Incendies. Καναδάς/Γαλλία, 2010. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ντενί Βιλνέβ, από θεατρ. του Ουαζντί Μουαουάντ. Ηθοποιοί: Λούμπνα Αζαμπάλ, Μελίσα Ντεσορμό-Πουλέν, Μαξίμ Γκοντέτ. 130'

Το δράμα μιας χριστιανικής πιστής Αράβισσας παραλληλίζεται με το πολιτικό δράμα που παίζεται στη Μέση Ανατολή, σε μια συγκινητική, εικαστικά όμορφη, πολιτικά τολμηρή, ταινία - υποψήφια του Καναδά στο ξενόγλωσσο Οσκαρ.

Μα, είναι δυνατόν από µια ιστορία τύπου Νίκου Φώσκολου να προκύψει ύψιστο καλλιτεχνικό αγαθό; Αν είναι λέει! Ολα, µα όλα αρχίζουν και τελειώνουν µε την ποιότητα και τη διαχείριση των υλικών. Παράδειγµα; Οι αρχαίες τραγωδίες. Τι είναι η «Ηλέκτρα»; Μελόδραµα. Το ίδιο και ο «Οιδίποδας». Με το ίδιο σενάριο του «Incendies» («Μέσα από τις φλόγες») του Γαλλοκαναδού Ντενίς Βιλενέβ, ένας κάποιος έλληνας σκηνοθέτης µπορεί να υπέγραφε µια χαλκοµανία.

Για να καταλάβετε τι ακριβώς εννοώ. ∆ύο τα βασικά, πρωταρχικά στοιχεία που συνθέτουν κάθε κινηµατογραφικό αφήγηµα. Το µελόδραµα και το θρίλερ. Τουτέστιν αισθήµατα και δράµατα στη διαπασών και αγωνία για την πορεία και το φινάλε της ιστορίας. Ανευ αυτών, γιοκ. Ο Βιλενέβ λοιπόν (γεννηµένος στο Κεµπέκ το 1967), κάτοχος µιας υποψηφιότητας για Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης παραγωγής ως αντίπαλος του Λάνθιµου, αλλά και του «Biutiful» του Ινιαρίτου, διαχειρίζεται και τις δύο αρετές του µελοδράµατος µε εξαιρετική δεξιοτεχνία. Εχει το χάρισµα του αφηγητή, όσο ελάχιστοι στον σηµερινό αµερικανικό κινηµατογράφο. Αν δηλαδή η ίδια ιστορία ήταν made in USA µε καστ από Αντζελίνα Ζολί και Κλάιβ Οουεν, τότε θα διεκδικούσε καµιά δεκαριά υποψηφιότητες Οσκαρ.

Τουτέστιν τα έχει όλα και θα αρέσει στο ευρύτερο κοινό. Οικογενειακά δράµατα, µοιραίες συµπτώσεις, δύο αδέλφια που αναζητούν τον πατέρα τους και τον τρίτο χαµένο αδελφό τους και on top of that την ιστορία µιας νεκρής, ηρωίδας, µητέρας. Το στόρι βασίζεται στο οµότιτλο θεατρικό του Βαζντί Μουαβάντ, ενός προικισµένου θεατρικού συγγραφέα που γεννήθηκε στονταραγµένο Λίβανο το 1968 και που ύστερα από ένα σύντοµο πέρασµα από το Παρίσι κατέληξε στον Καναδά όπου µε τα έργα του και ειδικά µε αυτό αποθεώθηκε από την κριτική και το κοινό.

