Η συμμορία με τα χακί

Buffalo Soldiers. ΗΠΑ, 2001. Σκηνοθεσία: Γκρέγκορι Τζόρνταν. Σενάριο: Γκρέγκορι Τζόρνταν, Ερικ Αξελ Γουάις, Νόρα Μακ Κόμπι. Ηθοποιοί: Γιοακίν Φίνιξ, Εντ Χάρις, Σκοτ Γκλεν, Αννα Πάκουιν, Ντιν Στόκγουελ, Ελίζαμπεθ Μακ Γκάβερν. 98 λεπτά.

Αμερικανοί στρατιώτες σε βάση στο Δυτικό Βερολίνο καταγίνονται με μαύρη αγορά, την επεξεργασία ηρωίνης και το λαθρεμπόριο όπλων, σε μια καυστική σάτιρα.

Καυστική σατιρική κωμωδία του αμερικανικού Στρατού, που φέρνει στο νου ταινίες όπως το «M.A.S.H.» και το «Κατς 22», αλλά και πιο πρόσφατες όπως το «Πέντε ήρωες», είναι η ταινία αυτή του Αυστραλού Γκρέγκορι Τζόρνταν (βραβευμένου για την ταινία του «Two Hands»). Βασισμένη σ' ένα μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Ο' Κόνορ, η ιστορία εκτυλίσσεται σε μια αμερικανική βάση κοντά στη Στουτγκάρδη, ο 1989, λίγο πριν από την κατάρρευση του Τείχους. Ο Γιοακίν Φίνιξ ερμηνεύει τον Ελγουντ, ειδικό στο τάγμα υποστήριξης, που έχει μετατρέψει τη θητεία του σε ανθηρό δίκτυο μαύρης αγοράς επεξεργασίας ηρωίνης και τελικά σ' ένα λαθρεμπόριο όπλων που θα του αφήσει κέρδος πέντε εκατομμυρίων δολαρίων, καταφέρνοντας όχι μόνο να ξεγελά τον ανίκανο διοικητή του (Εντ Χάρις) αλλά και να του πηδάει τη γυναίκα (Ελίζμπεθ Μακ Γκάβερν). Ο ερχομός όμως στη βάση ενός σκληρού διοικητή (Σκοτ Γκλεν), αποφασισμένου να εξυγιάνει τη βάση, κινδυνεύει να ανατρέψει τα σχέδια του Ελγουντ, ο οποίος, για να τον τσαντίσει, αρχίζει να φλερτάρει την κόρη του (Αννα Πάκουιν).

Με ένα καλογραμμένο κι έξυπνο σενάριο και μια καυστική ματιά πάνω σε πρόσωπα και γεγονότα, ο Τζόρνταν παρουσιάζει την ιδιοτέλεια, τον κυνισμό και την κτηνωδία που κυριαρχούν σ' ένα στράτευμα όπου «σε περίοδο ειρήνης περνά μια χειρότερη κόλαση από εκείνη του πολέμου». Ισως ξενίσει μερικούς η αλλαγή από το χιουμοριστικό πρώτο μέρος με την αγριότητα που ακολουθεί στο δεύτερο, ο σκηνοθέτης όμως καταφέρνει να δώσει με ρυθμό και άνεση την όλη ατμόσφαιρα, στήνοντας μερικές αξέχαστες σκηνές: ανάμεσά τους εκείνη με τους φτιαγμένους από την ηρωίνη φαντάρους να οδηγούν, στη διάρκεια μιας άσκησης, ένα τανκς μέσα από την πόλη, καταστρέφοντας τα πάντα και ανατινάζοντας ένα βενζινάδικο, για να επιστρέψουν ατάραχοι στο χώρο της άσκησης ή εκείνη κοντά στο φινάλε με τους μαστουρωμένους φαντάρους να πολεμούν τους δικούς τους στο υπόγειο απόστιξης της ηρωίνης κι ένας απ' αυτούς, βλέποντας στην τηλεόραση την κατάρρευση του Τείχους και τον πατέρα Μπους να μιλά για το Βερολίνο, να ρωτά εντελώς χαζά: «Πού είναι το Βερολίνο;», ερώτηση που δείχνει και την όλη αντίληψη και στάση συμπεριφοράς τού μακριά από την πατρίδα του Αμερικανού στρατιώτη.

