Rabbit-Proof Fence. Αυστραλία, 2002. Σκηνοθεσία: Φίλιπ Νόις. Σενάριο: Κριστίν Ολσεν, από βιβλίο της Ντόρις Πίλγκινκτον. Ηθοποιοί: Εβερλιν Σάμπι, Τιάνα Σάνσμπερι, Λόρα Μόναγκαν, Κένεθ Μπράνα. 94'.

Η αληθινή, εκπληκτική περιπέτεια τριών μικρών κοριτσιών της φυλής των Αβοριγίνων της Αυστραλίας, που δραπετεύουν από ένα κυβερνητικό στρατόπεδο ένταξής τους στο λευκό πολιτισμό. Μια με ειλικρίνεια και τόλμη, και θαυμάσιες ερμηνείες, ταινία.

Μια ακόμη ταινία βασισμένη σε αληθινή ιστορία, εκείνη της Μόλι Κρεγκ, μιας μικρής μαύρης, της φυλής των Αβοριγίνων, στην Αυστραλία της δεκαετίας του '30, που μαζί με τη μικρότερη αδερφή της και την ξαδέρφη της αρπάζονται κυριολεκτικά από την αστυνομία και στέλλονται σε ειδικό κυβερνητικό στρατόπεδο, βάσει ενός προγράμματος ένταξης των μαύρων παιδιών της Αυστραλίας στη λευκή κοινότητα, με στόχο μια πολιτική της αυστραλιανής κυβέρνησης να δώσει «λύση στο πρόβλημα των Αβοριγίνων», με άλλα λόγια την εξαφάνιση της φυλής, δημιουργώντας τελικά χάσμα ανάμεσα στους λευκούς και τους μαύρους της Αυστραλίας, χάσμα που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Τα τρία κορίτσια όμως κατορθώνουν να δραπετεύσουν και, κυνηγημένες από τις αρχές, αρχίζουν τη μεγάλη, οδυνηρή πορεία της επιστροφής στο χωριό τους, μέσα από την αυστραλιανή ενδοχώρα, καλύπτοντας μιαν απόσταση 2.500 χιλιομέτρων.

Ο Αυστραλός σκηνοθέτης Φίλιπ Νόις δεν έχει εδώ καμιά σχέση με τον Νόις που δελεάστηκε από το Χόλιγουντ για να γυρίσει απρόσωπες εμπορικές επιτυχίες όπως το «Αμεσος κίνδυνος» και «Σλίβερ», αλλά με τον Νόις των πρώτων αυστραλέζικων ταινιών του («Newsfront» και «Κρουαζιέρα στην άκρη του τρόμου»). Ενας Νόις εμπνευσμένος, που είναι σίγουρος για το στόχο του, καταγράφοντας, με ειλικρίνεια και τόλμη την αληθινή, εκπληκτική περιπέτεια των τριών κοριτσιών του, φτάνοντας ώς τις μέρες μας για να δείξει τα τραγικά αποτελέσματα της δημιουργίας της «χαμένης γενιάς», όπως αποκαλέστηκαν τα παιδιά που αποκόπηκαν με τη βία από τους γονείς τους, σ' ένα κυριολεκτικό «παιδομάζωμα» - η ταινία προκάλεσε «σκάνδαλο» στη συντηρητική λευκή Αυστραλία, ακόμη και στους κόλπους της ίδιας της κυβέρνησης, που δεν ήθελε να παραδεχτεί ότι εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι σήμερα το τραγικό πρόβλημα της «χαμένης γενιάς».

Ο «φράχτης για τα κουνέλια» του πρωτότυπου τίτλου, τον οποίο ψάχνουν στην πορεία τους τα τρία κορίτσια, είδος πυξίδας για την επιστροφή στο σπίτι τους, μετατρέπεται τελικά σε σύμβολο σωτηρίας και επιβίωσης για τα κορίτσια, μίτος της Αριάδνης αλλά και ομφάλιος λώρος για σύνδεση με τις χαμένες μητέρες.

Ο Νόις χρησιμοποιεί τη δράση και το σασπένς, ιδιαίτερα το κυνηγητό των κοριτσιών από τη λευκή αστυνομία κι έναν ιχνηλάτη Αβορίγινο (στο ρόλο ο Ντέιβιντ Γκουλπίλι, ο μικρός Αβορίγινος στην «Περιπλάνηση» του Νίκολας Ρεγκ) για να υποβάλει έντεχνα το θέμα του, δείχνοντας τους λευκούς (μέσω του «προστάτη των Αβοριγίνων» που ερμηνεύει ο Κένεθ Μπράνα) να πιστεύουν ειλικρινά πως ό,τι κάνουν το κάνουν για το καλό των Αβοριγίνων, αφήνοντας όμως στο θεατή το χώρο να αναγνωρίσει τη φριχτή, απάνθρωπη αλήθεια. Μπορεί ο Νόις να μην έφτιαξε την επική ταινία που ίσως στόχευε, έφτιαξε όμως μια συναρπαστική, συγκινητική, ταινία, από τις καλύτερες που μας έδωσε μέχρι σήμερα, καταφέρνοντας ταυτόχρονα να αποσπάσει θαυμάσιες ερμηνείες απ' όλους τους ηθοποιούς του, ιδιαίτερα τα τρία κορίτσια που ανακάλυψε ύστερα από μακρόχρονο και δύσκολο ψάξιμο ανάμεσα στους Αβορίγινες.

