρη της... Αυτή, όμως, είναι μπλεγμένη σε τρομοκρατική οργάνωση και ευθύνεται για τον θάνατο της ερωμένης της και κόρης της Χάνας Σιγκούλα- παλιά «χίπισσα» και «επαναστάτρια» που τώρα έχει βολευτεί και τα έχει ξεχάσει όλα, η οποία φτάνει με τη σει ρά της στην Πόλη.
Από την αρχή της ταινίας μέχρι το φινάλε, παρακολουθούμε ένα παιχνίδι της μοίρας που ενώνει και χωρίζει διαφορετικούς ανθρώπους. Ένα παιχνίδι που προσπαθεί να ενώσει τη μοίρα όλης της Ευρώπης και να την κάνει «κοινή». Αν η ικανότητα του Φατίχ Ακίν να συνθέτει την «απιθανότητα», τα «ανόμοια» ήταν συνηθισμένη, το φιλμ θα κλωτσούσε, θα προκαλούσε μειδίαμα. Αυτός, πάντως, καταφέρνει να τα συνθέσει με μυαλό και με συναίσθημα. Αυτό το σενάριο είναι που βράβευσε πέρυσι και το Φεστιβάλ των Καννών. Ένα σενάριο παρατραβηγμένο είναι η αλήθεια που κάποιες στιγμές σε κάνει να στραβοκαταπιείς, να πεις «εν πάση περιπτώσει», πάμε παρακάτω... Ένα σενάριο που είναι ο καλύτερος πρεσβευτής για να προωθήσει η Τουρκία την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.