Truman Capote

Capote. ΗΠΑ, 2005. Σκηνοθεσία: Μπένετ Μίλερ. Σενάριο: Νταν Φάτερμαν, από το βιβλίο Capote του Τζέραλντ Κλαρκ. Ηθοποιοί: Φίλιπ Σίμουρ Χόφμαν, Κάθριν Κίνερ, Κλίφτον Κόλινς Τζούνιορ, Κρις Κούπερ, Μπομπ Μπάλαμπαν. 114'

Η στενή σχέση του Truman Capote με έναν από τους δύο νεαρούς δολοφόνους μιας αγροτικής οικογένειας, που οδήγησε στη συγγραφή ενός κλασικού βιβλίου, σε μια δυνατή ταινία, με μια αξέχαστη, συγκλονιστική ερμηνεία από τον Χόφμαν.

Στη διάρκεια της περιόδου της έρευνας του διάσημου Αμερικανού συγγραφέα Truman Capote (προφέρεται «Καπότι») γύρω από τους φόνους μιας τετραμελούς οικογένειας αγροτών στο Κάνσας από δύο νεαρούς, που οδήγησε στη συγγραφή του βιβλίου του «Εν ψυχρώ», το οποίο αργότερα κινηματογράφησε ο Ρίτσαρντ Μπρουκς, εκτυλίσσεται η συναρπαστική αυτή ταινία του νέου σκηνοθέτη Μπένετ Μίλερ, υποψήφια για 5 Οσκαρ, ανάμεσά τους καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και ανδρικής και γυναικείας ερμηνείας.

Ο Capote ξεκίνησε για να γράψει ένα άρθρο για το «Νιου Γιόρκερ» γύρω από το φριχτό έγκλημα, για να καταλήξει, ύστερα από τη γνωριμία του με τους δύο νεαρούς φονιάδες, Πέρι Σμιθ και Ντικ Χίκοκ, ιδιαίτερα με τον Πέρι, στη συγγραφή του περιβόητου βιβλίου του «Εν ψυχρώ» (ένα μη μυθοπλαστικό μυθιστόρημα», όπως ονομάστηκε), που τον έκανε πλούσιο και διάσημο, που εξαιτίας όμως της εμπειρίας του τον οδήγησε στο πιοτό και τον πρόωρο θάνατο. Ο Μπένετ Μίλερ αρχίζει την ταινία του τον Νοέμβριο του 1959, όταν ένα κορίτσι μπαίνει στο σπίτι των Κλάτερ για ν' ανακαλύψει τα τέσσερα κακοποιημένα πτώματα της οικογένειας. Στη συνέχεια μας παρουσιάζει τον Truman Capote (Φίλιπ Σίμουρ Χόφμαν) να λέει ανέκδοτα σ' ένα πάρτι. Την επόμενη μέρα, ο εκκεντρικός, γκέι, ο «πιο τέλειος συγγραφέας της γενιάς μου», όπως τον είχε αποκαλέσει ο Νόρμαν Μέιλερ, έχοντας διαβάσει στην εφημερίδα για τους άγριους φόνους, ξεκινά για το Κάνσας, μαζί με μια παλιά του φίλη και βοηθό στην έρευνά του, τη Χάρπερ Λι (μια έξοχη Κάθριν Κίνερ), συγγραφέα, στη συνέχεια, του βιβλίου Το Kill Α Mocking Bird, με σκοπό να γράψει το άρθρο του για το «Νιου Γιόρκερ».

Θα επισκεφθεί το χώρο του εγκλήματος και τις φυλακές, όπου θα γνωρίσει τους δολοφόνους, γνωριμία που θα σταθεί καθοριστική στην πορεία της ζωής του. Ο παράξενος χαρακτήρας του νεαρού Πέρι Σμιθ (Κλίφτον Κόλινς Τζούνιορ) θα συγκινήσει με τα λόγια και τη συμπεριφορά του -ζωγραφίζει διάφορα σχέδια και κρατάει και ημερολόγιο- τον Capote, που ενώ από τη μια τον εκμεταλλεύεται για να γράψει το βιβλίο του από την άλλη αρχίζει να τον συμπαθεί.

