Un secret Γαλλία, 2007. Σκηνοθεσία: Κλοντ Μιλέρ. Σενάριο: Κλοντ Μιλέρ, Νταλί Κάρτερ, από μυθ. Φιλίπ Γκρεμπέρ. Ηθοποιοί: Σεσίλ ντε Φρανς, Πατρίκ Μπριέλ, Λουντιβίν Σανιέ, Ζιλί Ντεπαρντιέ, Ματιέ Αμαλρίκ. 105 λεπτά.

Οι ενοχές του παρελθόντος, ο αγώνας επιβίωσης αλλά και η αναζήτηση ταυτότητας μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας Εβραίων στη Γαλλία, στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, σε μια όμορφη συναρπαστική ταινία.

Με τις ενοχές ενός παρελθόντος, αλλά και τον αγώνα επιβίωσης μιας οικογένειας Εβραίων, στη Γαλλία, στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, καταπιάνεται η νέα, συγκλονιστική ταινία του Γάλλου σκηνοθέτη Κλοντ Μιλέρ («Η μικρή κλέφτρα», «Η συνοδός του πιάνου»), βασισμένη στο ομότιτλο, αυτοβιογραφικό βιβλίο του Φιλίπ Γκρεμπέρ. Ο Μιλέρ αφηγείται την ιστορία μέσα από φλας-μπακ, από τις αναμνήσεις όσων έζησε και όσων άκουσε από άλλους, ο ώριμος σήμερα Φρανσουά (ένας εξαιρετικός Ματιέ Αμαλρίκ), εστιάζει την κάμερά του στη σχέση του 15χρονου, ευάλωτου, με ένα φανταστικό αδερφό, Φρανσουά με τους γονείς του (Πατρίκ Μπριέλ και Σεσίλ ντε Φρανς) και ιδιαίτερα με έναν πατέρα που τον θέλει αθλητικό. Στο επίκεντρο της ιστορίας ένα τραυματικό μυστικό που αφορά επεισόδιο από τη ζωή των γονιών του, οι οποίοι προσπαθούν να το κρύψουν από τον Φρανσουά. Ωσπου, κάποτε, αποφασίζει να του το αποκαλύψει μια προστατευτική, παλιά φίλη της οικογένειας, γειτόνισσα (Λουντιβίν Σανιέ).

Ο Μιλέρ φτιάχνει μια ταινία με τεμαχισμένες, βασανιστικές, που μένουν για μεγάλο διάστημα στη μνήμη του θεατή, εικόνες, συνθέτοντας σταδιακά μιαν άλλη, εφιαλτική συχνά, πραγματικότητα. Με ένα διαρθρωμένο με μαεστρία σενάριο, σκιτσάροντας με σιγουριά τις επιμέρους ιστορίες, με αφήγηση που κυλάει με άνεση, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τους μελοδραματισμούς και παρακολουθώντας επίμονα τον κύριο πρωταγωνιστή του στην αναζήτηση ταυτότητας, ο σκηνοθέτης κατάφερε να φτιάξει μιαν από τις καλύτερες ταινίες του. Στα συν της ταινίας οι πολύ καλές ερμηνείες από όλους τους (τακτικούς και μη) ηθοποιούς του, ενώ, στην όλη ατμόσφαιρα, συμβάλλουν η προσεγμένη (άλλοτε μαυρόασπρη, άλλοτε έγχρωμη) φωτογραφία του Ζεράρ ντε Μπατίστα και η υποβλητική μουσική του Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ. Μια διαφορετική, συγκλονιστική εικόνα του Ολοκαυτώματος, πολύ πιο αληθινή και άμεση από εκείνη στη «Λίστα του Σίντλερ».

«Το μυστικό». Οι καλοί πεθαίνουν νέοι

Άκρως ενδιαφέρουσα η γαλλική παραγωγή «Το Μυστικό» («Un secret») του επιδέξιου Κλοντ Μιλέρ. Από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Φιλίπ Γκραμπέρ, όπου ένας Εβραίος στη Γαλλία του 1940 εγκαταλείπει τη γυναίκα του, τα φτιάχνει με την πιο κοντινή οικογενειακή τους φίλη και επιβιώνει από το Ολοκαύτωμα αφού φυσικά κρυφτεί και περίπου απαρνηθεί τη φυλή του.
Μια μαύρη σελίδα μνήμης που πλαγίως αναφέρεται στη Γαλλία της δειλίας, της καλοπέρασης, της συνεργασίας, του συμβιβασμού και της κάλπικης Αντίστασης. Έτσι η απιστία του πατέρα με διπλή σημασία. Και προς την οικογένεια αλλά και προς την εβραϊκή κοινότητα. Με διπλή σημασία και η πίστη της γυναίκας του. Και για την καρδιά της και για τη φυλή της. Έτσι έρχονται τα κάτω πάνω και τα πάνω κάτω. Λιποτάκτης ο άντρας, ηρωίδα η γυναίκα. Με τις πράξεις και όχι με τα λόγια.
Ο Μιλέρ χωρίς να υπονομεύσει και ευθέως να κριτικάρει τους ήρωές του και με στόμφο να διδάξει Ιστορία και πατριωτική αξία, διαχειρίζεται το υλικό του με εξαιρετική ευελιξία. Στέρεα, επαγγελματικά και με ευαισθησία. Εξαιρετικοί όλοι οι ηθοποιοί του, κυρίως οι δύο κορυφαίες και νέες του Film Francais, Σεσίλ Ντε Φρανς και Λιντβίν Σανιέ. Από κοντά και ο Πατρίκ Μπριέλ. Δύο τα αγκάθια της ταινίας. Η μόνιμη, για τους Γάλλους, φλυαρία και δευτερευόντως η τραμπάλα του Μιλέρ ανάμεσα στην ακαδημαϊκή προσέγγιση και τη μοντέρνα ανανέωση. Έτσι η ευπρέπεια και τα επαγγελματικά επιτεύγματα ροκανίζονται, στο βάθος, από μιαν απρόσωπη και επίπεδη αφήγηση. Με έναν λόγο, ναι μεν αλλά!
Με δυο λόγια: Ένας άντρας (Ματιέ Αμαλρίκ) «επιστρέφει» στο παρελθόν για να ξεδιαλύνει ένα οικογενειακό, θαμμένο, μυστικό. Έτσι θυμάται τα παιδικά του χρόνια, όταν από τη μια η εβραϊκή του οικογένεια κρυβόταν από τους Γερμανούς και από την άλλη ο πατέρας του κοιμόταν με άλλη γυναίκα. Άραγε γιατί εκείνος επέζησε και εκείνη στα κρεματόρια έλειωσε;