Kollektivet

Δανία, 2016 Παραγωγή: Μόρτεν Κάουφμαν, Σίσε Γκράουμ Γιόργκενσεν Σκηνοθεσία: Τόμας Βίντερμπεργκ Σενάριο: Τομπίας Λίντχολμ, Τόμας Βίντερμπεργκ Φωτογραφία: Γιέσπερ Τόφνερ Μοντάζ: Γιάνους Μπίλεσκοφ Γιάνσεν, Αν Οστερουντ Μουσική: Φονς Μέρκις Πρωταγωνιστούν: Ούλριχ Τόμσεν, Φάρες Φάρες, Τρίνε Ντρίχολμ, Ολε Ντούποντ, Διάρκεια: 90 λεπτά

Το Κοινόβιο είναι ένα χιουμοριστικό, ευαίσθητο, αλλά κι επίπονο πορτρέτο μιας ολόκληρης γενιάς. Μιας γενιάς ιδεαλιστών κι ονειροπόλων που από καιρό έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με την πραγματικότητα.

Αργυρή Άρκτος Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας στην Τρίνε Ντίρχολμ Μια ιστορία για την διαμάχη ανάμεσα στις προσωπικές επιθυμίες, την αλληλεγγύη και την ανεκτικότητα σε ένα δανέζικο κοινόβιο στη δεκαετία του '70. Το Κοινόβιο είναι ένα χιουμοριστικό, ευαίσθητο, αλλά κι επίπονο πορτρέτο μιας ολόκληρης γενιάς. Μιας γενιάς ιδεαλιστών κι ονειροπόλων που από καιρό έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με την πραγματικότητα. Ο Τόμας Βίντερμπεργκ επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη, με μια μαύρη κωμωδία που διαδραματίζεται τη δεκαετία του 1970 και ακολουθεί ένα παντρεμένο ζευγάρι που αποφασίζει να βάλει στην άκρη την τακτοποιημένη ζωή του και να δημιουργήσει ένα κοινόβιο. Πρωταγωνιστούν η Τρίνε Ντίρχολμ και ο Ούλριχ Τόμσεν. Παρόλο που πρόκειται για μια ταινία μυθοπλασίας, ο δανός σκηνοθέτης του Festen και συνιδρυτής με τον Λαρς Φον Τρίερ του περίφημου Δόγματος 95 ξέρει από πρώτο χέρι τη ζωή στα κοινόβια, καθώς πέρασε την παιδική του ηλικία σε ένα από αυτά. Μοιάζει η ταινία να είναι ένας φόρος τιμής σε εκείνη την περίοδο. Πιστεύει όμως ότι τα κοινόβια δεν έχουν θέση στο σύγχρονο κόσμο: Το μοίρασμα, η κοινή ζωή, αυτό το μοντέλο συμβίωσης αντικαταστάθηκε με την ατομική ελευθερία και το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, τα οποία έχει επιλέξει η πλειοψηφία των ανθρώπων. Η εποχή των κοινοβίων έχει τελειώσει εδώ και πολλά χρόνια. Μου λείπει, γιατί πιστεύω ότι ήταν μια καταπληκτική εμπειρία. Υπάρχουν τρομερές αξίες πίσω από όλο αυτό το σχήμα Η ζωή στο κοινόβιο θα πάρει μια αναπάντεχη τροπή, όταν ο σύζυγος αποφασίσει να φέρει μια νεαρή κοπέλα που του αρέσει στο σπίτι. Η ταινία συμμετείχε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα της φετινής Μπερλινάλε και χάρισε στην Τρίνε Ντίρχολμ, την Αργυρή Άρκτο γυναικείας ερμηνείας. Όπως ο σκηνοθέτης της, έτσι και αυτή πέρασε κάποια περίοδο της ζωής σε κοινόβιο: Μοιραζόμουν σπίτια με φίλους. Προσπάθησα να ζήσω σε ένα κοινόβιο του ξαδέλφου μου, για έξι μήνες τη δεκαετία του 1980. Μου άρεσε η φιλοσοφία του, η βασική του έννοια που έχει να κάνει με το μοίρασμα. Τώρα ζω με τον σύζυγό μου και το παιδί μου, αλλά συχνά τρώμε με τους γείτονες. Προσπαθούμε να διευρύνουμε την έννοια της οικογένειας.

