The Tree of Life.ΗΠΑ, 2011. Σκηνοθεσία-σενάριο: Τέρενς Μάλικ. Ηθοποιοί: Μπραντ Πιτ, Σον Πεν, Τζέσικα Τσαστέιν, Χάντερ ΜακΚράκεν. 138'

Μια ελεγειακή, δοσμένη με λυρισμό, ταυτόχρονα προκλητική, εικαστικά πανέμορφη, ματιά πάνω στη δημιουργία του κόσμου αλλά και στη ζωή και στα προβλήματα μιας συνηθισμένης αστικής οικογένειας του Τέξας, στη δεκαετία του '50.

Λίγες μόνο μέρες μετά τη λήξη του φεστιβάλ των Κανών, το ελληνικό κοινό έχει την ευκαιρία να δει και να απολαύσει τη βραβευμένη με το Χρυσό Φοίνικα ταινία ενός εικονοκλάστη, μοναδικού στα σημερινά δεδομένα του Χόλιγουντ, δημιουργού. Η προβολή της πέμπτης αυτής ταινίας που γύρισε ο 68χρονος Τέρενς Μάλικ, στη σχεδόν 40χρονη καριέρα του, δεν έδωσε μόνο έναν άλλο, ξεχωριστό τόνο στην όλη ατμόσφαιρα του φεστιβάλ, αλλά κι έδειξε πως σήμερα, με την απουσία μεγάλων δημιουργών όπως ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ο Μάλικ είναι ο μόνος που καταφέρνει να αποσπάσει από τα μεγάλα στούντιο όσα χρήματα χρειάζεται, αλλά και την απόλυτη ελευθερία για να φτιάξει τις ταινίες όπως ακριβώς θέλει.

«Το δέντρο της ζωής» είναι μια ταινία πάνω στην ενηλικίωση και το θάνατο αλλά και ένας ύμνος στη δημιουργία του Σύμπαντος και της ζωής. Υστερα από μια εκπληκτικής ομορφιάς εισαγωγή πάνω στη δημιουργία του Σύμπαντος και του κόσμου μας, μέσα από σκηνές διαποτισμένες με εκτυφλωτικό φως και αχαλίνωτη έμπνευση και με συνοδεία μιαν εξαίσια συμφωνική μουσική (είδος ρέκβιεμ, από τον Αλεξάντρ Ντεπλά), οδηγούμαστε στο Γουάκο, μια μικρή πόλη του Τέξας, στη δεκαετία του '50. Εκεί παρακολουθούμε όμορφες οικογενειακές σκηνές, με τον οικογενειάρχη κύριο Ο'Μπράιαν (Μπραντ Πιτ) να περιφέρεται με τα τρία παιδιά του σε χώρους, που δίνουν την αίσθηση ενός γήινου παράδεισου, να παίζει και να κάνει εκδρομές μαζί τους.

Σταδιακά, όμως, ανακαλύπτουμε πως ο κύριος Ο'Μπράιαν είναι ένας καταπιεστικός, αυταρχικός πατέρας, ιδιαίτερα στη σχέση του με τον μεγαλύτερο γιο του, Τζακ (Χάντερ ΜακΚράκεν). Το μόνο του ενδιαφέρον είναι πώς να πετύχει σε μια Αμερική εμποτισμένη από το κυνήγι του «αμερικανικού ονείρου» (δηλαδή η ενέργεια και η δράση που πηγάζουν, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, από τη «φύση/nature», μία από τις δυο πλευρές της ζωής).

Αντίθετα, η κυρία Ο'Μπράιαν (Τζέσικα Τσαστέιν) παρουσιάζεται ως μια γλυκιά, προστατευτική, γεμάτη κατανόηση και απέραντη αγάπη μητέρα (στοιχεία που πηγάζουν από τη «χάρη/grace», την άλλη πλευρά της ζωής). Την ιστορία αυτή παρακολουθούμε πενήντα περίπου χρόνια αργότερα, μέσα από τις αναμνήσεις και τα σχόλια ενός σε ώριμη ηλικία, πετυχημένου αρχιτέκτονα, Τζακ (ρόλο που ερμηνεύει ο Σον Πεν), γιου της οικογένειας.

Εκείνο που ενδιαφέρει πάνω απ' όλα τον εικονοκλάστη σκηνοθέτη ταινιών όπως οι «Μέρες ευτυχίας», «Η λεπτή κόκκινη γραμμή» και «Ο άγνωστος κόσμος» είναι η ελεγειακή, λυρική πλευρά της ιστορίας του. Οι συναντήσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, οι συγκρούσεις, οι συζητήσεις, τα ξαφνικά ξεσπάσματα -μαζί και το τραγικό δυστύχημα-, η ψυχική οδύνη, οι εσωτερικές, μεταφυσικές αναζητήσεις, δίνονται μέσα από εικόνες διανθισμένες με μυστήριο και μια παράξενη, συχνά απόκοσμη, ομορφιά, εικόνες που συνοδεύονται από μια θαυμάσια μουσική επιλογή (από Μπαχ και Μπραμς μέχρι Μάλερ και Πράισνερ).