Τουτέστιν ο Ντενίς Βιλενέβ στηρίχτηκε σε ένα άρτιο και εξαιρετικών προδιαγραφών αφήγηµα, πληρέστατο δραµάτων και αναφορών στη σύγχρονη ιστορία του Λιβάνου και των εµφύλιων ταραχών. Το εναρκτήριο λάκτισµα της ιστορίας προέρχεται από τη διαθήκη της µάνας διδύµων (αδελφή και αδελφός) όπου από τον τάφο της ζητάει, σχεδόν απαιτεί, από τα δύο παιδιά της να βρουν τον πατέρα και τον χαµένο αδελφό τους. Ετσι το έργο οργανώνεται από δύο παράλληλες πορείες που, κόντρα στη γεωµετρία, όσο περνάει ο χρόνος τόσο συγκλίνουν σεµία. Η πρώτη από την κόρη, µια χαρισµατική φοιτήτρια Μαθηµατικών. Η δεύτερη, από τη µάνα, µέσα από µια σειρά φλας µπακ. ∆ύο γυναίκες, γιατί η κόρη είναι η συνέχεια της µητέρας. Επειδή η έρευνα της κόρης και ο Γολγοθάς της µητέρας συγκροτούν µια ιστορία εκπλήξεων, ανατροπών και µελοδραµατικών κορυφώσεων, είναι απαγορευτικό στον κριτικό να αναφερθεί µε λεπτοµέρειες σ’ αυτό το τραγικό οδοιπορικό. Οµως όλα µέσα. Ερωτας, θάνατος, επανάσταση, εγκατάλειψη, υιοθεσία, σφαγές, βασανιστήρια.

Ενα κορυφαίο ανθρώπινο δράµα µέσα από τις φλόγες του εµφυλιοπολεµικού σπαραγµού χριστιανών και µουσουλµάνων στον Λίβανο πριν από τριάντα χρόνια.

ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ

Όταν ο συμβολαιογράφος Λέμπελ (Ρεμί Ζιράρντ), διαβάζει στη Ζαν (Μελίσσα Ντεσορμώ- Πουλέν) και στο Σιμόν (Μαξίμ Γκοντέτ) τη διαθήκη της μητέρας τους, Νάουαλ (Λούμπνα Αζαμπάλ), τα δίδυμα έκπληκτα παίρνουν τους φακέλους που άφησε εκείνη, έναν για τον πατέρα τους που πιστεύανε ότι ήταν νεκρός, κι ένα για τον αδερφό τους που δε γνωρίζανε την ύπαρξη του. Σε αυτή την αινιγματική κληρονομιά, η Ζαν πιστεύει θα βρει την απάντηση για την ανεξήγητη σιωπή της μητέρας της τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής της. Αποφασίζει να ταξιδέψει στη Μέση Ανατολή για να αναζητήσει την ιστορία της οικογένειας της, για την οποία φαίνεται ότι δε γνωρίζει τίποτα. Ο Σιμόν δε συγκινείται από τα μεταθανάτια παιχνίδια που παίζει η μητέρα του, αλλά η αγάπη για την αδερφή του είναι πολύ δυνατή, και σύντομα θα την ακολουθήσει για να ανακαλύψουν την αλήθεια για τη Νάουαλ- μιας γυναίκας πολύ διαφορετικής από εκείνη που γνώριζαν ως μητέρα τους. Με τη βοήθεια του Λέμπελ, τα δίδυμα ενώνουν τα κομμάτια της ιστορίας της γυναίκας που τους έφερε στον κόσμο, ανακαλύπτοντας την τραγική της μοίρα, σημαδεμένη από τον πόλεμο και το μίσος, αλλά και τη γενναιότητα μιας εξαιρετικής γυναίκας.

Η ταινία του Καναδού σκηνοθέτη Ντενί Βιλνέβ αποτέλεσε μία από τις τέσσερις συνυποψήφιες του «Κυνόδοντα» για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας, επικυρώνοντας θριαμβευτικά μία μακρά φεστιβαλική διαδρομή με 11(!) στάσεις, μεταξύ των οποίων και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για την κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου θεατρικού έργου (Incendies) του Λιβανέζου θεατρικού συγγραφέα, Ουαζντί Μουαβάντ (Wajdi Mouawad), το οποίο έκανε πρεμιέρα στο Παρίσι το 2003. Ο Βιλνέβ αλλάζει τη δραματουργική δομή του έργου, το οποίο στην αυθεντική του μορφή εκτυλίσσεται εξ ολοκλήρου σε ένα δωμάτιο, μετατρέποντάς το σε ένα μακρύ και δύσβατο road movie στο χωροχρόνο και την ανθρώπινη μνήμη. Επιπλέον, ενώ στη θεατρική εκδοχή είναι εξαρχής ολοφάνερο πως το ιστορικό υπόβαθρο της πλοκής είναι ο Λιβανέζικος εμφύλιος πόλεμος, ο Βιλνέβ αποφεύγει να ονοματίσει ξεκάθαρα τη χώρα της Μέσης Ανατολής, όπου οι ήρωές του αναζητούν τη δική τους καθαρκτική αλήθεια.

