The Pianist. Γαλλία, 2002. Σκηνοθεσία: Ρόμαν Πολάνσκι. Σενάριο: Ρόναλντ Χάργουντ, από βιβλίο του Βλάντισλαβ Σπίλμαν. Ηθοποιοί: Εντριαν Μπρόντι, Εμίλια Φοξ, Φρανκ Φίνλεϊ, Μιχάλ Ζεμπρόφσκι. 148'.

Ενας διάσημος Πολωνοεβραίος πιανίστας καταφέρνει να γλιτώσει από μεταφορά σε στρατόπεδο συγκέντρωσης σε μια δοσμένη με ζεστασιά και συγκίνηση ταινία που μιλά απευθείας στην καρδιά.

Στην αληθινή ιστορία του διάσημου 27χρονου Πολωνοεβραίου πιανίστα Βλάντισλαβ Σπίλμαν βασίζεται η συγκινητική αυτή ταινία του Ρόμαν Πολάνσκι που κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα στο φετινό φεστιβάλ των Κανών. Η ταινία αρχίζει στη Βαρσοβία του 1939, όταν οι ναζί επιτίθενται στην Πολωνία.

Ο Σπίλμαν (συγκρατημένη, λιτή, σπαραχτική ερμηνεία από τον Εντριαν Μπρόντι) βρίσκεται, μαζί με την οικογένειά του, έγκλειστος στο γκέτο της Βαρσοβίας, όπου, αντίθετα με την υπόλοιπη οικογένειά του, καταφέρνει να αποφύγει τη μεταφορά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και να κρυφτεί στα ερείπια της βομβαρδισμένης πόλης, όπου, χάρη στις γνωριμίες του αλλά και την αναπάντεχη βοήθεια ενός μουσικόφιλου Γερμανού αξιωματικού, καταφέρνει να επιβιώσει...

Από την πρώτη σκηνή, με τη βόμβα που πέφτει, διακόπτοντας την εγγραφή ενός κομματιού του Σοπέν για το πολωνικό ραδιόφωνο που κάνει ο νεαρός πιανίστας Σπίλμαν, μέχρι τις τελευταίες σκηνές, με τον Σπίλμαν να παίζει ένα άλλο κομμάτι για το μουσικόφιλο Γερμανό αξιωματικό, ο Πολάνσκι αφηγείται με τρόπο, θα έλεγα, κλασικό την ιστορία του πρωταγωνιστή του - τρόπος που έκανε όσους περίμεναν καινοτομίες από το σκηνοθέτη του «Τσάινατάουν» και του «Ενοίκου» να βιαστούν να επικρίνουν την ταινία. Ιστορία δοσμένη με φροντίδα στη ρεαλιστική αναπαράσταση, με την κάμερα να επιμένει στην καταγραφή μιας συγκεκριμένης εποχής με κάθε λεπτομέρεια, ιδιαίτερα στο πρώτο μέρος της ταινίας, με την όλη κατάσταση στην Πολωνία, στις αλλαγές που επιβάλλουν οι ναζί κατακτητές (περιορισμός των Εβραίων, απαγορεύσεις στον τρόπο διαβίωσής τους, τον εγκλεισμό τους στο γκέτο, με τη φτώχεια, τη μαύρη αγορά, την πείνα, την ωμότητα και τους θανάτους που ακολουθούν), επιμένοντας στην ανθρώπινη πλευρά της ιστορίας του, πλευρά που ο Πολάνσκι καταγράφει με ευαισθησία και δύναμη, χωρίς, ταυτόχρονα να αδιαφορεί για το ιστορικό φόντο, με τις ναζιστικές θηριωδίες και τις απάνθρωπες εξοντώσεις - σκηνές που δίνει με τρόπο συγκρατημένο, προτιμώντας συχνά να υποβάλλει το ανθρώπινο δράμα και την τραγωδία.

Καταστάσεις, πρόσωπα και αντιδράσεις που ο Πολάνσκι καταγράφει με εξαιρετική άνεση στην αφήγηση (η ταινία διαρκεί σχεδόν δυόμισι ώρες χωρίς να κουράσει καθόλου το θεατή), έχοντας ο ίδιος ζήσει (έστω και παιδί) την όλη ιστορία του γκέτο και του Ολοκαυτώματος. Ανέφερα πιο πριν το εξαιρετικό, συγκλονιστικό, σκηνοθετημένο με μαεστρία πρώτο μέρος της ταινίας.

Το δεύτερο μέρος, με τον Σπίλμαν να προσπαθεί να γλιτώσει από το μένος των ναζί, κρυμμένος στα ερείπια της πόλης, σκηνοθετημένο με την ίδια μαεστρία, με την ειλικρίνεια και τη δύναμη που συναντάμε στις καλύτερες ταινίες του σκηνοθέτη, έχει μιαν άλλη, πιο έντονη, εφιαλτική ατμόσφαιρα, προσφέροντάς μας και μίαν από τις πιο συγκινητικές και όμορφες σκηνές της ταινίας: εκείνη με τον Σπίλμαν να παίζει το μουσικό κομμάτι του Σοπέν για το Γερμανό αξιωματικό, σ' ένα παλιό πιάνο, σ' ένα ερειπωμένο σπίτι. Συνολικά, μια ταινία που μιλά με αγάπη και σεβασμό για τον άνθρωπο και τη ζωή, στοχασμός πάνω στον πόλεμο και τον παραλογισμό του αλλά και στον αγώνα για επιβίωση - μια ταινία που σ' αγγίζει άμεσα στην καρδιά.