Ολα δοσμένα σε μια σειρά επεισόδια, που συνδυάζουν τις επίγειες εικόνες της ζωής στο Τέξας με εικόνες νεφελωμάτων, εκρήξεων ηφαιστείων, απέραντων ερήμων και προϊστορικών όντων - δεν είναι τυχαίο που στις τελευταίες αυτές βοήθησε ο ειδικός στο είδος Ντάγκλας Τράμπολ, που είχε φτιάξει παρόμοιες σκηνές και στην «Οδύσσεια του Διαστήματος» του Κιούμπρικ. Με πάθος, με μια κάμερα που κινείται ασταμάτητα, με ένα ελλειπτικό, καθόλου εξεζητημένο στιλ, ο Μάλικ αναζητεί, ερευνά, τρέχει ακούραστα, καταγράφει, σε μια προσπάθεια ν' ανακαλύψει την αλήθεια πίσω από τα γεγονότα, τα πρόσωπα, τις εκφράσεις, για να πλάσει, με τον τρόπο που μόνο αυτός γνωρίζει, το όμορφο αυτό, ελεγειακό, «μουσικό», μοναδικό δέντρο της ζωής. Το μόνο που έχω να προσθέσω είναι πως η ταινία (που διαρκεί δυόμισι σχεδόν ώρες) χρειάζεται την υπομονή σας, την ίδια υπομονή που χρειάζεται η παρακολούθηση ενός μεγάλου συμφωνικού έργου. Τελικά, όμως, θα σας αποζημιώσει και με το παραπάνω.

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

THE TREE OF LIFE

του Τέρενς Μάλικ

με τους Μπραντ Πιτ, Σον Πεν, Τζέσικα Τσαστέιν, Φιόνα Σο

Ο Τζακ είναι ένα 11χρονο αγόρι που αντιμετωπίζει τη ζωή με θαυμασμό. Η μητέρα του αντιπροσωπεύει την αγάπη και τη συμπόνια, ενώ ο πατέρας του τον διδάσκει ότι, για να επιβιώσει στον κόσμο, πρέπει να βάζει πάνω απʼ όλα τον εαυτό του. Η εικόνα του Τζακ όμως για τη ζωή σκοτεινιάζει, όταν βιώνει για πρώτη φορά γύρω του την αρρώστια, τον πόνο και το θάνατο. Η αναζήτηση της αλήθειας για τον κόσμο, αλλά και για τον εαυτό του, τον οδηγεί σε μονοπάτια που ποτέ δεν φανταζόταν.

Πως να ανταγωνιστεί κάποιος τη δύναμη της εικόνας στο τελευταίο πόνημα του Τέρενς Μάλικ, με τους Μπραντ Πιτ και Σον Πεν στο ρόλο ενός πατέρα και γιού αντίστοιχα. Επίσης πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να αναγνωρίσει την κρυμμένη ποίηση στην μη γραμμική, εσωτερική και πνευματώδη κινηματογράφηση του Μάλικ;

Πολλοί μπορούν να πουν πως πρόκειται για κάτι υπερβολικά δαιδαλώδες και με ελάχιστο σενάριο, που αιωρείται στα χέρια του σκηνοθέτη. Δεν είμαι αυτής της άποψης έχοντας πλέον δει την πολυαναμενόμενη πρώτη παρουσίαση του "ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ" του Τέρενς Μάλικ στο Φεστιβάλ Καννών.

Ο Μάλικ, δεν υπόκειται σε εύκολες λύσεις! Σίγουρα δεν είναι κάποιος που μπορεί κάποιος άνετα να κατανοήσει, και άνετα να αποδεχτεί. Οι ρυθμοί είναι αργοί και υπνωτιστικοί, κάνοντας ένα οικογενειακό πρωινό τραπέζι να δένει άψογα με μια παλίρροια που καταποντίζει τα πάντα, ή μια σουπερνόβα που απλώνει την αστρική ύλη στα σπλάχνα της, έως το πέρασμα του γαλαξία.

Φυσικά και έχουμε να κάνουμε με ένα πολυεπίπεδο φιλμ, όπου η δύναμή του κρύβεται κυρίως στις εικόνες και λιγότερο στον λόγο. Ο λόγος εκφέρεται κυρίως ως δημιουργία. ως ηφαιστειακή έκρηξη και ως αέναο παιχνίδι στιγμών θανάτου και δημιουργίας. Κάποιες στιγμές, μοιάζει άνισο σαν δημιύργημα; στην πρώτη ματια. Μια "ΛΕΠΤΗ ΚΟΚΚΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ" που ξέφυγε κάπως από το στόχο της να ενωθεί με το κοινό. Πάραυτα είναι μετά το προαναφερόμενο φιλμ, η κορυφαία δουλειά του και ένα από τα πιο ελκυστικά στοιχήματα που έχει βάλει στον εαυτό του.

Χριστιανισμός; αναμφίβολα!

Αλλά ...από την άλλη πλευρά η γνώση του μυστικού που λέγεται αγάπη, γνώση πως τα πράγματα έρχονται στο τέλος, γνώση σύμφωνα με τον χριστιανικό εσωτερισμό πως τα τέκνα του Θεού βρίσκονται στο τέλος, ως πρόσωπα, μέσα στην κοινωνία της Αγάπης του. Η μουσική προσθέτει συνεχώς τα μοτίβα της στην εικόνα και την εμπλουτίζει. Το πάθος, ο πόνος, αλλά και η πράξη της αποδοχής, θείος έρωτας, έρχονται και συνδέουν τα θραύσματα σαν τα πολυάκτινα ηλιοτρόπια του φινάλε.

Μια δύσκολη δουλειά. Το είπα από την αρχή. Ακόμα και για φανατικούς του Μάλικ όπως εγώ. Κάποιοι ίσως πουν πως τούτη την φορά, το θέμα του ξέφυγε, μέσα από τα "χαίρε". Εγώ θα πω, μάλλον, αυτό που πρόσθεσε ο Μπραντ Πιτ, λίγο αργότερα στην συνέντευξη τύπου στην οποία δεν παρευρέθηκε ο Μάλικ . "Ο Τέρενς, είναι έτοιμος να μιλήσει ποιητικά και το κάνει με αυτό το φιλμ. Αυτό ήταν άλλωστε και αυτό που με ώθησε να μπω και στην παραγωγή της ταινίας. Αγαπά να συνδυάζει τα πάντα όχι απαραίτητα με γραμμικό τρόπο, αλλα άμεσα, μέσα από αυτό που η κάθε στιγμή του οράματός του απαιτεί. Ήθελα πάντοτε να κατανοήσω κομμάτια του Χριστιανισμού, και ο τρόπος που μου τα παρουσίασε ο Τέρενς για το θέμα του φιλμ, αλλά και η τελική υλοποίησή του, μου αποσαφήνισαν πολλά." Και προσθέτει: "Η ταινία ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ είναι οικουμενική. Ο Μάλικ θέλει να μιλήσει σε όλους τους πολιτισμούς".

Και ο δημιουργός δεν θέλησε να παρευρεθεί στη συνέντευξη τύπου γιατί δεν του αρέσει να μιλάει για την ταινία του. Ήθελε όλοι να την δουν σαν ποίημα και ο καθένας να την ερμηνεύσει κατά το δοκούν. Σεβαστή άποψη μιας σπουδαίας αυθεντίας.

Άραγε, μήπως τελικά ο Μάλικ, είναι ο Αμερικανός "Ταρκόφσκι"; Αν όχι, πάντως είναι ο μόνος, που θα μπορούσε αυτή την στιγμή, να διεκδικήσει αυτόν τον τίτλο. Αναρωτιέμαι, εάν αυτή η διαπίστωση καταφέρει με σωστή ερμηνεία και κατανόηση, να τον οδηγήσει στον Χρυσό Φοίνικα, φέτος. Γιατί όχι όμως;

Σίγουρα η ταινία του, το πριν και το μετά της ΕΙΝΑΙ το ΓΕΓΟΝΟΣ των φετινών Καννών.

(σ.σ.: Κριτική από το φεστιβάλ Καννών 2011)

Μια βιωματική εμπειρία

Κοσμικό ... έπος - αν και θεωρώ μικροπρεπή την κριτική ενός έργου ζωής

Ο Τέρενς Μάλικ, έχει ξεφύγει από τα επίγεια καλλιτεχνικά οράματα. Ως γνήσιος υπαρξιστής αναζητά μία σανίδα σωτηρίας, η οποία δίνει συγχώρεση και προσφέρει λύτρωση. Ένας ιδεατός κόσμος, όπου επιβεβαιώνεται διαλλεκτικά η σχέση της ζωής με την αγάπη και το αντίστροφο. Όχι σε ατομικό επίπεδο, αλλά συλλογικό, συμπαντικό. Η αναζήτηση μιας Υπερδύναμης (Θεός) δεν είναι ένα καπρίτσιο του αδύναμου ανθρώπου, δέσμιου των παθών του. Είναι η φυσική εξέλιξη της νοημοσύνης, της φιλοσοφίας, της επιστήμης, του ανθρώπου.

Η ταινία του Μάλικ δεν ακολουθεί την καθιερωμένη ακαδημαϊκή αφήγηση. Είναι δύσκολη στη δομή, κάνει χρήση παραμορφωτικών φακών, ευρυγώνιων λήψεων, άπειρων κοντρ πλονζέ, οπτικαοκουστικών εφέ, που ξεδιπλώνονται σ' ένα συμφωνικό ντεκουπάζ. Η εξέλιξη ακολουθεί ρυθμό μουσικής, με τις σιωπές, τις παύσεις, την ενορχηστρωμένη κίνηση, το παράλληλο μοντάζ, τους θεολογικούς συμβολισμούς και τις έντονες αντιθέσεις να υπηρετούν αυτόν ακριβώς τον σκοπό: να μας οδηγήσουν στην έκσταση της Θείας Χάρης. Άλλωστε από την αρχή μαθαίνουμε για αυτή και τον Κόσμο της Φύσης.