Μία από τις πλέον διάσημες ρήσεις του Ηράκλειτου υποστηρίζει πως «πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί πάντων δε βασιλεύς, και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελεύθερους». Το νόημα της φράσης υπονοεί πως μέσω της σύγκρουσης και της αντίθεσης προκύπτει η δημιουργία, κάτι σαν προπομπός της χεγκελιανής και της μαρξιστικής διαλεκτικής. Στην περίπτωσή μας πάντως, απομονωμένο το πρώτο σκέλος της ρήσης μας ταιριάζει γάντι, καθώς παρακολουθούμε μία αναμόχλευση μνημών που αναζητούν τη μήτρα, την αρχή των πάντων, η οποία καταλήγει στις φλόγες του πολέμου. Η τεκνοποιός αιτία και δύναμη λοιπόν εντοπίζεται στο συσσωρεμένο μίσος, στο άδικα χυμένο αίμα, στην πίκρα που διαιωνίζεται σε ένα καζάνι γης που μοιάζει να βράζει αδιάκοπα. Η αρχαία ελληνική γραμματεία κατακλύζει το σώμα και την ψυχή της ιστορίας, παραπέμποντας ευθέως σε αρχαιοελληνική τραγωδία και πιο συγκεκριμένα στο Σοφοκλή. Αρχικά, με την τιμωρία που επισύρει η ύβρις, τη μέγιστη ταπείνωση του να μείνει το σώμα άταφο και ντροπιασμένο. Εν συνεχεία, με την ευθεία παραπομπή στον οιδιπόδειο μύθο. Τέλος, με τη συνολική δίψα για κάθαρση που διατρέχει τις επιλογές και τη διαδρομή των ηρώων.

Ο Βιλνέβ επιτυγχάνει στο να διατηρήσει συμπαγή και άθικτο τον αφηγηματικό του ιστό. Δεν αφήνει την ιστορία του να ξεχειλώσει και να χάσκει μετέωρη, καθώς τα συνεχή του άλματα στο χρόνο δεν παρεκκλίνουν από το σκοπό τους. Ο χωρισμός σε επιμέρους κεφάλαια είναι πειθαρχημένος και λειτουργικός, ενώ μέσα από τη φυσική ομοιότητα των δύο πρωταγωνιστριών του και τα faux raccords στις γέφυρες, κατορθώνει μία σύμπτυξη και συσκότιση του χρόνου που μοιάζει αταλάντευτος να επιζητά κι αυτός μία μάταιη λύτρωση. Παράλληλα, οικοδομεί ένα αυτεξούσιο σύμπαν, το οποίο δεν αποζητά εμμονικά την ακραία λύση του μύθου για να σταθεί στο ύψος του. Θα ακολουθήσει το νήμα ως τα πιο απόκρημνα σημεία αλλά ισορροπημένα και αρμονικά. Εξάλλου, ο κύκλος του λάθους και της επανόρθωσης πρέπει νομοτελειακά να κλείσει.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας

Βραβείο Κοινού Φεστιβάλ Ρότερνταμ 2011

Βραβείο Καλύτερης Καναδικής Ταινίας Φεστιβάλ Τορόντο

Βραβείο Καλύτερης Καναδικής Ταινίας Φεστιβάλ Βανκούβερ

Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Venice Days 2010

Βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό του Βαζντί Μουαβάντ, το "Μέσα από τις φλόγες", δίνει στη φρίκη του πολέμου μια προσωπική χροιά, κάνοντας μια ποιητική κατάθεση στα σημάδια που αφήνει ο κύκλος της βίας και την θέληση για επιβίωση.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ

Σε σκηνοθεσία Βαζντί Μουαβάντ, το Incendies έκανε πρεμιέρα στη Γαλλία στις 14 Μαρτίου το 2003 στο θέατρο Hexagone Scène Nationale και στις 23 Μαΐου στο Κεμπέκ.

Στη συνέχεια, ανέβηκε στον Καναδά με το όνομα Scorched, και σε Γαλλία, Βέλγιο, Σουηδία, Φιλανδία, Ολλανδία, Ιαπωνία, Μεξικό, Γερμανία, Ισπανία, Ηνωμένες Πολιτείες, Αυστραλία, Εσθονία και Ιταλία.

Το θεατρικό έχει πολυβραβευτεί, ανάμεσα στα βραβεία που πήρε ήταν τα "Prix de la Francophonie" το 2004 και το "Syndicat de la critique" Καλύτερου θεατρικού το 2004 επίσης.

ΝΤΕΝΙΣ ΒΙΛΕΝΕΒ

Σκηνοθέτης και σεναριογράφος

Ένας από τους πιο ταλαντούχους σκηνοθέτες της γενιάς του, ο Ντενίς Βιλενέβ, έχει πείσει κοινό και κριτικούς με το μοναδικό του οπτικό στυλ και τη φρέσκια προσέγγιση στην αφήγηση.

Το ντεμπούτο το «Un 32 août sur Terre» (August 32nd on Earth), επιλέχθηκε από παραπάνω από 35 φεστιβάλ το 1998, και συμμετείχε στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών και στο φεστιβάλ του Τορόντο.

Το 2000, η ταινία του Maëlstrom, επιλέγεται από το Σάντανς, το Τορόντο και άλλα 30 φεστιβάλ διεθνώς. Η ταινία απέσπασε συνολικά 25 βραβεία, ανάμεσα στα οποία και το FIPRESCI στο φεστιβάλ του Βερολίνου το 2001. Η ταινία ήταν η επίσημη πρόταση του Καναδά για τα Όσκαρ το 2001.

Το 2008, κάνει τη μικρού μήκους Next Floor, η οποία απέσπασε το βραβείο Καλύτερης Μικρού μήκους ταινίας της Canal+, στο φεστιβάλ Καννών. Επιλέχθηκε επίσης σε 150 φεστιβάλ διεθνώς, όπου κι απέσπασε περίπου 50 βραβεία.

Το 2009, κυκλοφορεί η τρίτη ταινία του, το Πολυτεχνείο (Polytechnique). Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Δεκαπενθήμερο σκηνοθετών στις Κάννες, ενώ ακολούθησαν κι άλλα φεστιβάλ, όπως του Ελσίνκι, της Στοκχόλμης, του Λονδίνου, της Τάιπεϊ και Γκιζόν. Έλαβε το βραβείο Καλύτερης Καναδικής Ταινίας το 2009, από την ένωση κριτικών του Καναδά, κι άλλα 9 βραβεία Genie και 5 Jutra, ανάμεσα στα οποία και Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

Η τέταρτη μεγάλου μήκους του Μέσα από τις φλόγες (Incendies), βασισμένη στο θεατρικό του Βαζντί Μουαβάντ, είναι μια γαλλο-καναδική συμπαραγωγή γυρισμένη στο Κεμπέκ και στην Ιορδανία.

Φιλμογραφία

Πολυτεχνείο (Polytechnique) 2009 | 77 λεπτά | 35 mm

Next Floor 2008 | 12 λεπτά | 35 mm

Maelström 2000 | 87 λεπτά | 35 mm

Un 32 août sur Terre (August 32nd on Earth) 1998 | 88 λεπτά | super 35 mm

Cosmos 1996 | 99 λεπτά | 35 mm | (6 μικρού μήκους)

REW FFWD 1994 | 31 λεπτά | 16-35 mm

ΒΑΖΝΤΙ ΜΟΥΑΒΑΝΤ

Συγγραφέας του θεατρικού Incendies

Σεναριογράφος, σκηνοθέτης, ηθοποιός

Η πιο εντυπωσιακή φωνή του θεάτρου της τελευταίας δεκαετίας, ο Βαζντί Μουαβάντ, είναι ένα εξίσου ικανός σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός.