Η κόλαση του «Aουσβιτς» της Αυστραλίας

Υπάρχουν στιγμές που κάθε αντίσταση παραλύει και η τίμια κριτική πετάει αβίαστα το μολύβι της στον τενεκέ των σκουπιδιών. Μία από αυτές μου έτυχε με το «Rabbit-proof fence», τον «Μακρύ δρόμο του γυρισμού» του Αυστραλού Φίλιπ Νόις. Σαν να οργίζεσαι με λυγμούς μπαρμπα-Θωμά, ακούγοντας το μαύρο... ηπειρώτικο μοιρολόι «Ιs it because Ι am black» με τη χαρακωμένη φωνή του Σλάι Τζόνσον από το πεντάστερο άλμπουμ «Αnother late nιght».

Μία από τις πιο απολαυστικές στιγμές στη διαδρομή κάθε επίγειου λευκού Χάνιμπαλ Λέκτερ ήταν η εξολόθρευση των Αβοριγίνων ιθαγενών της Αυστραλίας, που οι ιστορικοί την κατέταξαν στην κατηγορία των τριών πιο φρικαλέων και μεγαλύτερων γενοκτονιών από συστάσεως ανθρωπότητας. Οι πεφωτισμένοι άποικοι της γηραιάς Αλβιώνας και γνήσια τέκνα του στρατηγού Κάστερ κατάφεραν να εξολοθρεύσουν μερικά εκατομμύρια ψυχές με την άνεση που εμείς οι Έλληνες κοπανάμε μύγες. Όμως, στις πρώτες οκτώ δεκαετίες του 20ού αιώνα - δηλαδή, μέχρι το 1980! - ο ανατριχιαστικός κανιβαλισμός, που μόλις και μετά βίας κατάφερε να διεισδύσει στα ψιλά μερικών... σοβαρών εφημερίδων της Δύσης, ξέφυγε από την αρχική του πορεία. Αντί οι ανθρωποφάγοι να πυροβολούν αδιακρίτως οτιδήποτε μαύρο και ζωντανό εκινείτο στο οπτικό τους πεδίο, συνέλαβαν την ιδέα της σταδιακής αποχρωματοποίησης των... βαρβάρων. Σου λέει, αντί να τους σκοτώνουμε δεν τους... λευκαίνουμε;

Η εφαρμογή αυτής της ιδέας, που την επινόησε ένας «τζέντλεμαν» με το όνομα Νέβιλ και που η νοσηρότητα και ο κυνισμός του σε κάνουν να αρπάξεις πυρηνική βόμβα και να τον μετατρέψεις σε σαπούνι, πάει κάπως έτσι. Απάγουμε από τις μανάδες τα θηλυκά τους, τα αποστέλλουμε προς αναμόρφωση σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και στη συνέχεια όποια εξ αυτών διαθέτουν λιγότερες δόσεις μαύρου χρωμοσώματος τα προσφέρουμε σε λευκούς γαμπρούς. Εκ της διαρκούς και αλυσιδωτής διασταυρώσεως θα επιτευχθεί στο τέλος η ποθητή... λεύκανση. Τα τρισέγγονα αυτών των δύσμοιρων πλασμάτων θα είναι τόσο άσπρα όσο και ο... Νέβιλ. Η μεγάλη ανατριχίλα!

Μοιάζει με αποκύημα της τερατώδους φαντασίας σεναριογράφων του Χόλιγουντ. Αλλά η ιστορία είναι τόσο αληθινή και αυθεντική, όσο και τα πλάσματα που επέζησαν από αυτήν την κόλαση του αυστραλέζικου Αουσβιτς και την διηγούνται ύστερα από... εβδομήντα χρόνια. Το 1930 η Γκρέισι, η Ντέζι και η Μόλι, τρία κορίτσια μεταξύ 8 και 10 ετών, μεταφέρονται με το πιστόλι στον κρόταφο στο.. εκπαιδευτήριο του μίστερ Νέβιλ προς αναμόρφωση και λεύκανση. Η συνέχεια μοιάζει με πρώτο ρεκόρ Βιβλίου Γκίνες. Μοναχούλες τους και χωρίς ίχνος τροφής, διαφεύγουν από την προσοχή των... Μένγκελε και διανύουν 1.200 μίλια για να επιστρέψουν στην αγκαλιά των μανάδων τους. Το συλλαμβάνετε; Να είσαι δέκα ετών, να μην έχεις τίποτα, μα τίποτα, μαζί σου και να διασχίζεις ξυπόλυτος μια εχθρική έρημο, όσο είναι η απόσταση που χωρίζει την Αθήνα από το Μιλάνο! Αισθάνθηκα τόση ντροπή και τόση οργή, όση ποτέ άλλοτε τα τελευταία χρόνια. Η καρδιά μου έγινε κομμάτια!

ΥΓ: Σας συνιστώ να προσέξετε το όνομα του σκηνοθέτη. Ναι, είναι αυτός που εκ μεταγραφής από την Αυστραλία στο Χόλιγουντ έχει υπογράψει μερικές από τις πιο εμπορικές... αντιτρομοκρατικές περιπέτειες, που έκαναν τους πλανητάρχες να αισθάνονται υπερήφανοι. Η μεταμόρφωση του Φίλιπ Νόις από ινστρούχτορα της μιλιταριστικής προπαγάνδας σε σκηνοθέτη πρώτης σειράς είναι ευεξήγητη. Ο άνθρωπος έκανε μια ταινία όπως την ήθελε και με θέμα αυτό που ήθελε. Ακόμα και ο... Κισλόφσκι στο Χόλιγουντ θα μετατρεπόταν σε ΜcDonald's!