|
|
|
Notes on a Scandal. Βρετανία, 2006. Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Εϊρ. Σενάριο: Πάτρικ Μάρμπερ, από μυθ. της Ζόε Χέλερ. Ηθοποιοί: Κέιτ Μπλάνσετ, Τζούντι Ντεντς, Αντριου Σίμπσον, Μπιλ Νάιγκι. 92 λεπτά. Μια μεσήλικη, κυνική, με λεσβιακές τάσεις δασκάλα εκμεταλλεύεται το μυστικό που της εκμυστηρεύεται μια νεαρή συνάδελφός της -τη σχέση της μ' έναν 16χρονο μαθητή- για δικό της όφελος, σε μια ταινία με εξαιρετικές -υποψήφιες για Οσκαρ- ερμηνείες. Ψυχολογικό δράμα, με κάποια στοιχεία θρίλερ, είναι η ταινία αυτή που ο Ρίτσαρντ Εϊρ σκηνοθέτησε, σε σενάριο του θεατρικού συγγραφέα Πάτρικ Μάρμπερ («Closer»), βασισμένο σ' ένα μυθιστόρημα της Ζόε Χέλερ. Το σκάνδαλο της ταινίας αναφέρεται στη σχέση ανάμεσα σε μια δασκάλα, τη Σίμπα, κι έναν 16χρονο μαθητή της. Σκάνδαλο που αρχικά αποτελεί επίκεντρο του ημερολογίου το οποίο κρατά η μεγαλύτερη σε ηλικία συνάδελφός της, Μπάρμπαρα, που είναι και η αφηγήτρια της ταινίας.
«Ημερολόγιο ενός σκανδάλου» Σαρκασμός και αυτοσαρκασμός, ερημική, απόλυτη μοναξιά, εκλιπάρηση για λίγη τρυφερότητα και φιλία. Ρεσιτάλ απωθημένων αισθημάτων Όπως έχεις την αίσθηση ότι δέχεσαι αόρατα και επικίνδυνα καυτά φιλιά που δεν σε αγγίζουν, αλλά σε καίνε. Έτσι ακριβώς νιώθεις σε όλη τη διάρκεια της προβολής του ψυχολογικού, ερωτικού δράματος «Ημερολόγιο ενός σκανδάλου» («Νotes on a scandal»), που σε κρατάει δεμένο χειροπόδαρα στην πολυθρόνα και θαρρείς πως τελειώνει σε χρόνο-αστραπή! Κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στις τέλειες ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστριών του- Τζούντι Ντεντς, Κέιτ Μπλάνσετ, που είναι υποψήφιες για Όσκαρ Α΄ και Β΄ ρόλου- αλλά και στο μοναδικό σενάριο- γραμμένο από τον Πάτρικ Μάρμπερ («Closer») που βασίστηκε στο μυθιστόρημα της Ζόι Χέλερ «What was she thinking?». Ερωτικά, σεξουαλικά απωθημένα ανθρώπων που δεν αγαπήθηκαν- και δεν αγάπησαν;- ποτέ στη ζωή τους, κρυμμένος λεσβιασμός, καταπιεσμένες χειρονομίες και αγγίγματα, συγκρούσεις, κακίες, φλεγματικό, «αρρωστημένο» χιούμορ- με... πνεύμα και στυλ τζιν τόνικ! Ισοπεδωτικός σαρκασμός και αυτοσαρκασμός, ερημική, απόλυτη μοναξιά, εκλιπάρηση για λίγη τρυφερότητα και φιλία. Όλα αυτά είναι τα διψασμένα και ταραγμένα συναισθήματα της ταινίας. Χωρίς ο σκηνοθέτης, ο σεναριογράφος και οι πρωταγωνίστριές του να κάνουν κρίσεις για την ηθική ή μη ηθική στάση των ηρωίδων. Σκιαγράφηση συναισθημάτων και ψυχικών ηφαιστείων που δεν εκρήγνυνται ποτέ και καλείται ο θεατής να ζήσει τις εσωτερικές τους εκρήξεις... Το στόρι της ταινίας σκιαγραφεί τη σχέση μιας γεροντοκόρης και μιας νεώτερης καθηγήτριας. Η δεύτερη, παντρεμένη μ΄ έναν «παππού», κάνει το λάθος να ενδώσει στον ανεμοστρόβιλο του ερωτικού της πάθους για έναν 15χρονο μαθητή της. Η πρώτη μαθαίνει το μυστικό της και της υπόσχεται ότι θα γίνει «τάφος»... Κρυφά, μέσα της, όμως, την θέλει ερωτικά! Γι΄ αυτό και προσπαθεί να την «αιχμαλωτίσει» δίπλα της με τη σιωπή της. Έτσι που να την κάνει πειθήνιο όργανό της και να την αναγκάσει να γίνει αιώνια φίλη της... ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΝΟΙΑ Ημερολόγιο ενός σκανδάλου Η Σέμπα διορίζεται για πρώτη φορά καθηγήτρια σε ένα Λύκειο. Το μάθημα που διδάσκει είναι τα καλλιτεχνικά. Τα φτιάχνει με ένα μαθητή της, πολύ μικρότερό της, μόλις 15 χρόνων. Αυτό από μόνο του είναι ένα σκάνδαλο και θα γίνει μπούμερανγκ για αυτήν όταν η Μπάρμπαρα θα το αντιληφθεί και θα την εκβιάσει ότι θα αποκαλύψει αυτή τη σχέση. Η ζωή της Σέμπα κινδυνεύει να καταστραφεί. Η Μπάρμπαρα θέλει να πάρει εκδίκηση χωρίς να έχει κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό της, απλά επειδή μισά τη νεότερη και πιο όμορφη καθηγήτρια που μπήκε στα «χωράφια» της. Πολύ αδύναμη η ιστορία για να γίνει ένα σενάριο. Ο Έιρ θα πάρει αυτό τον αδύναμο κρίκο και προοδευτικά θα το δυναμώσει με στοιχεία δανεισμένα από την αγγλική δραματουργία για να μπορέσει τελικά να φτιάξει ένα γερό χαρακτήρα και για τις δύο καθηγήτριες. Με αυτό τον τρόπο φτιάχνει ένα δυνατό δίπολο: την καλή και την κακή γυναίκα. Δε θέλει νικητή, του αρέσει να κάνει μια πολύ λεπτομερή ηθογραφία, με χειρουργική ακρίβεια να φτιάξει ένα παράδειγμα ατόμων που θα μπορέσει να λειτουργήσει σαν ένα δείγμα σεξουαλικά καταπιεσμένων και απελευθερωμένων ανθρώπων. Με αυτό τον τρόπο το θέμα αποκτά πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, αφήνει να φανεί το τραγικό πρόσωπο μιας κοινωνίας, η αποτυχία της να μιλήσει ειλικρινά, να επικοινωνήσει και, τελικά, να θεμελιώσει μια φιλική σχέση. Όλα ξεκινούν από αυτά που κανείς δίνει και από αυτά που ο άλλος παίρνει, οι ηθικές αξίες καταρρέουν μπροστά από ένα φτιαχτό και επιβαλλόμενο συντηρητισμό, βικτοριανό, θα μπορούσαμε να πούμε. Με πολύ προσοχή ξεφεύγει από τις παγίδες της θεατρικότητας, κάνει έναν καλό κινηματογράφο με ένα θέμα που θα είναι για πάντα σύγχρονο. Η Τζούντι Ντεντς είναι πολύ καλή στην ερμηνεία του ρόλου της, είναι ένας από τους μοχλούς που η ταινία κέρδισε υποψηφιότητα για τέσσερα Όσκαρ. |
|
|
Αξονας
της ιστορίας είναι η σχέση ανάμεσα στην Μπάρμπαρα και τη Σίμπα: η πρώτη,
μοναχική, κυνική, καταπιεσμένη από τη γύρω της κοινωνία, ερωτευμένη κρυφά με τη
Σίμπα, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί για λογαριασμό της την εκμυστήρευση της Σίμπα,
ενώ η δεύτερη είναι μια παντρεμένη, κάπως αθώα και αυθόρμητη γυναίκα, που
εξομολογείται στην Μπάρμπαρα τον έρωτά της για τον νεαρό, πιστεύοντας πως εκείνη
είναι φίλη της. Γύρω τους κινούνται διάφορα άλλα πρόσωπα: ο 16χρονος μαθητής,
που δεν είναι τόσο αθώος όσο φαίνεται, ο κατανοητικός δικηγόρος-σύζυγος της
Σίμπα, με τα δύο έφηβα παιδιά τους, κι ένας άλλος συνάδελφός της, ερωτευμένος
μαζί της. Πρόσωπα που ο Μάρμπερ αναπτύσσει όσο χρειάζονται στις απαιτήσεις της
ιστορίας, με σωστούς, καλογραμμένους διαλόγους, πλέκοντας έντεχνα τις διάφορες
καταστάσεις, έστω κι αν ορισμένες δεν έχουν την πρωτοτυπία που περιμένεις από
τον συγγραφέα. Η σκηνοθεσία του Εϊρ δεν έχει την πρωτοτυπία που θα περίμενε
κανείς από τον δημιουργό τού «