Γεννημένος στο Λίβανο το 1968, αναγκάστηκε να αφήσει τη χώρα του όταν ήταν μόλις οχτώ χρονών, λόγω του εμφυλίου πολέμου. Η οικογένεια του μετανάστευσε στη Γαλλία, ενώ εκείνος μετακόμισε στο Μόντρεαλ το 1983. Εκεί τελείωσε τις θεατρικές σπουδές του, και σπουδές στην υποκριτική στην Εθνική Σχολή Θεάτρου. Μετά την αποφοίτηση του, έγραψε, σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε για πολλές παραστάσεις με την εταιρία που ίδρυσε από κοινού με την Ιζαμπέλ Λεμπλάνκ, το Théâtre Ô Parleur. Το 1990 και 1991 μόνο, έγραψε τρία θεατρικά και ήταν τότε που ξεκινούσε πραγματικά η καριέρα του. Το 1997, έκανε μια σημαντική μετάβαση με το έργο του Littoral (βασισμένο σε δική του ιδέα, γραμμένο σε συνεργασία με την Ιζαμπέλ Λεμπλανκ), την οποία μετά επανέλαβε με τα Rêves, Incendies και Forêts. Από το 2000 έως το 2004, ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής στο Théâtre de Quat’Sous στο Μόντρεαλ. Το 2005, ίδρυσε δύο αδερφές εταιρίες στις δύο άκρες του Ατλαντικού: το Abé carré cé carré στο Μόντρεαλ (συν- σκηνοθέτης ο Εμμανουέλ Σουάρτζ) και το Au carré de l’hypoténuse. Το 2007, ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής του θεατρικού τμήματος του Théâtre d’aujourd’hui στο Μόντρεαλ.

Το 2009, ξεκινάει η συνεργασία του με το φεστιβάλ Αβινιόν. Την ίδια χρονιά, βραβεύτηκε με το θεατρικό Grand Prix από τη Γαλλική Ακαδημία, ως τιμητικό για το συνολικό του έργο.

ΛΟΥΜΠΝΑ ΑΖΑΜΠΑΛ

Ηθοποιός

Με καταγωγή από το Βέλγιο, η Λούμπνα Αζαμπάλ, σπούδασε στις Βρυξέλλες στην Ακαδημία Kleine και στο Conservatoire Royal, πριν ξεκινήσει την καριέρα της ως ηθοποιός.

Είναι ευρύτερα γνωστή για το ρόλο της στο πολιτικό θρίλερ Παράδεισος Τώρα (Paradise Now), που κέρδισε το 2006 τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Ανάμεσα στις άλλες ταινίες της, είναι τα Loin του Αντρέ Τεσινέ, το Aram του Ρόμπερτ Κέσικαν, το Un monde presque paisible του Μισέλ Ντεβίλ, οι Εξόριστοι (Exils) του Τόνυ Γκάτλιφ (Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας, Κάννες 2004), το Έρωτας στο Βερολίνο (Strangers) των Τάντμορ και Νατίφ (για το οποίο κέρδισε το βραβείο της πιο Υποσχόμενης Νέας Ηθοποιού από το φεστιβάλ της Ιερουσαλήμ), το Σε 24 Ώρες (24 Mesures) του Τζαλίλ Λεσπέρτ, την Πλεκτάνη (Body of Lies) του Ρίντλεϋ Σκοτ και το Here του Μπράντεν Κινγκ. Στα επόμενα πρότζεκτ της είναι προγραμματισμένα τα Comme les 5 doigts de la main του Αλεξάντρ Αρκάντυ, το I am Slave του Γκάμπριελ Ρέιντζ και το Coriolanus του Ραλφ Φάινς.

Στην τηλεόραση, έχει εμφανιστεί στα Bajo el mismo cielo (Under the Same Sky), On achève bien les DJ και στο πρόσφατο δράμα του BBC Occupation.

ΜΕΛΙΣΣΑ ΝΤΕΣΟΡΜΩ- ΠΟΥΛΕΝ

Ηθοποιός

Σε ηλικία έξι ετών, η Μελίσσα Ντεσορμώ Πουλέν, έκανε το ντεμπούτο της σε διαφημιστικό γνωστών δημητριακών.

Πολύ σύντομα μετά από αυτό, συμμετείχε στις σειρές Jamais deux sans toi (1989-1993), και στην Une faim de loup.