Ο Τέρενς Μάλικ επιβεβαιώνει με το ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ότι οι μεγάλοι κινηματογραφιστές ανασυνθέτουν την κινηματογραφική γλώσσα μέσα από τα βιώματά τους, την θέση τους στην κοινωνία και το ιστορικό γίγνεσθαι. Όπως, η βαριά κληρονομιά των Όρσον Γουέλς, Σεργκεί Αιζενστάιν, Αντρέι Ταρκόφσκι, πέφτει κουραστική στους ώμους του μέσου θεατή αλλά ιδανική για τον συνειδητοποιημένο σινεφίλ, τον μυημένο κινηματογραφόφιλο που αναζητά πρωτοτυπία στην γραφή και το θέμα. Ως ποίημα είναι αδύνατο ν' αρέσει σ' όσους δεν είναι εξοικειωμένοι στο κινηματογραφικό του διαλογισμό. Η αιώνια αναζήτηση της Ισορροπίας, της Αρμονίας του Ανθρώπου με την Φύση και τα υλικά αγαθά εξαρτώνται από το υποσυνείδητο και ένα μοναδικό συναίσθημα που οδηγεί τον άνθρωπο στην Λύτρωση. Η περιπλάνηση κάποτε φτάνει στο τέλος της. Για όλα τα όντα της Γης.

Η Δημιουργία της ζωής κατά ...Μάλικ Ευαγγέλιο

Ειδικότερα, η κινηματογραφική γλώσσα του Μάλικ, - ως συνήθως - τεμαχίζει την γραμμική αφήγηση του χώρου και του χρόνου. Με το γνώριμο παραληρηματικό ύφος, που επιτείνει η φωνή του αφηγητή σε τρίτο πρόσωπο, προκαλεί μια συγκινησιακή φόρτιση η οποία πηγάζει από το αστρικό σύμπαν και καταλήγει στην μετά θάνατο ζωή. Κάθε άνθρωπος μπορεί να ερμηνεύσει το "τελετουργικό" βάση της δικής του ιδιοσυγκρασίας, πίστης, ιδεολογίας, κοσμοθεωρίας. Οι μυημένοι θα αναγνωρίσουν πως η άποψη - πρόταση ζωής του Τέρενς δεν περιορίζεται - εγκλωβίζεται, στα στενά - καθιερωμένα κινηματογραφικά πλαίσια, αλλά επεκτείνεται πέραν της Τέχνης. Αφαιρώντας τους τυποποιημένους διαλόγους, επικεντρώνεται στην πυκνών νοημάτων εικαστική δράση. Η εικόνα των Στοιχείων της Φύσης, που τεκμηριώνουν την Αρχή και το Τέλος του Σύμπαντος απεικονίζονται στο Άπειρο, ενώ στο Πεπερασμένο Κόσμο, η ιστορία ενηλικίωσης του ήρωά μας περνάει μέσα από την πατρική στοργή, φροντίδα, διδαχή, καθοδήγηση, οικογενειακή πειθαρχία και άμεση τιμωρία της παραβατικότητας, στον σεβασμό και την αξιοπρέπεια του κοινωνικού συνόλου. Όπως, ο προϊστορικός χρόνος στέκεται αμείλικτα επώδυνα για τα όντα του, έτσι και ο ανθρώπινος χρόνος της ενηλικίωσης είναι δύσκολος, σαν ένας αδιάκοπος αγώνας επιβίωσης που διαμορφώνει τις ηθικές αξίες μας. Η παιδική ηλικία του Τζακ διαδραματίζεται την δεκαετία του '50. Ο δεύτερος χρόνος που αποσπασματικά καταφεύγει ο εμπνευσμένος δημιουργός είναι το παρόν. Ο ίδιος (Σον Πεν) έχοντας πάρει από τον πατέρα του (Μπραντ Πιτ) τα ηθικοπλαστικά διδάγματα της αστικής κοινωνίας (δημιουργία οικογένειας, περιχαράκωση ορίων, ιδιοκτησία, φυσική δύναμη, εξουσία, ευελιξία, αναρρίχηση), ως ενήλικας φτάνει στο Απώτερο ερώτημα, πιθανώς με μικρές δόσεις Χριστιανικής αφέλειας και περισσότερης Πίστης. Αυτό δεν μειώνει σε τίποτα τον όγκο του ποιητικού του οράματος που εξερευνά απ' άκρου εις άκρον... το παράξενο αυτό ταξίδι, για να μας παρασύρει στον πίνακα της Ιστορίας, που με αφορμή την συγκεκριμένη οικογένεια μιλά για την Δημιουργία του Κόσμου μας.

Μια βιωματική εμπειρία

Με τα ακαδημαϊκά μέτρα και σταθμά, ο χαρακτηρισμός και η αξιολόγηση του ΔΕΝΤΡΟΥ ΤΗΣ ΖΩΗΣ κρύβει παγίδες. Αποστασιοποιητικά, μακριά από Βραβεία, υποψηφιότητες, κριτικές, στέκεται ο Άνθρωπος και η λογική ενόραση... Να μην ξεχάσω, ν' αναφερθώ στην Τζέσικα Τσαστέιν, που είναι πραγματική αποκάλυψη, γράφοντας εκπληκτικά ως μητέρα Ο' Μπράιεν στην οθόνη.

