ΗΠΑ, 2006. Σκηνοθεσία: Ράιαν Φλεκ. Σενάριο: Ράιαν Φλεκ, Αννα Μπόντεν. Ηθοποιοί: Ράιαν Γκόσλινγκ, Σαρίκα Επς, Αντονι Μακί, Μονίκ Γκαμπριέλα Κέρνεν. 107 λεπτά.

 Η σχέση φιλίας ανάμεσα σ' έναν λευκό δάσκαλο και μια 13χρονη μαύρη μαθήτρια σε μια γεμάτη ανθρωπιά και αληθινή συγκίνηση, μακριά από τα κλισέ του Χόλιγουντ, ταινία. Εξαιρετικές οι ερμηνείες.

Με τη σχέση φιλίας που αναπτύσσεται ανάμεσα σ' έναν λευκό, ιδεολόγο δάσκαλο (στο ρόλο ο Ράιαν Γκόσλινγκ, υποψήφιος για το Οσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου) και μια μικρή, 13χρονη μαύρη μαθήτριά του καταπιάνεται η δραματική αυτή ταινία του 30χρονου ακτιβιστή σκηνοθέτη Ράιαν Φλεκ, δημιουργού του ντοκιμαντέρ «Young Rebels» γύρω από την κίνηση hip-hop στην Κούβα. Σχέση που αντιμετωπίζει διάφορα σκαμπανεβάσματα όταν η μικρή Ντρέι (πολύ συμπαθητική ερμηνεία από τη Σαρίκα Επς) ανακαλύπτει πως ο καθηγητής της είναι εθισμένος στα ναρκωτικά.

Ο Νταν είναι ο 30άρης λευκός δάσκαλος σε σχολείο του Μπρούκλιν, που προσπαθεί να μεταδώσει στους μαθητές του σύγχρονους, πιο ανθρώπινους τρόπους, προσέγγισης της Ιστορίας, ακόμη και σε σημείο που τον φέρνει σε σύγκρουση με τον διευθυντή. Μόνο που ο ίδιος έχει ένα μεγάλο πρόβλημα: τα βράδια περνά το χρόνο του πίνοντας σε μπαρ και παίρνοντας ναρκωτικά. Η ιδιαίτερη σχέση με τη 13χρονη Ντρέι αρχίζει όταν αυτή, κάποια στιγμή, τον ανακαλύπτει μισολιπόθυμο ύστερα από τη δόση που παίρνει στα αποδυτήρια του σχολείου. Η Ντρέι ξέρει από ναρκωτικά, αν και η ίδια τα αποφεύγει -ζει σε μια οικογένεια όπου ο μεγαλύτερος αδελφός βρίσκεται στη φυλακή, ενώ ο θείος της κάνει το «βαποράκι»-, γεγονός που κάνει τον Νταν να πάρει μια πατρική στάση απέναντί της και να προσπαθεί να τη βοηθήσει.

Με ένα καλογραμμένο και χωρίς μελοδραματισμούς σενάριο, που έγραψε ο ίδιος σε συνεργασία με την Αννα Μπόντεν, ο Φλεκ έφτιαξε μια γεμάτη ανθρωπιά και αληθινή συγκίνηση, μαζί και έμμεσα πολιτική, πρώτη ταινία μυθοπλασίας, αποφεύγοντας τα κλισέ των συνηθισμένων χολιγουντιανών ταινιών και επιλέγοντας μιαν αφήγηση χαμηλών τόνων, δίνοντας την ευκαιρία στον Γκόσλινγκ να μας χαρίσει μια μετρημένη, σύνθετη, που σταδιακά σε παρασύρει, ερμηνεία, αλλά και πετυχαίνοντας από τη μικρή Σαρίκα Επς μια το ίδιο θαυμάσια ερμηνεία.

HALF NELSON

ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Η ταινία, κατά κάποιον τρόπο, είναι επίκαιρη! Αφού παρακολουθεί τις προσπάθειες ενός νεαρού ιδεολόγου καθηγητή λυκείου να διδάξει μαρξιστική πολιτική οικονομία και να εισαγάγει τους 14χρονους μαθητές του στα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ακούγεται φιλόδοξη η ταινία, έτσι δεν είναι; Και είναι φιλόδοξη! Ιδιαίτερα όταν λάβουμε υπόψη μας πως έχει παραχθεί στην Αμερική. Όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν εξοστρακιστεί από τη ζωή γενικά και όχι μόνον από τα σχολεία και την εκπαίδευση!

Ο Νταν, λοιπόν, ο νεαρός και ιδεολόγος καθηγητής, βάζει στην άκρη τις απαρχαιωμένες μεθόδους διδασκαλίας και χρησιμοποιώντας τη υλιστική διαλεκτική μαθαίνει στα παιδιά την αντικειμενική αλήθεια. Οι μαθητές του βρίσκουν τα μαθήματά του, και τον τρόπο διδασκαλίας, πολύ ελκυστικό. Όλα, φαίνονται, πολύ αισιόδοξα! Τρίβεις τα μάτια σου και αναδένεσαι ανήσυχα στο κάθισμά σου, περιμένοντας με αγωνία να δεις, πού θα οδηγηθεί η ταινία και πού θα μας οδηγήσει ο δημιουργός της. Δυστυχώς, εκεί κατά τη μέση, η ταινία παίρνει -απότομη- στροφή! Φεύγει από το θέμα, παλιά και νέα μέθοδος διδασκαλίας, συγκρούσεις ανάμεσα στο νέο και το παλιό, κ.λπ., και «προσωποποιεί» την ιστορία. Ο ιδεολόγος καθηγητής είναι χρήστης! Η ταινία, λοιπόν, φεύγει από το γενικό, που είναι το άξιο ενδιαφέροντος, και περνάει στο ειδικό, που είναι τόσο τετριμμένο! Δεν είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος προοδευτικός αμερικανός εκπαιδευτικός που κάνει χρήση ναρκωτικών. Αξίζει κάποιος να κάνει ένα κινηματογραφικό έργο πάνω σε ένα τέτοιο ζήτημα. Αυτό, όμως, είναι μια άλλη ταινία…

Ας είναι! Η συνέχεια της ταινίας γίνεται η ανάγκη του καθηγητή να πιαστεί από κάπου, για να μπορέσει να υπάρξει. Όταν το «μυστικό» του γίνει γνωστό, όταν μάθουν στο σχολείο ότι είναι χρήστης, ο καθηγητής νοιώθει απέραντα μόνος και τρομερά ευάλωτος! Τότε τον πλησιάζει η πιο απείθαρχη μαθήτριά του. Και του συμπαραστέκεται. Μέχρι το τέλος. Τα δυο αυτά «προβληματικά» άτομα δένονται με μια υπέροχη φιλία.

Και αυτό το κομμάτι της ταινίας, παρότι είναι έξω από το αρχικό θέμα, είναι καμωμένο με ευαισθησία και σεβασμό προς τον άνθρωπο. Αποφεύγεται το μελό και κρατιούνται χαμηλοί και παραγωγικοί τόνοι.