Αυστρία, 2007. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ούλριχ Σάιντελ. Ηθοποιοί: Εκατερίνα Ρακ, Πολ Χόφμαν, Μίκαελ Τόμας. 135 λεπτά.

Συγκλονιστική, συχνά σοκαριστική, εικόνα της ανθρώπινης μιζέριας και της απόγνωσης, μέσα από τις παράλληλες ιστορίες μιας Ουκρανής που αναζητά καλύτερη ζωή στη Δύση και δυο Αυστριακών που ταξιδεύουν στην Ουκρανία σ' αναζήτηση εύκολου κέρδους.

Μιαν απαισιόδοξη εικόνα της σημερινής Ευρώπης, τόσο εκείνη της Ανατολής όσο και εκείνη της Δύσης, παρουσιάζει στη συγκλονιστική, αποκαλυπτική ταινία «Import/Export» («Εισαγωγές/Εξαγωγές») ο Ούλριχ Σάιντελ, γνωστός ντοκιμαντερίστας αλλά και βραβευμένος στη Βενετία για την ταινία «Σκυλίσιες μέρες». Στη νέα του ταινία, ο Σάιντελ αφηγείται δύο παράλληλες ιστορίες: της Ουκρανής νοσοκόμας Ολγας (Εκατερίνα Ρακ), που εγκαταλείπει την πατρίδα της για μια καλύτερη ζωή στη Δύση, για να καταλήξει καθαρίστρια σε οίκο ευγηρίας στην Αυστρία, και του Αυστριακού Πάουλι (Πολ Χόφμαν), ενός άνεργου, βουτηγμένου στα χρέη, φύλακα ασφαλείας που ταξιδεύει με τον διεστραμμένο, σ' αναζήτηση ασυνήθιστων σεξουαλικών εμπειριών, πατριό του (Μίκαελ Τόμας) στην Ουκρανία, για να εγκαταστήσουν εκεί μηχανές για βιντεο-γκέιμ.

Στόχος του Σάιντελ είναι να καταδείξει τη μιζέρια, την απόγνωση και τα τραγικά αδιέξοδα και στις δύο πλευρές: εκείνη των ανθρώπων στις πρώην ανατολικές χώρες, με τους μετανάστες να φτάνουν στη Δύση με όνειρα για καλύτερη ζωή και τις γυναίκες να καταλήγουν στην πορνεία, κι εκείνη των ανθρώπων στις χώρες της Δύσης, με τη μεγάλη ανεργία και το διαρκή, απελπιστικό αγώνα για επιβίωση. Ιστορίες που ο Σάιντελ αντιμετωπίζει με το νατουραλιστικό στιλ που συναντήσαμε και στις «Σκυλίσιες μέρες», τοποθετώντας τες σ' ένα σκοτεινό, ζοφερό κλίμα και καταγράφοντας με σοκαριστικές συχνά λεπτομέρειες πολλές σκηνές του, από εκείνες του σεξ μέσω του διαδικτύου μέχρι τις σκηνές στον οίκο ευγηρίας (σκηνές γυρισμένες σε πραγματικό οίκο ευγηρίας με πραγματικούς τροφίμους, τονίζοντας έτσι την απανθρωπιά και τη σκληρότητα του χώρου), συχνά διανθίζοντάς τες μ' ένα περίεργο χιούμορ, από τις οποίες όμως δεν λείπει και η ποίηση, όπως στη σκηνή του καρναβαλικού χορού στον οίκο ευγηρίας. Μια σίγουρα σκληρή ταινία, γυρισμένη από έναν αναμφισβήτητο μάστορα του κινηματογράφου.