Μια ταινία βαθιά συναισθηματική, κατανυκτική, ελεγειακή, δωρική, Θεία. Αγαπάτε αλλήλους αδέρφια, η συνταγή της ευτυχίας! Χαρείτε τον κόσμο που μας Έδωσε. Χωρίς Αγάπη, δεν υπάρχει ζωή, εξέλιξη... για΄αυτό μετανοείτε, κανένα υλικό αγαθό δε συγκρίνεται με την επουράνια γαλήνη. Καθόλα άξιος ο Χρυσός Φοίνικας, με την "βοήθεια" του Ντε Νίρο.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Χρυσός Φοίνικας (Palme d'Or) στο 64ο Φεστιβάλ Καννών 2011

Μια ταινία ύμνος στη ζωή, με την υπογραφή του Τέρενς Μάλικ (“Η Λεπτή Κόκκινη Γραμμή”) τόσο στη σκηνοθεσία όσο και στο σενάριο, που σηματοδοτεί την πρώτη συνεργασία του Μπραντ Πιτ με τον Σον Πεν. Η ταινία προβλήθηκε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του 64ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Καννών όπου κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα.

Ο Σκηνοθέτης

Ο Τέρενς Μάλικ γεννήθηκε το 1943 στο Ιλινόις και μεγάλωσε στο Τέξας. Αποφοίτησε από το Harvard University το 1966 ως Rhodes Scholar, δούλεψε στα έντυπα LIFE και THE NEW YORKER, ενώ στη συνέχεια δίδαξε φιλοσοφία στο MIT, πριν βρεθεί στο American Film Institute στο Λος Άντζελες. Έχει σκηνοθετήσει τις ταινίες “Badlands”, “Ημέρες Ευτυχίας”, “Η Λεπτή Κόκκινη Γραμμή” και “Άγνωστος Κόσμος”. Προσεχώς επιστρέφει με ερωτικό δράμα, το οποίο δεν έχει ακόμα τίτλο και στο οποίο πρωταγωνιστούν οι Χαβιέ Μπαρδέμ, Μπεν Άφλεκ, Ρέιτσελ ΜακΆνταμς, Ρέιτσελ Βάις, Όλγκα Κουριλένκο, Τζέσικα Σαστέιν και Αμάντα Πιτ.

Οι Ηθοποιοί

• Ο Μπραντ Πιτ γεννήθηκε το 1963 στην Οκλαχόμα και μεγάλωσε στην πόλη Σπρίνγκφιλντ, στο Μισούρι. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μισούρι στην Κολούμπια, όπου τελείωσε τη δημοσιογραφία με ειδίκευση στη διαφήμιση. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του, μετακόμισε στο Λος Άντζελες για να συνεχίσει τις σπουδές του στη διαφήμιση και τις γραφικές τέχνες, αλλά τελικά άρχισε να ασχολείται με την υποκριτική. Πολύ σύντομα εξασφάλισε τη συμμετοχή σε τηλεοπτικές σειρές, όπως "Glory Days", "The Image" και το αναγνωρισμένο από τους κριτικούς "Too Young To Die".

Κέρδισε την προσοχή του διεθνούς κοινού για πρώτη φορά το 1991, όταν εμφανίστηκε στην ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ "Θέλμα και Λουίζ", ενώ συνέχισε να αποκτά όλο και μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα υποδυόμενος τον ψυχοπαθή μανιακό δολοφόνο στο θρίλερ "Kalifornia", τον χαρισματικό αλλά καταδικασμένο Πολ ΜακΛίν στο "Ποτάμι Κυλά Ανάμεσά Μας" του Ρόμπερτ Ρέντφορντ και τον αιμοδιψή Λουί στη "Συνέντευξη Με Ένα Βρικόλακα" του Νιλ Τζόρνταν. Ο Μπραντ Πιτ ήταν δύο φορές υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία του ως αδάμαστος Τριστάν στην ταινία "Θρύλοι του Πάθους" και για τον εκκεντρικό του ρόλο στους "Δώδεκα Πιθήκους" του Τέρι Γκίλιαμ, για τον οποίο και κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Β' Ανδρικού Ρόλου, ενώ η ταινία αυτή του χάρισε και μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου. Το 2007 ήταν ξανά υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα Β' Ανδρικού ρόλου με την ερμηνεία του στην ταινία "Babel" του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιαρίτου, ενώ το 2009 προτάθηκε για Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου με την ταινία “The Curious Case of Benjamin Button” του Ντέιβιντ Φίντσερ.

Το πλούσιο βιογραφικό του περιλαμβάνει πολλές ακόμα ταινίες κάθε είδους, όπως “Seven”, “Seven Years in Tibet”, “Fight Club”, “Snatch”, “Spy Game”, “Oceanʼs Eleven”, “Mr. & Mrs. Smith”, “The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford”, “Burn After Reading” και “Inglourious Basterds”. Προσεχώς θα τον δούμε στο δράμα “Moneyball”, δίπλα στην Ρόμπιν Ράιτ και στον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, στο αστυνομικό θρίλερ “Coganʼs Trade” μαζί με τους Ρέι Λιότα και Ρίτσαρντ Τζένκινς, καθώς και στην περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας “World War Z”.

