Suzhou River/Suzhou He. Κίνα, 2000. Σκηνοθεσία-σενάριο: Λου Γιε. Ηθοποιοί: Ζου Ξουν, Τζία Χονγκσένγκ, Γιάο Ανλιάν, Νάι Αν. 83 λεπτά.

Ερωτας, μυστήριο και γεύση από φιλμ νουάρ σε μια συναρπαστική ιστορία, σκηνοθετημένη με ξεχωριστή έμπνευση από έναν νέο Κινέζο σκηνοθέτη.

Σε μια ζοφερή, φτωχική, με υπερπληθυσμό Σαγκάη εκτυλίσσεται η δεύτερη αυτή εξαιρετική ταινία του Κινέζου Λου Γιε, που κέρδισε το βραβείο «Χρυσός Τίγρης» στο φεστιβάλ του Ρότερνταμ. Ταινία μυστηρίου γύρω από έναν παθιασμένο έρωτα, με στοιχεία του φιλμ νουάρ που φέρνουν στο νου τον Χίτσκοκ και συγκεκριμένα το «Δεσμώτη του ιλίγγου». Η ταινία αρχίζει με έναν αφηγητή να θυμάται τον έρωτά του για τη Μέι-Μέι (Ζου Ξουν), ενώ στη συνέχεια μας παρουσιάζει έναν μοναχικό τύπο που κυκλοφορεί στους δρόμους της Σαγκάης μαγνητοσκοπώντας στο βίντεο ιστορίες από τους ανθρώπους που συναντά. Ακολουθεί η ιστορία του Μάρνταρ, ενός νεαρού κούριερ που ερωτεύεται τη Μουντάν (πάλιν η Ζου Ξουν), κόρη του μαυραγορίτη αφεντικού του. Οταν όμως η Μουντάν μαθαίνει ότι ο Μάρνταρ σχεδίαζε την απαγωγή της, πέφτει, απογοητευμένη, από τη γέφυρα στον ποταμό Σούζου.

Υστερα από χρόνια, ο Μάρνταρ αποφυλακίζεται κι επιστρέφει στη Σαγκάη, όπου συναντά τη Μέι-Μέι, πιστεύοντας ότι είναι η Μουντάν (εδώ αρχίζει να εμφανίζεται η επίδραση του «Δεσμώτη του ιλίγγου») κι αρχίζει να τη βλέπει, παρ' όλο που αυτή στην αρχή τον αποκρούει. Ωσπου, στην επιμονή του Μάρνταρ, η Μέι-Μέι αρχίζει να παίρνει τη μορφή της Μουντάν...

Ο Λου Γιε σίγουρα αντλεί από τον αμερικανικό κινηματογράφο, τελικά όμως καταφέρνει να φτιάξει ένα δικό του στιλ. Με μια υποκειμενική κάμερα στο χέρι, να κινείται ακατάπαυστα και να ερευνά τα πρόσωπα, με ένα νευρώδες μοντάζ και μια φωτογραφία με κόκκους να της δίνουν μια ξεχωριστή, λυρική ατμόσφαιρα, ο σκηνοθέτης καταγράφει με δεξιοτεχνία τις ιστορίες του, οδηγώντας μας σταδιακά και με σιγουριά στο μυστήριο γύρω από τη διττή προσωπικότητα της γυναίκας, ενώ ταυτόχρονα τοποθετεί με πειστικότητα τα πρόσωπα σε μια συγκεκριμένη κοινωνία. Μια ταινία διαφορετική από εκείνες που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια από την Κίνα (οι πιο κοντινές στον Λου Γιε είναι ίσως εκείνες του Γουόνγκ Καρ-Γουάι), με τους δυο νεαρούς πρωταγωνιστές να ερμηνεύουν με ξεχωριστή δύναμη την τραγική ιστορία τους.

Το γράμμα ενός αγνώστου

Για να αποσπάσει ο Νιλ Λα Μπιούτ στο «Ρossession» μισό δράμι ρομαντισμού και αισθήματος, χρησιμοποιεί το όνομα της Γκουίνεθ Πάλτροου και καταφεύγει σε παράνομους έρωτες ʼγγλων ποιητών του 19ου αιώνα. Για να αποσπάσει τη δεκαπλάσια ποσότητα καρδιάς και λυγμών ο παντελώς άγνωστος Λου Γιε στο «Suzhou» - τον «Ποταμό του έρωτα» - χρησιμοποιεί δύο μοναχικά πρόσωπα, μια θηλυκή, αλαβάστρινη μινιατούρα και μια ερασιτεχνική μηχανή που γλιστράει μέσα από κακόφημους δρόμους, αφήνοντας πίσω της σταγόνες δακρύων και ιδρώτα. Ο θρίαμβος του Δαυίδ στον άπληστο και τυφλό Γολιάθ!

Όλα είναι ζήτημα κουλτούρας, γεύσεων, οσμών και παράδοσης. Οι Ασιάτες του διαβολεμένου τριγώνου Ιαπωνία - Βιετνάμ - Κίνα είναι κυτταρικά εμπνευσμένοι από την εναέρια μαγειρική, τη φιλοσοφία του Σαμουράι και από την αξιοποίηση κάθε ικμάδας πνευματικής δύναμης. Ένας μικροσκοπικός Κινέζος απλώς με την κόψη της παλάμης του μπορεί να θέσει εκτός μάχης καμιά δεκαριά Ράμπο οπλισμένους σαν αστακούς. Και ένα πιάτο σούσι είναι γευστικότερο και εκατονταπλάσια πλουσιότερο σε βιταμίνες απ' ολα τα Wendy's και τα ΜcDonald's της Ομόνοιας. Με ρυζόχαρτο μεταποιούν το τίποτα σε βιτρίνα του Τiffany's της Νέας Υόρκης. Και, για να μην ξεχνιόμαστε, οι Βιετκόγκ μέσα από τα λαγούμια και με ρακένδυτα σώματα εκμηδένισαν τέσσερις πλανητάρχες και ταπείνωσαν μισό εκατομμύριο πρασινοσκούφηδες του αμερικανικού Πενταγώνου. Ο θρίαμβος του κίντρινου μινιμαλισμού απέναντι στους Δυτικούς μπουνταλάδες.

Ο Λου Γιε - την ταινία του οποίου δεν θα δείτε, γιατί η προκατάληψη, η καχυποψία και η μετάλλαξη που έχουμε υποστεί μας έχουν κάνει να μοιάζουμε με ρέπλικες της ταινίας «Θανάσιμη εισβολή» - έχει μετατρέψει το κινηματογραφικό του έργαλείο σε μαύρη ζώνη καράτε. Η κόψη της είναι πιο αιχμηρή και από λεπίδα. Η ευελιξία της είναι πιο γρηγορη και πιο απρόβλεπτη και από χέλι ακόμα. Τον αφηγητή, δηλαδή τον κύριο πρωταγωνιστή, δεν τον βλέπουμε. Είναι ο βιντεοσκόπος, ο παραμυθάς, η φαντασία μας, το όνειρό μας. Δηλαδή η... μηχανή της ψυχής μας, που κόντρα σε όλα καταφέρνει διαρκώς να ξεγλιστράει μέσα από έναν ποταμιαίο βούρκο ανθρώπινων ερειπίων και κοινωνικών δυστυχιών. Τα υπόλοιπα μοιάζουν με εξομολόγηση. Σαν τις αστυνομικές ιστορίες που έγραφε με πίκρα και τρυφερότητα ο αξέχαστος Ντάσιελ Χάμετ. Η επιστολή του «ανώνυμου» Κινέζου αναφέρεται σε έναν αιθέριο, θηλυκό Σαμουράι. Ένα πλάσμα με δύο πρόσωπα. Το πρώτο αθώο, το δεύτερο εκπορνευμένο. Στην αρχή ερωτεύεται, προδίδεται, αυτοκτονεί. Η Μουντάν - έτσι είναι το όνομά της - μόλις μαθαίνει πως το αγόρι της την έχει δώσει για λύτρα στη Μαφία, πέφτει από τη γέφυρα στον πάτο του ποταμού Σούζου της Σαγκάης. Τρία χρόνια αργότερα, το ίδιο πρόσωπο με ξανθά μαλλιά, βαμμένα μάτια και άλλο όνομα περιφέρεται στα καταγώγια της ίδιας πόλης. Μα πώς στον διάβολο επέζησε ύστερα από τέτοια μεγαλειώδη αυτοκτονική βουτιά στο κενό; Το ερώτημα έχει απάντηση. Βρείτε την! Η μεταμόρφωση της επαναστατικής κινεζικής αθωότητας αποτυπωμένη σ' έναν από τους πιο αληθινούς αισθηματικούς καημούς που έχω δει τα τελευταία χρόνια στην παγκόσμια οθόνη!