IMPORT EXPORT
του Ούλριχ Ζάιντλ

Υπόθεση: Όλα στη ζωή είναι θέμα εισόδου και εξόδου: Στην Ευρώπη των "ανοιχτών" συνόρων, δύο νέοι διαγράφουν αντίστροφες πορείες: Μια γυναίκα κινείται από την Ουκρανία στην Αυστρία αναζητώντας καλύτερο μέλλον, ενώ ένας άντρας ταξιδεύει στις πόλεις του πρώην ανατολικού μπλοκ, αναζητώντας την ταυτότητά του σε έναν κόσμο που αλλάζει. Εισαγωγές και εξαγωγές ανθρώπων, ονείρων, ζωών, σωμάτων, χρημάτων, αγάπης, μέχρι να εξαντληθούν τα αποθέματα. Όλα άλλωστε στη ζωή είναι θέμα εισόδου και εξόδου.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ
«Κάθε χρόνο, στις Κάνες γίνεται κάποια αδικία στα βραβεία, σχεδόν σκανδαλώδης. Το φετινό σκάνδαλο λέγεται IMPORT, EXPORT… Άξιζε, και με το παραπάνω, τον Χρυσό Φοίνικα…»
Peter Bradshaw @ εφημερίδα The Guardian
«Ενοχλητικό, αλλά ιδιοφυές… Ενώ οι εικόνες του μου έσφιγγαν την ψυχή, ήθελα να το ξαναδώ…»
Manohla Dargis @ εφημερίδα New York Times
«Σπουδαία ταινία, ένα Ουμανιστικό Έργο Τέχνης…»
Christoph Huber @ εφημερίδα Die Presse
«Ο Ούλριχ Σάιντελ είναι ένας μοναδικός Ευρωπαίος δημιουργός, με αυθεντική φωνή έκφρασης, που δεν γνωρίζει τη λέξη συμβιβασμός…»
Wolfgang Höbel @ περιοδικό Der Spiegel

Σχόλια
Μια Ευρώπη που πεθαίνει σε γηροκομείο πολυτελείας, «βιάζοντας» την ίδια στιγμή, αυτό που μπορεί να την αναγεννήσει…
Δυο άνθρωποι. Δυο διαφορετικές χώρες, με άλλες νοοτροπίες και προτεραιότητες. Μια νέα γυναίκα, από μια νέα δημοκρατία της Ανατολικής Ευρώπης, ψάχνει για ένα καλύτερο αύριο και, από τα σεξουαλικά τσάτινγκ του Ίντερνετ, καταλήγει νοσοκόμα σε Γηροκομείο της Δύσης. Αναζητάει το καλύτερο. Έχοντας ζήσει το χειρότερο...

Ένας νέος άνδρας, από τη ζεστή σιγουριά της Κεντρικής Ευρώπης, μόλις έρχεται αντιμέτωπος με την ανεργία, καταλαβαίνει ότι η χρυσή σιγουριά ήταν μια κοινωνική κατασκευή χωρίς υπόβαθρο. Φεύγει, ψάχνοντας να βρει μια ουσία στην ύπαρξή του, ξέροντας πως δεν υπάρχει καλύτερο, αλλά μόνο… σωτήριο.
Ανάμεσά τους εμείς, συγκάτοικοι και μελλοντικοί ένοικοι απρόσωπων γηροκομείων, παρακολουθούμε μια πορεία καθόλου προδιαγεγραμμένη. Ξέροντας, πως όλο αυτό που μας μυρίζει άσχημα είναι ο θάνατος. Ο θάνατος της ιδεολογίας, της κοινωνίας, της τάξης. Ο θάνατος της γερασμένης Ευρώπης στα γηροκομεία πολυτελείας και, την ίδια στιγμή, ο «βιασμός» αυτού που μπορεί να την ανανεώσει.
Μόνο που ακόμα αργούμε να το παραδεχτούμε και δημόσια.
Ίμπορτ - Έξπορτ. Η ταινία που δίχασε τους κριτικούς στο φετινό Φεστιβάλ των Κανών. Θα μπορούσε να σημαίνει:
Εισαγωγή - Εξαγωγή. Δύση - Ανατολή. Μέσα - Έξω. Κρύο - Ζεστό.
Σήμερα - Αύριο.
Μια χειρουργική επέμβαση ονείρων του Ούλριχ Ζάιντλ. Δημόσια - Ιδιωτικά. Νέοι - Γέροι. Παλιό - Καινούργιο. Γηγενείς - Μετανάστες.
Μια ταινία για την πολιτική του σήμερα και τη ζωή του αύριο, από την Αυστρία. Μια προφητική ταινία για το μέλλον της Ευρώπης.
Σημείωμα σκηνοθέτη:
«Δεν κάνω ταινίες για να διασκεδάσω τους θεατές, αλλά για να τους ενοχλήσω, να τους ξυπνήσω από τον λήθαργο… Οι ταινίες μου περιέχουν κριτική, όχι για ανθρώπινες συμπεριφορές, αλλά για την ίδια την κοινωνία και τους κανόνες της. Θα ήθελα, βλέποντας τις ταινίες μου, οι θεατές να αναγνωρίζουν δικές τους συνήθειες. Κάνω ταινίες, γιατί ονειρεύομαι μια ζωή με αξιοπρέπεια…».
Info:
Επίσημη συμμετοχή Φεστιβάλ Κανών 2007, Διαγωνιστικό τμήμα