Arven. Δανία, 2004. Σκηνοθεσία: Περ Φλι. Σενάριο: Περ Φλι, Κιμ Λεόνα, Μόγκενς Ρούκοφ, Ντόρτε Χογκ. 107 λεπτά. Πρωταγωνιστούν: Ούλριχ Τόμσεν, Γκίτα Νόρμπι, Καρίνα Σκαντς, Λαρς Μπρίγκμαν, Λίσε Βερλίντερ

Οι απαιτήσεις μιας μεγάλης επιχείρησης οδηγούν τον διευθυντή της στην εκμετάλλευση των εργατών και την αποξένωση από τη γυναίκα του, σε μια ταινία-σχόλιο πάνω στον απρόσωπο και απάνθρωπο κόσμο των επιχειρήσεων. Εξαιρετικές όλες οι ερμηνείες.

Ο Δανός σκηνοθέτης της «Ανθρωποκτονίας», Περ Φλι, επιστρέφει με το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας που καταπιάνεται με τον κόσμο των επιχειρήσεων και συγκεκριμένα τη σύγκρουση ανάμεσα στις ανάγκες ενός ιδιαίτερα απαιτητικού επαγγέλματος και στις ανθρώπινες αξίες και σχέσεις. Βασικός πρωταγωνιστής ο Κρίστοφερ, γόνος γενιάς μεγαλοβιομηχάνων, που έχοντας για ένα διάστημα εγκαταλείψει την οικογενειακή επιχείρηση για ν' ακολουθήσει ένα δικό του δρόμο, βρίσκοντας ταυτόχρονα χρόνο για να απολαμβάνει μια πολύ καλή ερωτική σχέση με την όμορφη, ηθοποιό γυναίκα του, αποφασίζει, μετά την αυτοκτονία του πατέρα του κι ύστερα από πίεση της μητέρας του, ν' αναλάβει, κάπως διστακτικά, τη διεύθυνση της οικογενειακής επιχείρησης. Σταδιακά όμως αυτό αρχίζει να τον απομακρύνει από τη γυναίκα του.

Ο Φλι παρουσιάζει με λεπτομέρεια και διορατικότητα την προσωπική σύγκρουση που αντιμετωπίζει ο ήρωάς του, ενώ ταυτόχρονα καταγράφει, με λεπτές πινελιές, τον κόσμο στον οποίο κινείται ο Κρίστοφερ, έναν κόσμο μιας μεγαλοαστικής τάξης, όπου βασικό ρόλο παίζει το χρήμα, με τον Κρίστοφερ να μετατρέπεται σε ψυχρό, αδυσώπητο εργοδότη, έτοιμο ν' απολύσει όσους εργάτες χρειάζεται για να κάνει κερδοφόρο την επιχείρησή του που κινδυνεύει να χρεοκοπήσει στον κόσμο των πολυεθνικών. Εναν κόσμο όπου τα ανθρώπινα συναισθήματα και οι προσωπικές σχέσεις παραμερίζονται με τον πιο εύκολο τρόπο. Μια ταινία σχόλιο πάνω στον απρόσωπο και απάνθρωπο κόσμο των μεγάλων επιχειρήσεων, που οδηγούν στην εκμετάλλευση και την ανεργία.

Όσο πιο ψηλά τόσο πιο χαμηλά

Από τον Δανό Πέερ Φλι, την έκπληξη της «Ανθρωποκτονίας», μιας από τις δέκα καλύτερες ταινίες του περασμένου χειμώνα. Το λένε «Arven», δηλαδή «Κληρονομιά», και μοιάζει με ασανσέρ της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και με συμπίλημα της σαιξπηρικής δραματουργίας. Με δύο δικούς μου υπότιτλους. Όσο πιο ψηλά τόσο πιο χαμηλά και η αποδόμηση της αγίας οικογένειας!