Κυριολεκτικά μεγάλωσε στην τηλεόραση. Έπαιξε επίσης στα Les Héritiers Duval (1994-1996) , Asbestos, Simone et Chartrand, la suite, Colombe, Grande Ourse και στην πιο πρόσφατη Emma (2000-2004). Μετά από ένα μικρό διάλλειμα το 2006, λόγω εγκυμοσύνης, επανήλθε δυναμικά στην υποκριτική. Εμφανίστηκε στην Υπόσχεση (La Promesse), και συμμετέχει στη νέα σειρά του Radio-Canada,το Les Rescapés. Επίσης, πρωταγωνίστησε στο À vos marques…Party ! και στο σήκουελ του, και τα δύο μεγάλες εισπαρκτικές επιτυχίες στο Κεμπέκ το 2007 και 2009. Επίσης, έπαιξε στο Dédé.

ΜΑΞΙΜ ΓΚΟΝΤΕΤ

Ηθοποιός

Μετά την αποφοίτηση του από το Conservatoire d'art dramatique του Μόντρεαλ, το 1997, έχει παίξει αμέτρητους ρόλους στο θέατρο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο.

Στο θέατρο ήταν αξιοσημείωτη η εμφάνιση του ως Νταρντανιάν στους Τρεις Σωματοφύλακες του Φερνάρντ Ρέινβιγ. Έχει δουλέψει με σκηνοθέτες όπως οι Κλωντ Πουασάντ, Ντενίς Φιλιατρόλτ, Υβ Ντεσγκανιές, Αλίς Ρονφάρτ και Σερζ Ντενονκούρτ.

Στην τηλεόραση, έχει εμφανιστεί στα L'Ombre de l'épervier, Fortier, Grande Ourse και Virginie. Επίσης, στη μίνι σειρά Lance et compte : la reconquête, la revanche, et le grand duel. Από το 2008, εμφανίστηκε στο L’Auberge du chien noir του Radio-Canada. Σύντομα θα ενσαρκώσει τον Σαρλς Μπουαβάν στη σειρά Les Rescapés.

Έχει συμμετέχει και σε μεγάλου μήκους ταινίες, όπως τα L'Espérance του Στεφάν Πλεσζύνσκι, Sans elle του Ζαν Μποντέν, Cheech του Πατρίς Σοβέ, και το Les Trois P'tits Cochons του Πάτρικ Χιούαρντ. Πιο πρόσφατα, ενσάρκωσε το δολοφόνο στο Πολυτεχνείο (Polytechnique) του Ντενίς Βιλενέβ, μια ερμηνεία που του χάρισε υποψηφιότητες για τα βραβεία Jutra και Genie.

ΡΕΜΥ ΖΙΡΑΡΝΤ

Ηθοποιός

Σύμφωνα με τους New York Times, το 2004, ο Ζιράρντ, συγκαταλέγεται στους είκοσι καλύτερους ηθοποιούς παγκοσμίως.

Έχει αποσπάσει με τις ερμηνείες του στο σανίδι δύο βραβεία Gascon-Roux, για τα The Merry Wives of Windsor (TNM, 2002) και Galilée (TNM, 1990).

Έχει βραβευτεί επίσης και για την ερμηνεία του στην τηλεόραση, για τη σειρά Les Bougons, c’est aussi ça la vie.

Οι ερμηνείες του στις μεγάλου μήκους Amoureux fou, Jésus de Montréal, Les portes tournantes και Les invasions barbares, του χάρισαν και πολλά βραβεία Genie.

Αν και είναι σχεδόν αδύνατο να καταμετρήσει κάποιος το τόσο πλούσιο κι ενεργό βιογραφικό του, κάποιες από τις καλύτερες στιγμές του περιλαμβάνουν τις ταινίες:Les invasions barbares, Aurore (Luc Dionne), Un homme et son péché (Charles Binamé), Les Boys (Louis Saia), La Florida (Georges Mihalka), Dans le ventre du dragon (Yves Simonneau), Le déclin de l’empire américain (Denys Arcand) και Jésus de Montréal (Denys Arcand)

Στην τηλεόραση, συμμετείχε σε πολλές σειρές και μίνι σειρές, αλλά ο ρόλος του ως Πάπα Μπουγκόν στο Les Bougons, c’est aussi ça la vie, άφησε το ανεξίτηλο σημάδι του.

Στο θεατρό, οι σημαντικότεροι ρόλοι του είναι αυτοί του Σάντσο Πάντζα (Δον Κιχώτης), του Αργκάν (Le malade imaginaire) και του Εστραγκόν (Περιμένοντας τον Γκοντό).