Η σκηνή, που αρχικά αρνείται να παρευρεθεί στον απαγχονισμό του Πέρι, όταν ο εκείνος του το ζητά, και τελικά αποφασίζει να πάει, είναι από τις πιο συγκλονιστικές της ταινίας, σκηνή που θα επηρεάσει σε τέτοιο βαθμό τον Capote που θ' αλλάξει τη ζωή του, οδηγώντας τον στον αλκοολισμό και στο θάνατο.

Ο Μπένετ παρακολουθεί από κοντά τον ήρωά του, καταγράφοντας με την κάμερά του, με οξυδέρκεια, συχνά με λεπτή ειρωνεία, τη συμπεριφορά του, τις αντιδράσεις του, τη διείσδυσή του σε μια άλλη Αμερική, την Αμερική του Νότου, καθώς και τις σχέσεις του με τα διάφορα πρόσωπα: τη φίλη του Χάρπερ Λι, τον εραστή του, τον εκδότη του «Νιου Γιόρκερ» και πάνω απ' όλα στην πολύ οικεία σχέση του με τον Πέρι και τις άκαρπες προσπάθειές του, στα πέντε χρόνια που ακολούθησαν, να εμποδίσει τον απαγχονισμό των δύο δολοφόνων. Ο Φίλιπ Σίμουρ Χόφμαν φτιάχνει τον πολύπλοκο, εκκεντρικό χαρακτήρα του Capote με ξεχωριστή δύναμη και εκπληκτική εσωτερικότητα, αναπλάθοντας τον συγγραφέα στην κάθε του κίνηση, στην περίεργη, απαλή φωνή του, στο χιούμορ του αλλά και στον ανυπόφορο συχνά εγωισμό του, δημιουργώντας τελικά μια τραγική, συγκλονιστική φιγούρα.

Δολοφονίες εν ψυχρώ

Ένα βαμπίρ, που ρουφάει αίμα προκειμένου να ικανοποιήσει την ακόρεστη ματαιοδοξία του και να χοντρύνει το πορτοφόλι του είναι ο Φίλιπ Σέιμουρ Xόφμαν στην ταινία «Τruman Capote»

 Άκρως ενδιαφέρουσα και η περίπτωση του «Truman Capote». H βιογραφική ταινία με σκηνοθέτη τον Μπένετ Μίλερ, που κατά βάση είναι «τέκνο» συνύπαρξης του ηθοποιού Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν και του σεναριογράφου Νταν Φάτερμαν, του ερευνητή που έκανε φύλλο και φτερό το παρασκήνιο του βίου και της πολιτείας του διάσημου Τρούμαν Καπότε, συγγραφέα του θρυλικού «Εν ψυχρώ», του αριστουργηματικού, ασπρόμαυρου «Εν ψυχρώ» («In cold blood») του 1967, μιας ιστορίας βασισμένης στο συγκεκριμένο περιστατικό και σκηνοθετημένη, αριστοτεχνικά, σε ασπρόμαυρο, «βαρύ» κλίμα από τον Ρίτσαρντ Μπρουκς.

Υπενθυμίζουμε με δυο λόγια την περίπτωση Τρούμαν Καπότε: με προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον, διάσημος στη συνέχεια, με την προκλητική συμπεριφορά του, τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις του, τις απίστευτες ποσότητες αλκοόλ, την ένρινη, γυναικεία φωνή και κυρίως από το βιβλίο του, το οποίο ολοκλήρωσε ύστερα από ύπουλες και πλαγίως ανολοκλήρωτες ερωτικές σχέσεις, που είχε συνάψει με έναν από τους δύο δολοφόνους, τον Πέρι Σμιθ.

Ο σεναριογράφος Φάτερμαν αποφεύγει - και άριστα πράττει - την αφήγηση της βιογραφίας σε παρελθόντα χρόνο, εστιάζοντας σε τρεις δολοφονίες (κυριολεκτικά ή μεταφορικά) εν ψυχρώ, με την εξής σειρά:

H πρώτη - ανεξήγητη, εντελώς εξωφρενική - συνέβη μια νύχτα του Νοεμβρίου του 1959, όπου δύο περιπλανώμενοι, κάπου στο Κάνσας, φιμώνουν και δένουν γονείς και δύο παιδιά και στη συνέχεια, αφού δεν βρίσκουν δέκα χιλιάδες δολάρια, όπως «έτσι είχαν ακούσει», σκοτώνουν και τους τέσσερις σαν τα αρνιά και φεύγουν με πενήντα ψωροδολάρια! Επομένως, ατομική δολοφονία in cold blood.