Μια πολύ τολμηρή στο θέμα της ταινία που γυρίστηκε πριν από τρία χρόνια (συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 2001) και που η παραγωγός εταιρεία απέφευγε να κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα, εξαιτίας της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου, για να μη δώσει μια τόσο αρνητική εικόνα των Αμερικανών στρατιωτών, σε μια περίοδο των πολέμων στο Αφγανιστάν και πιο πρόσφατα στο Ιράκ. Ακόμη όμως και τώρα το Επιτελείο Στρατού εξοργίστηκε με την απόφαση της διανομής της ταινίας, ιδιαίτερα με τη χρήση μιας αφίσας με την αμερικανική σημαία όπου στη θέση των αστεριών υπάρχει το... σήμα του δολαρίου κι όπου το σλόγκαν είναι «Κλέψτε όσα μπορείτε να κλέψετε».

Στάχτες και αποκαΐδια

Ευτυχώς που εξακολουθούν να γίνονται (έστω με το σταγονόμετρο) ταινίες σαν το «Buffalo soldiers», την επονομαζόμενη ελληνιστί «H συμμορία με τα χακί». Ως αισθητικό αποτέλεσμα στα όρια της μετριότητας. Ως πολιτικο-κοινωνικός σχολιασμός σαν τον «Ακήρυκτο πόλεμο» του... σατανικού Μάικλ Μουρ. Το καταχάρηκα.

Φαντάρος τροφοδοσίας σε αμερικανική βάση πλησίον της Στουτγάρδης - την ώρα που πλησίαζε το γκρέμισμα του τείχους του... αίσχους -, παρέα με τους υπόλοιπους φαντάρους, διαπράττει όσα κυκλοφορούν εντός της φαντασίας ενός μαφιόζου. Κάτω από το γερασμένο βλέμμα του συνταγματάρχη και διοικητή του, έχει μετατρέψει τη βάση σε εργοστάσιο παραγωγής ηρωίνης, σε αποθήκη σούπερ μάρκετ και σε ταμείο off shore εταιρείας. Και το... απλησίαστο; Όλοι, μα όλοι, βουτηγμένοι στην πρέζα. Σε τέτοιο σημείο που, με μάτια φευγάτα, παρέα με την κόκα, να λειώνουν παρακείμενο «σκαραβαίο» της VW, εποχούμενοι σε τανκ της πρώτης γραμμής, κόβοντας βόλτες μέσα στην πόλη. Ο θρυλικός αμερικανικός πατριωτισμός και η αστερόεσσα που κυματίζει υπερηφάνως σε όλες ανεξαιρέτως τις αμερικανικές ταινίες μετατρέπονται σε στάχτες και αποκαΐδια. Μέσα σε 98 λεπτά της ώρας. Να μου ζήσετε, λεβέντες μου.

«H συμμορία με τα χακί»: Ο Γιοακίν Φίνιξ γκρεμίζει τον πατριωτισμό και την προπαγάνδα του Ντόναλντ Ράμσφελντ

Όλα αυτά τα εξαιρετικά, αφιερωμένα προς όλους τους παθόντες. Ιρακινούς, Γιουγκοσλάβους, Κουβανούς, Βιετναμέζους, αλλά και Ευρωπαίους και φυσικά Έλληνες των βάσεων της Κρήτης. Από τον Ρόμπερτ Ο' Κόνορ, συγγραφέα του ομότιτλου βιβλίου, και τον Αυστραλό σκηνοθέτη Γκρέγκορ Τζόρνταν