Δήλωση σκηνοθέτη Από την ηλικία των 19 ετών ζούσα σε κοινόβιο. Θυμάμαι τον εαυτό μου περικυκλωμένο από γεννητικά όργανα, μπύρες, ακαδημαϊκές συζητήσεις, αγάπη και προσωπικές τραγωδίες. Ως παιδί, κάθε μέρα ήταν ένα παραμύθι. Κάθε φορά που έβγαινα από το δωμάτιο μου, μια έκπληξη με περίμενε στην επόμενη γωνία. Κοιτάζοντας πίσω, ήταν καιρός γεμάτος χρυσές αναμνήσεις και παράλογες στιγμές. Το σπίτι σκοτείνιαζε τραγικά τουλάχιστον για 5 μέρες κάθε μήνα εξαιτίας του κύκλου των γυναικών που εξουσίαζαν το σπίτι. Οι κύκλοι όλων των γυναικών για κάποιο λόγο συγχρονίζονταν. Τα ομαδικά δείπνα που λάμβαναν χώρα κάθε Πέμπτη και Κυριακή, συνήθως εξελίσονταν σε καταστροφικά πάρτι. Τα ‘house meeting’ ήταν η ανώτατη μορφή εξουσίας, δημοκρατικές συναντήσεις, όπου οι κάτοικοι του σπιτιού θα μιλούσαν ανοιχτά για όλα τα θέματα που τους απασχολούσαν. Θυμάμαι μια τέτοια συνάντηση, στην οποία αποφασίστηκε ότι ο κάθε ένοικος θα πληρώνει ένα μερίδιο για τα έξοδα του σπιτιού, αναλογικό του εισοδήματος του. Το πρότεινε μάλιστα ένοικος που έβγαζε πολύ περισσότερα απ’όλους, πράγμα που σήμαινε ότι η συμμετοχή του θα διπλασιαζόταν. Παρόλο που το κοινόβιο αποτελούνταν κυρίως από σκεπτόμενους και μορφωμένους ανθρώπους, η ζωή αυτή μοιάζει σήμερα αφελής και ρομαντική στην υπερβολή της- ήταν γεμάτη με ελπίδα για το μέλλον... Η καρδιά της ιστορίας λαμβάνει χώρα στο κοινόβιο το 1975. Οι πρωτότυποι και χιουμοριστικοί χαρακτήρες που κατοικούν σε αυτό αποτελούν τη «χορωδία» με την παραδοσιακή έννοια του δράματος, ή μια τεράστια και ζεστή οικογένεια που ελπίζουμε ότι θα μάθουμε να αγαπάμε. Ωστόσο, μια πιο προσωπική ιστορία θα εξελιχθεί μέσα σ’αυτή την εκκεντρική «οικογένεια». Η ιστορία αυτή θα βάλει τέλος στο συλλογικό όνειρο του κοινοβίου και σε μια μακρόχρονη σχέση. Το τέλος της συντροφικότητας εκδηλώνεται με περισσότερους από έναν τρόπους. - Τόμας Βίντερμπεργκ, Κοπεγχάγη 2015

Τόμας Βίντερμπεργκ Συνιδρυτής του Δόγματος και σκηνοθέτης πολυβραβευμένων ταινιών όπως η Οικογενειακή Γιορτή (Festen) και το Κυνήγι (Jagten), ο Τόμας Βίντερμπεργκ παραδίδει άλλο ένα εξαιρετικό δράμα, που φέρει την υπογραφή και του Τομπάιας Λίντχολμ στο σενάριο. Το Κοινόβιο είναι η τρίτη κοινή τους συνεργασία, μετά τα Submarino και το Κυνήγι. Το Submarino παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Βερολίνου κι έλαβε μεταξύ άλλων το Βραβείο του Σκανδιναβικού Συμβουλίου Κινηματογράφου. Το Κυνήγι συμμετείχε στο φεστιβάλ Καννών το 2012, όπου και βραβεύτηκε ο Μαντς Μίκελσεν με το Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού. Η ταινία απέσπασε αμέτρητα βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ, ενώ ήταν και υποψήφια για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Ο Τόμας Βίντερμπεργκ (γεν. 1969) αποφοίτησε από την Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Δανίας το 1993. Η πτυχιακή του εργασία, η ταινία Last Round, προμήνυε το ταλέντο του και το εκτόπισμα ενός μεγάλου σκηνοθέτη. Η ταινία βραβεύτηκε πολλάκις και ήταν υποψηφία για Μαθητικό Βραβείο της Ακαδημίας (γνωστό κι ως Baby Oscar). Ακολούθησε το The Boy Who Walked Backwards (1995), το οποίο μεταξύ άλλων βραβεύτηκε από το Δανέζικο Ινστιτούτο Κινηματογράφου με το βραβείο Καλύτερης Μικρού Μήκους ταινίας. Ο Βίντερμπεργκ σκηνοθέτησε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Ήρωες (De Storste Helte) το 1996. Ένα χρόνο νωρίτερα, συνέταξε από κοινού με το Λαρς Φον Τρίερ τη διακήρυξη που ονομάστηκε «Δόγμα 95». Η διεθνής καταξίωση για το Βίντερμπεργκ ήρθε με την πρώτη ταινία του Δόγματος 95- την Οικογενειακή Γιορτή. Η ταινία τιμήθηκε με αμέτρητα βραβεία ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων το Βραβείο Επιτροπής των Καννών, το Βραβείο Fassbinder στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου και τα βραβεία Καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας από τους κριτικούς του Λος Άντζελες και της Νέας Υόρκης. Το 2008, ο Βίντερμπεργκ έλαβε Βραβείο Καλλιτεχνικού Επιτεύγματος από τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου μαζί με τους συναδέλφους του στο Δόγμα, Λαρς Φον Τρίερ, Σόρεν Κραγκ- Γιάκομπσεν και Κρίστιαν Λέβρινγκ. Ο σκηνοθέτης επέστρεψε στις ρίζες του με την κωμωδία Ένας Άντρας Επιστρέφει (A Man Comes Home) (2007), ενώ ακολούθησε το Submarino (2010), που προβλήθηκε για πρώτη φορά στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Βερολίμου. Το Κυνήγι (Jagten) (2012) ήταν υποψήφιο για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ ο Μαντς Μίκελσεν τιμήθηκε για την ερμηνεία του με το Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού από το Φεστιβάλ Καννών. Ο Βίντερμπεργκ έχει σκηνοθετήσει τις αγγλόφωνες ταινίες Όλα Για Την Αγάπη (It’s all about love) (2003) , Αγαπητή Γουέντι (Dear Wendy) (2005) και το πιο πρόσφατο Μακριά από το πλήθος (Far from the madding crowd) (2015).

