The Magdalene Sisters. Βρετανία, 2002. Σκηνοθεσία-σενάριο: Πίτερ Μάλαν. Ηθοποιοί: Ντάνιελ Κοστέλο, Ανι-Μαρί Νταφ, Ντόροθι Ντάφι, Τζεραλντίν ΜακΓιούαν. 119 λεπτά.

Δριμύ κατηγορώ των απάνθρωπων μαρτυρίων και εξευτελισμών νεαρών κοριτσιών στα «Ασυλα της Μαγδαληνής» που συντηρούσε η Καθολική Εκκλησία στην Ιρλανδία, σε μια συγκλονιστική ταινία, βραβευμένη στο Φεστιβάλ Βενετίας.

Στην Ιρλανδία, στα μέσα της δεκαετίας του '60, τοποθετεί την ιστορία της βραβευμένης με το Χρυσό Λιοντάρι της Βενετίας ταινίας του «Οι κόρες της ντροπής» ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Πίτερ Μάλαν (η πρώτη του ταινία, «Ορφανά», ήταν από τις μικρές εκπλήξεις της Βενετίας το 1998). Οταν η Καθολική Εκκλησία συντηρούσε τα Ασυλα της Μαγδαληνής, είδος αναμορφωτηρίων-φυλακών όπου στέλνονταν από γονείς και ορφανοτροφεία «παραστρατημένα» κορίτσια για να σωθούν από τις αμαρτίες τους κι όπου, στην πραγματικότητα, οι καλόγριες τις κακοποιούσαν και τις εξευτέλιζαν - άσυλα που μόλις στη δεκαετία του '90 καταργήθηκαν. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς την οργή του Βατικανού για τις φρικτές αυτές, μεσαιωνικού τύπου, μεθόδους της Εκκλησίας - δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Βατικανό οργίστηκε και για την τελευταία ταινία του Γαβρά «Αμήν» που κατάγγελλε τη σιωπή του Πάπα. Ο Μάλαν σκιαγραφεί την ιστορία του με εκπληκτική αμεσότητα και έντονα ρεαλιστικά χρώματα, κατευθύνοντας με σιγουριά τις νεαρές ηθοποιούς του αλλά και τους κομπάρσους (πολλές από τις γυναίκες ήταν τρόφιμοι σε παρόμοια άσυλα), χτίζοντας σταδιακά και με κάθε λεπτομέρεια τη δίκαια οργισμένη αυτή καταγγελία του, σε μια ταινία που σε συγκλονίζει.

Θεοκρατικές και ανθρώπινες αγριότητες

Το «μισό του ουρανού», οι γυναίκες, εξορίζονται, αυτοκαταπιέζονται ή απομονώνονται, αφού οι άνδρες φτιάχνουν τους νόμους - αν και μερικές φορές γίνονται μπούμερανγκ.

Η υποκρισία του ισχυρού είναι νόμος και μάλιστα ηθικός! Ελάτε να δείτε τις «Κόρες της ντροπής» (Τhe Μagdalene sisters) και θα καταλάβετε την υποκρισία της Δύσης που κατηγορεί τα θεοκρατικά και σκοταδιστικά καθεστώτα των μουσουλμάνων, τη στιγμή που κι εδώ η εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας έκανε, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, τις δικές της θηριωδίες!

Τύφλα να 'χουν όλα τα σπέσιαλ εφέ, οι ψηφιακές λήψεις στο Διάστημα και στο... μυαλό, όταν στο φιλμ του Πίτερ Μάλαν σού κόβεται η ανάσα μόνο και μόνο από την αγριότητα της ανθρώπινης... αγιότητας!

«Όταν η εσωτερική ανάγκη - και ανασφάλεια - του ανθρώπου για πίστη σε μια ανώτερη δύναμη γίνεται εξουσία, κάθε θεοκρατικό καθεστώς, χριστιανικό ή μη, εξαπολύει πόλεμο ενάντια στην ανθρώπινη φύση και την οδηγεί στο αφύσικο», λέει έξαλλη η Αντιγόνη μετά τη δημοσιογραφική προβολή της ταινίας.

Το φιλμ παρακολουθεί την ιστορία τεσσάρων γυναικών στη δεκαετία του '60 - την εποχή της γυναικείας... απελευθέρωσης! - που ζουν μία κατάσταση μεσαιωνικού εφιάλτη σε ένα από τα περιβόητα μοναστήρια της Αγίας Μαγδαληνής στην Ιρλανδία. Φυλακίστηκαν - στην κυριολεξία - εκεί γιατί... αμάρτησαν: απέκτησαν παιδί εκτός γάμου ή είχαν παράνομο ερωτικό δεσμό! Βλέπεις, οι άνδρες που το έκαναν μαζί τους, δεν ήξεραν τίποτα για τον... φόνο, οπότε και ο νόμος, που αυτοί έφτιαξαν, δεν τους ζήτησε καμία ευθύνη. Και η ζωή στο μοναστήρι-στρατόπεδο συγκέντρωσης περιελάμβανε: σκληρή δουλειά από το πρωί μέχρι το βράδυ, νηστεία, μεσαιωνικές συνθήκες διαβίωσης για τις έγκλειστες, προσευχή και μαστίγωμα στο παραμικρό παράπτωμα! Και όλα αυτά μέχρι το 1996 που έκλεισε και το τελευταίο... φιλανθρωπικό κολαστήριο. Και από τον 19ο αιώνα που ιδρύθηκαν μέχρι να ξεκουμπιστούν βρήκαν άγριο θάνατο σε αυτά πάνω από 30.000 γυναίκες!

Τι να τα κάνεις τα σπέσιαλ εφέ όλου του Χόλιγουντ όταν στις «Κόρες της ντροπής» σε πιάνει το στομάχι σου από την ανθρώπινη αγριότητα!

«Και, βέβαια, η Καθολική Εκκλησία ουδέποτε απολογήθηκε για αυτά τα κατορθώματά της. Ούτε της ζητήθηκαν ευθύνες από τις κυβερνήσεις των δυτικών χωρών - σικέ το παιχνίδι... Αλλά, πάμε παρακάτω. Γιατί, τώρα, βλέπεις κινδυνεύει η παγκοσμιοποίηση από τους βάρβαρους μουσουλμάνους», σαρκάζει ο Δημήτρης.

Ο Πίτερ Μάλαν - σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός, όλοι τον θυμόμαστε από την έξοχη ερμηνεία στο φιλμ του Κέν Λόουτς «Το όνομά μου είναι Τζο» - δίνει γροθιά στο στομάχι. Σκηνοθετεί ένα τραχύ φιλμ που σου... κάθεται στον λαιμό. Καταφέρνει να μη σου θυμίζει δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, αν και οι χαρακτήρες των ηρώων του - έγκλειστα κορίτσια, καλόγριες, παπάδες - έχουν τέτοια φυσικότητα που σε τρομάζουν! Αλλη μια φορά οι Αγγλοσάξονες ηθοποιοί είναι ασυναγώνιστοι. Μία σκηνοθεσία που σε κάνει να βλέπεις μια πλάκα σαπούνι, ένα ποτήρι νερό, ένα κομμάτι ψωμί, ένα κορδόνι παπουτσιών να... απειλούν να σε πνίξουν. Και ο «υγιεινός», «τακτοποιημένος» κόσμος τού μοναστηριού σε κάνουν να πεις ανάθεμα την ώρα και τη στιγμή που γεννήθηκα άνθρωπος!

Μοναδική ένσταση: η σκηνοθεσία του Πίτερ Μάλαν δεν καταφέρνει να αποφύγει την αίσθηση - αν και ο ίδιος δεν το ήθελε - ότι παρακολουθείς τηλεταινία του ΒΒC... Αν είχε «κλέψει» λίγο Καρλ Ντράγιερ θα έκανε ένα φιλμ καταπέλτη. Δικαιωματικά κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας, το 2002.