Tabu

Πορτογαλία, Γερμανία, Βραζιλία, Γαλλία, 2012, Ασπρόμαυρο Σκηνοθεσία: Μιγκέλ Γκομέζ Πρωταγωνιστούν: Τερέσα Μαντρούγκα, Λάουρα Σοβεράλ, Ανα Μορέιρα, Ενρίκε Εσπίριτο Σάντο, Καρλότο Κότα Διάρκεια: 110 λεπτά

«Χαμένος Παράδεισος». Βαρκελώνη. Η Πιλάρ είναι μια μεσοαστή πενηντάρα, περιποιημένη και συμπαθής, που προσπαθεί να κάνει το καλό. Ακολουθεί πιστά την καθολική θρησκεία, προσφέρει φιλοξενία σε νέους ταξιδιώτες, συμμετέχει σε οργανώσεις για την υποστήριξη των άπορων και του τρίτου κόσμου. Στην ίδια λογική φροντίζει και την ηλικιωμένη γειτόνισσά της, την Αουρόρα, που τα έχει λίγο χάσει, αλλά ξημεροβραδιάζεται και στο καζίνο. Η Πιλάρ κάνει πολλές καλές πράξεις και βλέπει πολλές ταινίες στο σινεμά. Αλλά δε ζει καμιά δική της εμπειρία.

«Παράδεισος». Ογδόντα χρόνια νωρίτερα. Αφρική. Η Αουρόρα είναι μια νέα και όμορφη γυναίκα, παντρεμένη, έγκυος. Η Αουρόρα θα ζήσει έναν παράφορο, παράνομο έρωτα. Εναν έρωτα που ξεπερνά τη λογική, αλλά και τους ανθρώπινους κανόνες. Και γι’ αυτό η Αουρόρα και ο εραστής της θα τιμωρηθούν. Αλλά θα έχουν ζήσει την πιο μεγάλη ανθρώπινη εμπειρία.

Ο Πορτογάλος Μιγκέλ Γκόμεζ παρουσιάζει μια κινηματογραφική άσκηση πάνω στο «Tabu» του Μουρνάου, παίζοντας με τις σινεματικές και αφηγηματικές συμβάσεις. Η ταινία του χωρίζεται σε δύο, συνδεόμενα μέρη, είναι ασπρόμαυρη και στη δεύτερη ενότητα βωβή. Αλλά όχι εντελώς. Ο σκηνοθέτης κρατά όλους τους ήχους ατμόσφαιρας, τα βήματα, τη φύση, τα πουλιά που κελαηδούν, αλλά εξαφανίζει τους διαλόγους. Επεξεργάζεται την κινηματογραφική φόρμα μ’ έναν αληθινά μεταμοντέρνο τρόπο, παίρνοντας μια πρακτική αδυναμία του παρελθόντος του σινεμά και μεταβάλλοντάς τη σε νοηματικό πλεονέκτημα: τα λόγια δεν έχουν καμιά αξία, όταν ο άνθρωπος μπορεί να πράττει.

Το πρώτο μισό της ταινίας κυλά αργά, χωρίς προφανή προσανατολισμό, οριακά κουράζει. Το δεύτερο, όμως, μέρος, είναι μια πραγματική συναισθηματική και αισθητική απόλαυση, που συνδυάζει τη γοητεία του κλασικού σινεμά, έναν έρωτα γεμάτο μεγαλειώδες πάθος και μια τολμηρή άποψη για τα ανθρώπινα πράγματα. Οταν η ταινία ολοκληρωθεί, ξαφνικά όλα έχουν μπει στη θέση τους, τόσο ηθικά, όσο και κινηματογραφικά. Θα βρεις τον παράδεισο όχι αν κάνεις το καλό. Αν κάνεις το κακό δε θα πας στην κόλαση. Σημασία έχει να κάνεις, να ζήσεις, να αγαπήσεις και να μη μετανιώσεις. Σημασία έχει να βασιστείς στην κινηματογραφική παράδοση αλλά να την ωθήσεις ένα βήμα παραπέρα.

Το «Tabu» δεν είναι μια απόλυτα επιτυχημένη ταινία, είναι όμως η πιο ενδιαφέρουσα σύγχρονη, διαφορετική, νεωτεριστική κινηματογραφική ματιά. Και ο Γκόμεζ σημειώνει καθαρά το όνομά του στο χάρτη με τους σκηνοθέτες που θέλουμε να ξανασυναντήσουμε στην οθόνη.

Βραβεια - Συμμετοχές: Βραβειο Alfred Bauer στο Διεθνές Φεστιβαλ Βερολίνου 2012 Βραβειο Διεθνους ενωσης Κριτικών Κινηματογραφου στο Φεστιβαλ Βερολίνου 2012 Βραβειο κοινου στο Διεθνες φεστιβαλ κινηματογραφου Las Palmas Δευτερο βραβειο καλύτερης ταινιας στο Διεθνες φεστιβαλ κινηματογραφου Las Palmas Επίσημη συμμετοχη στο φεστιβαλ του Karlovy Vary Επίσημη συμμετοχη στο Φεστιβαλ της Νεας Υόρκης Επισημη συμμετοχή στο Φεστιβαλ Στοκχόλμης