Τομπάιας Λίντχολμ Ο Τομπάις Λίντχολμ (γεν. 1977) αποφοίτησε από την Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Δανίας το 2007. Ξεκίνησε την καριέρα του με την τηλεοπτική σειρά Summer το 2007. Από 2008 έως το 2011, συνυπέγραφε τα σενάρια για την τεράστια επιτυχία Borgen, η οποία συγκέντρωνε περίπου 1.5 εκατομμύρια Δανούς κάθε Κυριακή βράδυ μπροστά από τις τηλεοράσεις τους. Έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο με το Submarino το 2007, το οποίο έγραψε μαζί με τον Τόμας Βίντερμπεργκ. Το 2009, κάθησε στην καρέκλα του σκηνοθέτη και μαζί με το Μάικλ Νόερ δημιούργησαν το R. Η ταινία τιμήθηκε με το βραβείο FIPRESCI στο φεστιβάλ του Γκέτενμποργκ. Το 2012, ο Λίντχολμ συνεργάστηκε πάλι με τον Τόμας Βίντερμπεργκ για το Κυνήγι, το οποίο και βραβεύτηκε με Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου από τα Ευωραπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου. Ως σκηνοθέτης, ολοκλήρωσε το 2012 την Πειρατεία στον Ωκεανό (Hijacking) και το 2015 την Απόφαση (A War), η οποία ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Τρίνε Ντίρχολμ (Άννα) Η Τρίνε Ντίρχολμ (γεν. 1972) είναι αδιαμφισβήτητα μια από τις πιο ταλαντούχες ηθοποιούς της γενιάς της. Η Ντίρχλομ έκανε το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο το 1990 στην ταινία Spring Tide σε ηλικία 18 ετών. Για την ερμηνεία της έλαβε το βραβείο Bodil από την ένωση κριτικών της Δανίας, το πρώτο από τα πέντε συνολικά που έχει λάβει στην καριέρα της. Αφού αποφοίτησε από την Εθνική Δραματική Σχολή της Δανίας το 1995, ξεκίνησε άμεσα την καριέρα της στο θέατρο. Το 2002 τιμήθηκε με βραβείο Reumert για την ερμηνεία της στο 4.48 Psychosis. Στον κινηματογράφο, η Ντίρχολμ έκανε αισθητή την παρουσία της με την ερμηνεία της στην Οικογενειακή Γιορτή (Festen) του Τόμας Βίντερμπεργκ το 1998. Έκτοτε εμφανίστηκε στις ταινίες Σαπουνόπερα (En soap) (2006), Άγρια Νερά (DeUsynlige) (2008) και Ο Έρωτας της Βασίλισσας (En Kongelig Affaere) (2012). Η Ντίρχολμ πρωταγωνίστησε στη βραβευμένη με Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα ταινία της Σούζαν Μπίερ Ίσως, Αύριο! (In a Better World) (2010), και τιμήθηκε για την ερμηνεία της με βραβείο Robert και Bodil Καλύτερης Ηθοποιού. Το 2013 έλαμψε στο πλευρό του Πιρς Μπρόσναν στη ρομαντική κωμωδία της Σούζαν Μπίερ Έρωτας Είναι (Love is all you need), που έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ της Βενετίας και χάρισε στη Ντίρχολμ το πέμπτο κατά σειρά βραβείο Robert Καλύτερης ηθοποιού. Πολλοί ίσως θυμούνται τη Ντίρχολμ από την τηλεόραση και τις σειρές Taxa (1997), The Spider (2000) και το πιο πρόσφατο The Legacy (2014).

