The Curse of the Jade Scorpion. ΗΠΑ, 2000. Σκηνοθεσία-σενάριο: Γούντι Αλεν. Ηθοποιοί: Γούντι Αλεν, Χέλεν Χαντ, Νταν Ακροϊντ, Σαρλίζ Θέρον, Ελίζαμπεθ Μπέρκλι, Γουόλας Σον, Μπράιαν Μάρκινσον, Ντέιβιντ Ογκντεν Στίερς. Διάρκεια: 103 λεπτά.

Ο Γούντι Αλεν στρέφεται στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του '40, συνδυάζοντας το χιούμορ με την αστυνομική ίντριγκα για να φτιάξει μία από τις πιο απολαυστικές κωμωδίες του, αφιέρωμα στο φιλμ νουάρ και τους ήρωές του.

Σε μια Νέα Υόρκη παλιότερης εποχής, εκείνης της δεκαετίας του '40, στρέφεται στη νέα του ταινία «Η κατάρα του Πράσινου Σκορπιού» ο Γούντι Αλεν. Μια Νέα Υόρκη του φιλμ νουάρ, με τον ίδιο τον Γούντι να ερμηνεύει τον Μπριγκς, ντετέκτιβ-ερευνητή για ασφαλιστική εταιρεία, ήρωα αντίστοιχο μ' εκείνον που ερμήνευε ο Φρεντ ΜακΜάρεϊ στην ταινία «Κολασμένη αγάπη» (Double Indemnity), του Μπίλι Γουάιλντερ, ταινία στην οποία ο Αλεν κάνει αρκετές αναφορές. Ο Μπριγκς θα έρθει σε σύγκρουση με τη συνάδελφό του, μις Φιτζέρλαντ (μια πολύ καλή Χέλεν Χαντ), δυναμική γυναίκα που έχει προσληφθεί για να βάλει σε τάξη την εταιρεία. Ωσπου η συμμετοχή του Μπριγκς στο νούμερο ενός μάγου-υπνωτιστή θα του δημιουργήσει μπελάδες γιατί, χάρη στις υπνωτικές δυνάμεις ενός ειδικού διαμαντιού, του Πράσινου Σκορπιού, ο μάγος καταφέρνει να μπει στο μυαλό του Μπριγκς και να τον κατευθύνει σε διάφορες κλοπές, για τις οποίες ο Μπριγκς όχι μόνο δεν έχει ιδέα αλλά και αρχίζει να θεωρείται ύποπτος, ενώ ο ίδιος προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει τον... ένοχο.

Μια αστυνομική ίντριγκα που το μυστήριό της, από την αρχή κιόλας, δεν είναι άγνωστο στο θεατή, αλλά που δεν παύει να δημιουργεί το σασπένς μια και περιμένουμε τη στιγμή όταν οι ήρωες θ' ανακαλύψουν την αλήθεια. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Αλεν στρέφεται στη Νέα Υόρκη μιας παλιότερης εποχής για να τοποθετήσει την ιστορία της ταινίας του, φτάνει να θυμηθούμε ταινίες του όπως «Το πορφυρό ρόδο του Καΐρου», «Μέρες ραδιοφώνου» και «Ο ατσίδας του Μπρόντγουεϊ». Κι είναι χάρη στο μεγάλο του ταλέντο που κάθε φορά καταφέρνει να δώσει μια γεύση φρεσκάδας και μαγείας στην ταινία. Σ' αυτή την «Κατάρα», μας προσφέρει, πάνω απ' όλα, ένα από τα πιο απολαυστικά σενάρια που έχει γράψει: με διαλόγους ευφυείς, σπιρτόζους, από τους οποίους ξεχειλίζει το μοναδικό, ιδιόμορφο χιούμορ του· διαλόγους που αντλούν την έμπνευσή τους από εκείνους του φιλμ νουάρ. Φτάνει ν' ακούσετε τον ίδιο τον Γούντι, είτε στις «αψιμαχίες» του με τη μις Φιτζέρλαντ της Χέλεν Χαντ (αναφορά σε δυναμικές γυναίκες όπως η Κάθριν Χέπμπορν στη «Γυναίκα με τη λεοπάρδαλη» του Χοκς) είτε στα «ερωτικά» του γεμάτα υπονοούμενα ντουέτα με τη Λόρα Κένσινγκτον της Σαρλίζ Θέρον (αναφορά στις μοιραίες γυναίκες των φιλμ νουάρ, κάτι ανάμεσα στη Βερόνικα Λέικ στη «Γαλάζια ντάλια» και τις Λόρεν Μπακόλ και Μάρθα Βίκερς στο «Μεγάλο ύπνο»).