• Ο Σον Πεν γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1960 στην Καλιφόρνια. Δευτερότοκος γιος της ηθοποιού Αϊλίν Ράιαν και του σκηνοθέτη Λίο Πεν, ο Σον άρχισε να γίνεται γνωστός με έναν από τους πρώτους του κινηματογραφικούς του ρόλους το 1981, στην ταινία "Τaps", δίπλα στον Τζορτζ Σ. Σκοτ και τον Τίμοθι Χάτον. Ακολούθησαν οι ταινίες “Bad Boys”, "At Close Range", "Colors", "Απώλειες Πολέμου" και "We Αre No Angels", αλλά κατά τη διάρκεια των ʽ80s, ο λόγος για τον οποίο το όνομά του βρισκόταν καθημερινά στις εφημερίδες ήταν ο γάμος του με τη Μαντόνα.

Το πολύπλευρο ταλέντο του αναδύθηκε με την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά - "The Indian Runner" - το 1991, ενώ το 1996 απέσπασε την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Α΄Ανδρικού Ρόλου με την ταινία "Θα Ζήσω". Ακολούθησαν υποψηφιότητες στην ίδια κατηγορία των Όσκαρ με τις ταινίες "Συμφωνίες κι Ασυμφωνίες" του Γούντι Άλεν και "Το Όνομά Μου Είναι Σαμ". Ο Πεν είναι κάτοχος δύο Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου μέχρι στιγμής, για τις ταινίες “Σκοτεινό Ποτάμι” του Κλιντ Ίστγουντ (η οποία του χάρισε και τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας σε Δραματική Ταινία) και “Milk” του Γκας Βαν Σαντ, ενώ έχει λάβει βραβεία από τα περισσότερα Κινηματογραφικά Φεστιβάλ παγκοσμίως. Το βιογραφικό του περιλαμβάνει επίσης αξέχαστες ερμηνείες σε ταινίες όπως "Carlitoʼs Way", “Η Λεπτή Κόκκινη Γραμμή”, "Before Night Falls", “21 Γραμμάρια”, "Η Διερμηνέας" και “Fair Game”.

Ως σκηνοθέτης έχει να καταθέσει το "The Crossing Guard" με τον Τζακ Νίκολσον, "The Pledge" με τον Μπενίσιο Ντελ Τόρο και πιο πρόσφατα το "Into the Wild", ένα φιλμ που κέρδισε κριτικούς και πολλά βραβεία. Μια άγνωστη ευρέως πλευρά του Σον Πεν είναι η δημοσιογραφική του δραστηριότητα: έχει γράψει άρθρα για τα περιοδικά Time, Interview και Rolling Stone, κι αρκετά συχνά στην San Francisco Chronicle, ιδιαίτερα μετά την επίσκεψή του στο Ιράκ και τον πόλεμο, όντας ακτιβιστής, ευαισθητοποιημένος και πολυπράγμων. Προσεχώς θα τον δούμε στην νέα ταινία του Πάολο Σορεντίνο, "This Must Be the Place".

• Η Τζέσικα Τσαστέιν γεννήθηκε το 1981 στην Καλιφόρνια και φοίτησε στο Juilliard School στην Νέα Υόρκη. Η καριέρα της στην υποκριτική ξεκίνησε με θεατρικούς ρόλους, έχοντας εμφανιστεί σε παραστάσεις όπως “Romeo and Juliet”, “Cherry Orchard” δίπλα στην Μισέλ Ουίλιαμς, “Rodneyʼs Wife” μαζί με τον Ντέιβιντ Στράδερν, και “Othello” με συμπρωταγωνιστή τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Ο Αλ Πατσίνο την επέλεξε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη θεατρική παράσταση “Salome”.

Παράλληλα με τη θεατρική της πορεία, το 2004 η Τσαστέιν άρχισε να αναλαμβάνει ρόλους σε γνωστές τηλεοπτικές σειρές όπως “ER”, “Veronica Mars” και “Law & Order: Trial by Jury”. Οι διθυραμβικές κριτικές από τις εμφανίσεις της σε παραστάσεις της χάρισαν το 2008 τον πρώτο της κινηματογραφικό ρόλο στην ταινία “Jolene”, ένα ρόλο για τον οποίο παρέλαβε το βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στο Seattle Film Festival.