Ο Δανός σεναριογράφος και σκηνοθέτης (στην αισθητική γραφή το αντίθετο του πειραματιστή Λαρς φον Τρίερ) αναδεικνύεται σ' ένα από τα πιο ικανά, αποτελεσματικά, θανατηφόρα σκουλήκια της διεθνούς σκηνής. Στην «Ανθρωποκτονία» έγλειψε ακόμα και το κοκαλάκι ενός αξιοθρήνητου καιροσκόπου, οπορτουνιστή, αριστερού καθηγητή. Στην «Κληρονομιά» κατασπαράσσει με το βαμβάκι τον χαρακτήρα ενός Ρωμαίου, που με την καθοδήγηση της μητέρας του μεταλλάσσεται σε Ριχάρδο. Να πως!

Ο Κρίστοφερ (Ούλριχ Τόμσεν), γόνος μεγαλοβιομήχανων, έχει εγκαταλείψει τα πατρογονικά εδάφη και έχει αφοσιωθεί στον έρωτά του με μια ανήσυχη ηθοποιό του θεάτρου (Γκίτα Νόρμπι). Όμως η απροσδόκητη αυτοκτονία του πατέρα του και η επιρροή που ασκεί πάνω του η αυταρχική μητέρα του, τον αναγκάζουν να αναλάβει τα ηνία της καταρρέουσας οικογενειακής χαλυβουργίας. Για να ενσωματωθεί και να συμφιλιωθεί με τον καινούργιο του ρόλο, αρχίζει να κόβει τις συναισθηματικές γέφυρες που τον ενώνουν με τον παλιό Κρίστοφερ, με την παλιά του ιδεολογία, με την καρδιά και το παρελθόν του. Απαλλάσσεται από την δυσάρεστη παρουσία του κουνιάδου και ανταγωνιστή του. Μαζί μ' αυτόν κλείνει την πόρτα στην αδελφή και την ανιψιά του. Ύστερα μαζικά απολύει 200 εργάτες, ακόμα και τον άνθρωπο που τον μεγάλωσε στα γόνατά του. Τα πρέπει κομματιάζουν την ψυχή του. Έτσι αρχίζει να τα συνηθίζει, να τα αφομοιώνει. Όταν η αδελφή του σπαρακτικά τον εκλιπαρεί για τον άντρα της και κουνιάδο του, εκείνος τής απαντάει, «δεν είναι ότι το θέλω, είναι ότι πρέπει να το κάνω».

Η απόσταση που χωρίζει τον Κρίστοφερ από τον θρόνο, δηλαδή από την οριστική αποδόμησή του, κρέμεται από μια κλωστή. Τον έχει πάρει φαλάγγι ο καινούργιος ρόλος του και τίποτα δεν τον σταματάει. Έτσι, απολύει ακόμα κι αυτόν τον οικονομικό διευθυντή, τον άνθρωπο που τον στήριξε σε όλη τη διαδρομή. Είναι γέρος, πρέπει να φύγει, συμβουλεύουν οι Γάλλοι με τους οποίους η βιομηχανία του Κρίστοφερ θα συγχωνευτεί προκειμένου να φτάσει στην ευρωπαϊκή κορυφή. Τι μένει; Η οικογένειά του. Μια εύθραυστη ηθοποιός δεν μπορεί σ' αυτό τον πολυτελή τάφο να κοιμηθεί. Το τίμημα είναι βαρύ. Τι να κάνει; Δεν μπορεί!

Εξαιρετική η δραματουργική ανάπτυξη του κεντρικού χαρακτήρα. Εξαιρετική και σαιξπηρική. Αρχίζει από τον Ρωμαίο, προχωράει στον Άμλετ, καταλήγει στον Ριχάρδο. Με διορθώσεις, προσαρμογές, παραλλαγές, μετατροπές. Ρωμαίος γιατί είναι ερωτευμένος και αφοσιωμένος. Άμλετ γιατί τραμπαλίζεται από τα ερωτηματικά αλλά και γιατί ο πατέρας του είναι νεκρός και η μάνα του, σαν την Γερτρούδη, ζωντανή και αυταρχική. Ριχάρδος γιατί επιβάλλει την εξουσία του με κάθε κόστος. Σκοτώνει καρδιές, αισθήματα, οικογένεια, φιλίες, δεσμούς.