Ενα Τραγούδι για το Ηλιοβασίλεμα

Sunset Song

Ηνωμένο Βασίλειο, Λουξεμβούργο, 2015 Σκηνοθεσία: Τέρενς Ντέιβις Πρωταγωνιστούν: Aγκνες Ντέιν, Πίτερ Μούλαν, Κέβιν Γκάθρι, Iαν Πίρι Διάρκεια: 135 λεπτά

Η κόρη ενός αυταρχικού αγρότη ενηλικιώνεται στη Σκοτία των αρχών του προηγούμενου αιώνα.

Ο Τέρενς Ντέιβις παραδίδει μια ακόμη υπέροχη ταινία για το χρόνο που περνά, τους ανθρώπους που αντέχουν και την ομορφιά που μένει.

Η Ιστορία συναντά την προσωπική μοίρα σε μια ποιητική όσο και σκληρά ρεαλιστική μεταφορά ενός εμβληματικού βρετανικού μυθιστορήματος από τον στιλίστα Τέρενς Ντέιβις («Το Βαθύ Μπλε του Έρωτα») ο οποίος καταφέρνει να «κλέψει» σκηνοθετικά πολύτιμα συναισθήματα και κρυμμένα πάθη, αποτυπώνοντας μελαγχολικά (και υπό τους ελεγειακούς ήχους του «Flowers of the forest») το τέλος των παλιών ημερών, τους ανθρώπους που αντέχουν και την ομορφιά που μένει.

Ακόμη κι αν δεν ξέρεις ότι ο Τέρενς Ντέιβις προσπαθούσε δεκαπέντε χρόνια να μεταφέρει το βιβλίο του Λούις Γκράσικ Γκίμπον στην οθόνη, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείς το πάθος του για την ηρωίδα, μια γυναίκα που μοιάζει να περιέχει κάτι σπουδαίο μέσα στην απλότητά της και γι αυτή την ιστορία που χωρά κάτι το μεγαλειώδες στον τρόπο που διηγείται κάτι τόσο δεδομένο όσο το πέρασμα του χρόνου.

Ο Τέρενς Ντέιβις κατορθώνει στο «Sunset Song» να κάνει ένα πορτρέτο όχι μόνο μιας γυναίκας που βρίσκει την δύναμη να σηκώσει το ανάστημά της σε μια αντίξοη εποχή και κοινωνία, μα όπως συνήθως κάνει στις ταινίες του (με πιο πρόσφατο το «The Deep Blue Sea») να κοιτάξει τους ανθρώπους στην ακατάπαυστη ροή του χρόνου, να αποτυπώσει κάτι βαθύ και δυνατό από ιστορίες που από μόνες τους ίσως δεν ορίσουν τίποτα μεγαλύτερο, μα που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον εαυτό μας.

Κι εδώ, το κάνει με τρόπο αληθινά μεγαλειώδη, αφήνοντας ίσως για πρώτη φορά την πόλη, τα κλειστά σαλόνια, τα μικρά σπίτια της εργατικής τάξης, τους εσωτερικούς χώρους, για να ανοιχτεί στην φύση, στην γη, στα χωράφια με το στάρι, τα οποία κινηματογραφεί με έναν υπέροχο λυρισμό και την αίσθηση πως ο ρόλος τους είναι βαθύτερος και πολύ πιο ουσιαστικός από απλά σκηνικά της δράσης.

Το «Sunset Song» είναι ένα φιλμ για τους ανθρώπους, για τον τόπο τους, για τους δεσμούς που χτίζουν, για τα τραγούδια που ενώνουν τις ψυχές τους σε κάτι που παίρνει φωνή και ουσία. Είναι μια ταινία για την δύναμη τους να διεκδικούν την θέση τους, για τον τρόπο που η ζωή κυλά αφήνοντας πίσω τις ζωές μας, μα και για το ίχνος, ακόμη κι αδιόρατο που αυτές αφήνουν πίσω. Για το πώς ο τόπος ορίζει τους ανθρώπους την στιγμή που κι εκείνοι κάνουν το ίδιο. Γι αυτό που δεν σβήνεται ακόμη κι όταν εκείνοι φεύγουν.

Με την Αγκνες Ντέιν να δίνει μια εξαιρετική ερμηνεία, με μια ιστορία που έχει την υφή μιας λαϊκής αφήγησης και μαζί την ρευστότητα ενός ποιήματος, με τον Ντέιβις να κινηματογραφεί την ομορφιά και την σκληρότητα της ζωής και των ανθρώπων με τρόπο που μοιάζει μαζί επικός και απόλυτα εσωτερικός, το «Ενα Τραγουδι για το Ηλιοβασίλεμα» είναι μια ταινία εποχής που δεν μοιάζει με καμία άλλη.

Ενα υπέροχο τραγούδι για τις στιγμές εκείνες που κάνουν την ζωή να αξίζει, για τα πράγματα που είναι τόσο όμορφα αλλά που δεν διαρκούν. Κι αυτό ίσως είναι που τα κάνει να δείχνουν ακόμη πιο όμορφα...

ΣΥΝΟΨΗ Ο Βρετανός δημιουργός Τέρενς Ντέιβις επιστρέφει μετά από τις κλασικές πια ταινίες του Distant Voices Still Lives, The Long Day Closes, αλλά και τις πιο πρόσφατες Το Βαθύ Μπλε του Έρωτα (Deep Blue Sea) & To Τίμημα της Αγάπης (House of Mirth) με ένα κομψοτέχνημα, ύμνο στη αέναη δύναμη της φύσης, αλλά και της αντοχής του ανθρώπου απέναντι στο πέρασμα του χρόνου και την Ιστορία.

Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Τορόντο, συνέχισε με την ευρωπαϊκή πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν, ενώ προβλήθηκε και στα Φεστιβάλ του Λονδίνου, της Στοκχόλμης και του Τορίνο ανάμεσα σε άλλα πριν βγει με μεγάλη επιτυχία και διθυραμβικές κριτικές στις βρετανικές αίθουσες στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου. Στην ταινία πρωταγωνιστεί η ανερχόμενη Άγκνες Ντέιν σε μια μοναδική ερμηνεία, ενώ την πλαισιώνουν επάξια ο πάντα σπουδαίος Πίτερ Μούλαν και ο Κέβιν Γκάθρι.

Η ταινία Ένα τραγούδι για το Ηλιοβασίλεμα συνιστά ένα χαμηλότονο έπος ελπίδας, τραγωδίας και έρωτα λίγο πριν τον Μεγάλο Πόλεμο, τη στιγμή που η προσωπική μοίρα συναντιέται στο αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου με το μεγαλύτερο σχέδιο της Ιστορίας όπως συχνά συμβαίνει και στις δημιουργίες του δικού μας Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ο Ντέιβις ολοκληρώνει εδώ ένα έργο ζωής, την κινηματογραφική μεταφορά ενός αγαπημένου του κλασικού σκωτσέζικου μυθιστορήματος του Λιούις Γκράσικ Γκίμπον, κοιταγμένη με το δικό του σκληρό ποιητικό ρεαλισμό και έναν μεγαλοπρεπή ζωγραφικό καμβά που φέρνει στο μυαλό το φυσιολατρικό σινεμά του Τέρενς Μάλικ. Η ιστορία διαδραματίζεται στα καταλυτικά πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα, διατρέχοντας τις αποφάσεις που πρέπει να πάρει μια νέα γυναίκα που πασχίζει για την προσωπική της ελευθερία και ευτυχία σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, αντικατοπτρίζοντας παράλληλα τη διαμάχη ανάμεσα στην παράδοση και την αλλαγή, μιας σύγκρουσης που συνεχίζει να μας αφορά διαχρονικά.

Η πανέμορφη Κρις μεγαλώνει σε μια σκληρή, παραδοσιακή, αγροτική κοινότητα γεμάτη πάθος για τη ζωή, για τον ανήσυχο Γιούαν, αλλά και την αγέρωχη όσο και σκληρή σκωτσέζικη γη στην οποία έχει αποφασίσει να μείνει παρά τις δυσκολίες. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος πλησιάζει αθόρυβα, και ο μοντέρνος κόσμος κυκλώνει σταδιακά την παραδοσιακή κοινότητα με τον πιο ασφυκτικό τρόπο. Η στωική ηρωίδα του Ντέιβις αντέχει και προσαρμόζεται σε όλες τις μεγάλες αλλαγές που τις επεφύλαξε η ζωή, απεικονίζοντας μια γυναίκα απίστευτης δύναμης που μπορεί και αντλεί κουράγιο από τη γη και τη φύση και τελικά ατενίζει το μέλλον με ελπίδα και προσμονή.

Η ταινία Ένα τραγούδι για το Ηλιοβασίλεμα είναι ταυτόχρονα επική σε κλίμακα και μαζί βαθιά προσωπική και γνήσια ρομαντική μέσα από τη μοναδική ποιητική όσο και ρεαλιστική ματιά του Τέρενς Ντέιβις. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλες οι εξωτερικές σκηνές της ταινίας γυρίστηκαν σε 65mm δίνοντας στα τοπία μια απίστευτη ομορφιά και ζωγραφική λεπτομέρεια, κάνοντας την ταινία ιδανική για τη μεγάλη οθόνη.

Όπως σημειώνει και ο σκηνοθέτης:

«Η Κρις Γκάθρι έχει μια βαθύτερη διορατικότητα, μια έμφυτη σοφία. Η Κρις τραγουδάει το Τραγούδι της Γης για την ανθρωπότητα, μια ραψωδία για όλους εμάς, καθώς χαρτογραφεί τον αιώνιο κύκλο της γέννησης, του γάμου και του θανάτου. Καθώς το τραγούδι εξερευνά τα διαχρονικά μυστήρια της γης, της εστίας και της οικογένειας, με αυτό το τελευταίο να αποτελεί το μεγαλύτερο από όλα τα μυστήρια. Γιατί η οικογένεια περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες χαρές και τους πιο ενδομύχους φόβους μας. Το βιβλίο είναι διαποτισμένο με μια λυρική μελαγχολία, έναν ήσυχο θρήνο για το μυστήριο της ζωής. Γιατί η ζωή είναι ένα μυστήριο κλεισμένο σε ένα αίνιγμα. Πώς μπορούμε να αντέξουμε το χρόνο ή να δαμάσουμε τη φύση; Δεν μπορούμε παρά να υπομένουμε. Στο τέλος της εργασίας μια παρέλαση μνήμης και μια τελετή λαμβάνει χώρα σε μια προσπάθεια να θεραπεύσει όλα τα βάσανα. Στο τέλος ο χρόνος και η γη διαρκούν αέναα πέρα από τον πόλεμο, πέρα από τον ανθρώπινο πόνο, πέρα από την ίδια τη ζωή. Είναι μια ιστορία που αξίζει να ειπωθεί».