Η Τσαστέιν θεωρείται αυτή την στιγμή ως μια από τις πιο πολλά υποσχόμενες νέες ηθοποιούς και προσεχώς θα τη δούμε σε πληθώρα ταινιών, όπως “The Debt” του Τζον Μάντεν, “Coriolanus” του Ρέιφ Φάινς, το ανεξάρτητο θρίλερ “Take Shelter” που χειροκροτήθηκε στο Sundance Film Festival, το αστυνομικό δράμα “The Fields”, η μεταφορά στον κινηματογράφο του bestseller “The Help” δίπλα στις Έμα Στόουν και Μπράις Ντάλας Χάουαρντ, η κινηματογραφική διασκευή της παράστασης “Salome” – με τίτλο “Wilde Salome” - από τον Αλ Πατσίνο, η νέα ατιτλοφόρητη ταινία του Τέρενς Μάλικ, αλλά και η νέα ταινία του Τζον Χίλκοουτ, με τίτλο “The Wettest Country in the World”, όπου θα συμπρωταγωνιστεί με τους Σάια ΛαΜπεφ, Τομ Χάρντι, Γκάρι Όλντμαν και Γκάι Πιρς.

Η Αρχή

Ο Τέρενς Μάλικ πάντα δημιουργούσε οπτικά εντυπωσιακές και έντονα συναισθηματικές ταινίες, που βάζουν τον θεατή σε σκέψεις. Καθεμία από τις ταινίες του είναι μια ξεχωριστή εμπειρία, προσφέροντας μυστήριο και βάθος. Η νέα του ταινία, “Το Δέντρο της Ζωής”, ίσως είναι ταυτόχρονα η πιο προσωπική αλλά κι η πιο επική δουλειά του μέχρι στιγμής – μια αναζήτηση που ξεκινά από τους αστικούς πύργους του σήμερα και φτάνει μέχρι την αυλή μιας οικογένειας στο Τέξας των ʽ50s, ενώ ταυτόχρονα ξεκινά από την αρχή της ζωής στη γη και φτάνει μέχρι το τέλος του γνωστού σύμπαντος, αναζητώντας αυτό που είναι αληθινό, που έχει διάρκεια, που είναι άπειρο.

Η ιστορία ξετυλίγεται συμφωνικά, σαν ένα κομμάτι μουσικής που είναι χωρισμένο σε κινήσεις ή τα κλαδιά ενός δέντρου, ακολουθώντας την εξέλιξη της ζωής ενός ανθρώπου – του Τζακ Οʼ Μπράιεν, ο οποίος προσπαθεί να βρει τις απαντήσεις σε μια σειρά από ερωτήματα που τον απασχολούσαν για χρόνια σχετικά με το θυμό του πατέρα του, την αγάπη της μητέρας του, το θάνατο του αδερφού του, αλλά και την προσωπική του “πάλη” με το νόημα της ζωής και την πίστη. Η ιστορία του Τζακ έχει ως φόντο την απέραντη ομορφιά του κόσμου και τους επαναλαμβανόμενους ρυθμούς του ίδιου του σύμπαντος. Ο ανθρώπινος αγώνας του γίνεται μέρος των τεραστίων δημιουργικών και καταστροφικών δυνάμεων του σύμπαντος, καθώς αρχίζει να διαισθάνεται το δεσμό του με την σκόνη των αστεριών, τα προϊστορικά πλάσματα που κάποτε περιπλανιούνταν πάνω στη γη και την ύστατη μοίρα του. Είναι μια βαθιά ιστορία αγάπης για το πώς η αγάπη αναδύεται από τη ζωή και το πώς η ζωή αναδύεται από την αγάπη.

Το “Δέντρο της Ζωής” είναι ένα ταξίδι σε ανεξερεύνητα μέρη για τους σύγχρονους σινεφίλ, ένα ταξίδι που θα αγγίξει αναμφίβολα κάθε θεατή με διαφορετικό τρόπο. Καθώς ο Μάλικ εισέρχεται σε πλούσιους από φαντασία κόσμους όπως οι παιδικές αναμνήσεις, η Ιστορία πριν την ανθρωπότητα και το βασίλειο των αστεριών, η ιστορία εναλλάσσεται ανάμεσα στο μικροσκοπικό επίπεδο της καρδιάς και το απεριόριστο φάσμα αιώνων.

“Ο Τέρι έχει τη δική του μοναδική κινηματογραφική γλώσσα” σύμφωνα με τον παραγωγό Γκραντ Χιλ, ο οποίος έχει συνεργαστεί ξανά με τον Μάλικ στην “Λεπτή Κόκκινη Γραμμή”. “Κανείς άλλος δεν μιλάει την κινηματογραφική γλώσσα που έχει επινοήσει ο Μάλικ κατά κάποιο τρόπο. Έχει το υπέροχο δώρο του να μπορεί να σε κάνει να νιώθεις πως είσει εκεί και πως γνωρίζεις τους χαρακτήρες του. Με το “Δέντρο της Ζωής”, εξελίσσει τιν κινηματογραφική αυτή γλώσσα σε ένα νέο επίπεδο, ώστε να παρασύρει τους θεατές σε ένα πρωτότυπο ταξίδι, να τους πείσει να κάνουν ένα άλμα πίστης και να τους επιτρέψει να φέρουν κομμάτια από τις ζωές τους στον καμβά της ιστορίας – μια ιστορία με επίκεντρο τόσο μια οικογένεια όσο και τη δημιουργία του κόσμου.”

Το σενάριο είχε τη δική του διαδικασία εξέλιξης, ξεδιπλωνόταν με νέους τρόπους σε κάθε στροφή, αλλά παρέμενε πάντα ανοιχτό σε άλλες πιθανότητες ως μέρος της διαδικασίας του Μάλικ. Σύντομα προσέλκυσε περισσότερους παραγωγούς, που ήταν σʼ επικοινωνία με τον Μάλικ για χρόνια κι ήλπιζαν να συνεργαστούν μαζί του: ο Μπιλ Πόλαντ της River Roady και οι Μπραντ Πιτ και Ντίντι Γκάρντνερ της Plan B.

“Ήταν ένα εξαιρετικό σενάριο, διαφορετικό απʼ ότι είχα διαβάσει μέχρι τότε”, δηλώνει ο Πόλαντ σχετικά με την αντίδρασή του όταν διάβασε το σενάριο. “Βασικά ήταν σαν ποίημα. Δεν ξέρω τι περίμενα όταν ξεκίνησα να το διαβάζω, αλλά με άγγιξε βαθιά συναισθηματικά. Ήταν ένα εκπληκτικό, δυνατό σενάριο που ισορροπούσε την προσωπική εμπειρία με την επική ματιά. Υπάρχει ένας δυνατός δεσμός ανάμεσα στο προσωπικό και στο καθολικό κομμάτι. Η ομορφιά του “Δέντρου της Ζωής” είναι η οργανική ύφανση αυτών των δύο μαζί.”

“Με εξέπληξε το πόσο με συγκίνησε το σενάριο και πήρα κάτι πολύ συγκεκριμένο από αυτό” προσθέτει η Γκάρντνερ, η οποία είχε συγκλονιστεί πριν χρόνια από την ταινία “Ημέρες Ευτυχίας”, μια ταινία που αποτέλεσε έμπνευση για την καριέρα της στην κινηματογραφική βιομηχανία. “Νομίζω πως διαφορετικοί άνθρωποι θα πάρουν διαφορετικά πράγματα και αυτή είναι η πραγματική ομορφιά σε αυτό που έχει κάνει ο Μάλικ με το “Δέντρο της Ζωής”. Για μένα, η ιστορία της οικογένειας κι αυτά που λέει για το εγώ, την ντροπή, την ταπεινότητα και τη χάρη γίνονται πολύ πιο προσβάσιμα διότι είναι τοποθετημένα τόσο όμορφα μπροστά στο μεγαλύτερο πλαίσιο ενός κόσμου χωρίς όρια χρόνου και χώρου. Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι το να βλέπεις πως ο Τέρι μπορεί και φέρνει τεράστια επίπεδα οπτικής – πελώρια σε μέγεθος κι έκταση – σε αυτό, χωρίς όμως να αλλοιώνει το συναίσθημα πως πρόκειται για μια εξαιρετικά προσωπική και σπαραχτική ιστορία μιας οικογένειας.”

Για το “Δέντρο της Ζωής” δημιουργήθηκαν εικόνες που δεν έχουν έχει ξαναδεί το κοινό στο πάνθεον της κινηματογραφικής Ιστορίας: εικόνες του σχηματισμού του σύμπαντος και της γης από το εκρηκτικό χάος, την ανάπτυξη και την εξέλιξή σε θαυμάζιες δομές ζωής. Ο Μάλικ συμβουλεύτηκε μια σειρά επιστημόνων απʼ όλο τον κόσμο, ώστε να κατανοήσει καλύτερα όλους τους παράγοντες – τη φυσική, την αστρονομία και τη βιολογία – που συνετέλεσαν σε αυτό που επιχειρούσε να απεικονίσει, χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά στην καριέρα του ψηφιακά εφέ. Συνεργάστηκε για τον σκοπό αυτό με τη διακεκριμένη ομάδα του Ντάγκλας Τράμπελ – γνωστός για τη δουλειά του στην ταινία “2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος” – και με τον βετεράνο των εφέ Νταν Γκλας (“Matrix Reloaded”, “V for Vendetta”).

“Δεν νομίζω πως έχω δει ποτέ σκηνοθέτη να προσπαθεί να παρουσιάσει ρεαλιστικά την αρχή του σύμπαντος σε ταινία” αναφέρει η Γκάρντνερ. “Νομίζω πως είναι μαγικό. Θα μπορούσα να το παρακολουθώ για ώρες. Πέρα όμως από την ομορφιά και το θαυμασμό, αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Τέρι υφαίνει όλα αυτά στην ταινία, δίνοντάς σου την ευκαιρία να δεις πως η οικογένεια αυτή, το εγώ του πατέρα κι η εσωτερική πάλη του Τζακ είναι τόσο μικροσκοπικά και προσωρινά μπροστά στην μεγάλη εικόνα.”

Αν και μια σειρά από συγκεκριμένα θέματα χαρακτηρίζει όλες τις ταινίες του Μάλικ – η αντίθεση της αθωότητας με τη βία, η φύση και το πνεύμα, η ψυχρή πραγματικότητα και η υπερβατικη ομορφιά – υπάρχει κάτι άλλο που τις ενώνει: δεν είναι τόσο ταινίες που κάποιος τις παρακολουθεί, αλλά εμπειρίες που κάποιος τις βιώνει.