Διάλογοι αλλά και σκηνές με υπέροχα ευρήματα, όπως εκείνα με τις δύο «μαγικές» λέξεις, «Κωνσταντινούπολη» και «Μαδαγασκάρη», που χρησιμοποιεί ο μάγος για να υπνωτίσει τα δύο του θύματα, ή εκείνα με τον Γούντι υπνωτισμένο να ζει την τολμηρή ζωή του κλέφτη (στο νου έρχεται «Το κυνήγι του κλέφτη» του Χίτσκοκ) αλλά και του βαθιά ερωτευμένου ανθρώπου, όπως ακριβώς και η μις Φιτζέραλντ στις σκηνές όπου βρίσκεται κι αυτή υπνωτισμένη. Ενώ γύρω τους κινείται ένας πλούσιος σε χαρακτήρες κόσμος: από τον Κρις Μαγκρούντερ (Νταν Ακροϊντ), το αφεντικό του Μπριγκς, με την κρυφή του σχέση με τη Φιτζέραλντ (αναφορά στην «Γκαρσονιέρα» του Γουάιλντερ), ο πιστός του φίλος Τζορτζ Μποντ (ο θεατρικός συγγραφέας Γουόλας Σον), η σέξι συνάδελφος Τζιλ (Ελίζαμπεθ Μπέρκλι), οι δυο χαζοί δίδυμοι ντετέκτιβ και βέβαια ο πονηρός μάγος Βόλταν (Ντέιβιντ Ογκντεν Στίερς). Πρόσωπα και καταστάσεις που ο Αλεν αναπτύσσει και ελέγχει με εξαιρετική μαεστρία, χρησιμοποιώντας συνεχείς κινήσεις της μηχανής για να δημιουργήσει τη νευρώδη ατμόσφαιρα των ταινιών της εποχής, με χρώματα βαριά (η φωτογραφία είναι του Ζάο Φέι), με πάντα εξαιρετική μουσική τζαζ (επιλογή του ίδιου του Γούντι) αλλά και ντεκόρ (του Σάντο Λοκάστο) που αναπλάθουν με σχολαστική λεπτομέρεια τη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του '40. Αποτέλεσμα: μία από τις πιο δροσερές, μαγευτικές μαζί και απολαυστικές ταινίες του δημιουργού της.

Πανέξυπνη ρεπλίκα φιλμ νουάρ

Να είσαι σωματικών διαστάσεων Γούντι Άλεν και μάλιστα των 67... Μαΐων και να κυκλοφορείς (έστω) με την Έλεν Χαντ εκ δεξιών και με τη Σαρλίζ Θερόν εξ ευωνύμων είναι ευλογία Χριστόδουλου, Πάπα, Βαρθολομαίου, Βούδα και Αλλάχ! Ως εκ τούτου θεωρώ παραπλανητικό τον τίτλο της "Κατάρας του Πράσινου Σκορπιού" ­ Τhe curse of Jade Scorpion. Όπως παραπλανητικό είναι και το ρεαλιστικό μέρος της ιστορίας που λαμβάνει χώρα στο Μανχάταν της δεκαετίας του '30 με ήρωες έναν καραφλό, άσχημο, κοντό, που παριστάνει τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, μια θηλυκή υστερική ύπαρξη που παραπέμπει στην Κάθριν Χέπμορν και μια θεά που υποδύεται τη Λορίν Μπακόλ. Όλα είναι παραπλανητικά και όλοι είναι μασκαρεμένοι. Διότι έτσι και αποκωδικοποιήσεις το μήνυμα, τότε μένεις ενεός από το μέγεθος της ιδιοφυΐας αυτής της μικροσκοπικής πινέζας. Στον ύπνο μας ­ λέει ο αθεόφοβος ­ είμαστε ερωτευμένοι, γλυκομίλητοι και... απατεώνες. Στον ξύπνιο μας πειθαρχημένοι, υπαλληλοποιημένοι και ανταγωνιστικοί, πατώντας επί πτωμάτων. Παράνομοι στον ύπνο, νομοταγείς στον ξύπινο. Γλυκά τα όνειρα, πικρή η αλήθεια.

Αυτά για τους εκσκαφείς ενός δεύτερου επιπέδου. Για τους περιπατητές της δίωρης ψυχαγωγίας, ανοίγεται πεδίον λαμπρόν. Η "Κατάρα" είναι τρεις φορές ανώτερη από τους "Μικροαπατεώνες" και δέκα φορές πιο αυτοσαρκαστική. Το να προσεγγίζεις τα εβδομήντα και να πυροβολείς την αντίληψη του θεατή με τέτοιον καταιγισμό συμπυκνωμένου, αστραφτερού χιούμορ, ε, αυτό είναι κυτταρική ευλογία Τσάρλι Τσάπλιν!