Ούλριχ Τόμσεν - Έρικ Ο Ούλριχ Τόμσεν (γεν. 1963) αποφοίτησε από την Εθνική Σχολή Θεάτρου της Δανίας το 1993. Σήμερα είναι από τους πιο περιζήτητους ηθοποιούς τόσο στη Σκανδιναβία όσο και παγκοσμίως, με περισσότερες από 75 ταινίες στο βιογραφικό του. Ο Τόμσεν έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο το 1994 με το Nightwatch του Όλε Μπόρνενταλ. Έκτοτε, έχει συνεργαστεί με μερικούς από τους πιο αξιόλογους σκηνοθέτες σήμερα. Η συνεργασία του με το Βίντερμπεργκ ξεκίνησε με το Ήρωες (De Storste Helte) (1996)για το οποίο ο Τόμσεν τιμήθηκε με Βραβείο Robert Καλύτερου Β’ Ανδρικού Ρόλου. Η επιτυχημένη συνεργασία συνεχίστηκε με την Οικογενειακή Γιορτή (Festen) το 1998. Την ίδια χρονιά, ο Τόμσεν συμμετείχε και στη βραβευμένη με Όσκαρ μικρού μήκους ταινία Election Night. Ο Ούλριχ Τόμσεν έχει πρωταγωνιστήσει σε επιτυχίες όπως οι Η Κληρονομιά (Arven) (2003), Ουκ Επιθυμήσεις τη Γυναίκα του Πλησίον σου (Brodre) (2004), για το οποίο τιμήθηκε με Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού από το φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν, το βραβευμένο με Όσκαρ Ίσως, αύριο! (In a Better World), όπως και Το Πανδοχείο της Μαφίας (Blinkende Lygter) (2000) και Τα Μήλα του Αδάμ (Adams Aebler) (2005) του Άντερς Τόμας Γένσεν. Στις αγγλόφωνες ταινίες που συμμετείχε ο Τόμσεν συμπεριλαμβάνονται οι Ο Κόσμος Δεν Είναι Αρκετός (The World Is Not Enough) (1999), Οι Μνήμες του Νερού (The Weight Of Water) (2000), Γλυκά Σκότωσε Με (Killing me Softly) (2002), Το Βασίλειο των Ουρανών (Kingdom of Heaven) (2005) και The International (2009). Ο Τόμσεν είναι σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός για την ταινία In Embryo που κυκλοφόρησε φέτος.

Zentropa Η Zentropa ιδρύθηκε το 1992, από το Λαρς Φον Τρίερ, και τον παραγωγό Πίτερ Άλμπεκ Γιένσεν, με τη συνεργασία τους στην ταινία "Europa" ("Zentropa"). Έχουν από 25% ιδιοκτησία ο καθένας, ενώ 25% ανήκει στους εργαζομένους. Το υπόλοιπο 50% αγοράστηκε από την Nordisk Film το Φεβρουάριο του 2008. Η εταιρία διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες, καθώς έχει καθιερώσει μια αυτόνομη, αποκεντρωμένη δομή που αφήνει χώρο για ενναλακτικές μεθόδους παραγωγής. Αυτή η κουλτούρα έχει ελκύσει πολλούς σκηνοθέτες, κι έχει γεννήσει πρωτοποριακές ιδέες όπως το «Δόγμα», που ενστερνίστηκαν κι άλλοι σκηνοθέτες παγκοσμίως. Η Zentropa έχει κάνει την παραγωγή για περισσότερες από 100 ταινίες παγκοσμίως. Σήμερα θεωρείται η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής στη Σκανδιναβία, τίτλο που έχει διατηρήσει από το 1994. Στις δραστηριότητες της έχουν προστεθεί τα ντοκιμαντέρ και η τηλεόραση. Οι ταινίες της Zentropa έχουν τιμηθεί με βραβεία όπως ο Χρυσός Φοίνικας, η Αργυρή Άρκτος και με Όσκαρ για το Ίσως, αύριο! (In a Better World) της Σούζαν Μπίερ.