H δεύτερη - εντελώς συνταγματική - λαμβάνει χώρα το βράδυ της 14ης Απριλίου του 1965, όταν ο δήμιος της Πολιτείας απαγχονίζει τους δύο δολοφόνους. Επομένως, εν ψυχρώ σκότωσε ο Πέρι Σμιθ, εν ψυχρώ εκδικείται και σκοτώνει η κρατική μηχανή. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού!

H τρίτη - άγνωστη μέχρι σήμερα στο ευρύτερο κοινό - φέρει ονομασία Τρούμαν Καπότε. Εδώ και η ακτινογραφία του συγγραφέα/καλλιτέχνη και των σχέσεών του με το έργο, το κοινό, τη φήμη του, την ανασφάλειά του. Ένα βαμπίρ, που ρουφάει αίμα προκειμένου να ικανοποιήσει την ακόρεστη ματαιοδοξία του και να χοντρύνει το πορτοφόλι του. Εδώ είναι που λένε γκέι στο σώμα, γκέι στην ψυχή.

Από την πρώτη στιγμή οσμίζεται ψητό, από την πρώτη στιγμή ρίχνει το δόλωμα και πιάνει ψάρι εκατό κιλών. Από τη μια, αναγνωρίζει στο πρόσωπο του δολοφόνου το δικό του, προβληματικό οικογενειακό παρελθόν. «Και οι δύο στο ίδιο σπίτι, μόνο που εγώ άνοιξα την μπροστινή πόρτα, ενώ εσύ την πισινή». Σωστός! Από την άλλη να περιμένει με την ανάσα στο στόμα, πότε το Ανώτατο Δικαστήριο θα αποφανθεί οριστικά για την εκτέλεση του φίλου του και παραλίγο εραστή του, Πέρι Σμιθ, ώστε επιτέλους να γράψει το φινάλε του μυθιστορήματός του και να θριαμβεύσει στην κριτική και το κοινό.

Ποιος από τους δύο Καπότε είναι ο αληθινός; Και οι δύο. Και φίλος και δήμιος. Και συγκινημένος και εξοργισμένος. Και αισθηματίας και κυνικός. Όμως, προς Θεού, όχι και να οργανώσει εκστρατεία για να σώσει το θύμα του! Γιατί το ζήτημα είναι κυρίως νομικού πολιτισμού. Το στοιχειώδες που έπρεπε να πράξει ήταν να ξεσηκώσει τον κόσμο ενάντια της εκτέλεσης in cold blood των δύο δολοφόνων. Διαφορετικά, ζούγκλα. Διαφορετικά, «κοινωνία ο καθρέφτης σου είμαι». Και ο Πέρι Σμιθ ήταν!

H ερμηνεία του Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν - ενός πολυμορφικού «εργαλείου» με εξαιρετικές επιδόσεις σε πλήθος χαρακτήρων - ακολουθεί την παραδοσιακή, αμερικανική οδό. Όσο περισσότερο ταυτίζεται ο ηθοποιός με τον ρόλο του, τόσο καλύτερος ερμηνευτής είναι. Έτσι, η απόσταση ανάμεσα στην ερμηνεία και τη μιμική είναι δυσδιάκριτη. Ό,τι συνέβη πέρυσι με τον Τζέιμι Φοξ στο «Rey» Τσαρλς, που του χάρισε το πρώτο του Όσκαρ. Οι «ακαδημαϊκοί» επιβραβεύουν την ταυτοπροσωπία. Εγώ, αν θέλετε τη γνώμη μου, υποκλίνομαι στην αυτοκόλλητη σχέση του Χόφμαν με τον Καπότε, αλλά πιστεύω ότι η μεγάλη ερμηνεία προέρχεται από τον ηθοποιό που ταυτόχρονα είναι μέσα κι έξω από τον ρόλο του. H μιμική είναι το μέσο, για τον Χόφμαν ο σκοπός. Το πιθανότερο, να κερδίσει το Όσκαρ. Το απίθανο, την αθανασία. Έτσι, κάπου στο βάθος, ταιριάζει με τον Καπότε. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα!