Βρετανία, 2008. Σκηνοθεσία: Στιβ ΜακΚουίν. Σενάριο: Στιβ ΜακΚουίν, Εντα Γουόλς. Ηθοποιοί: Μάικλ Φασμπίντερ, Λίαμ Κάνιγχαμ, Στιούαρτ Γκράαμ, Μπράιαν Μίλιγκαν. 96'

Οι 66 μέρες απεργίας πείνας του αγωνιστή του IRA Μπόμπι Σαντς σε βρετανική φυλακή, σε μια ωμή, συγκλονιστική, χωρίς υποχωρήσεις, ταινία - βραβείο Χρυσής Κάμερας στις Κάνες.

Συγκλονιστική, με σκηνές σοκ, είναι η ιρλανδική ταινία «Hunger», βασισμένη σε αληθινά γεγονότα (αναφέρεται στην απεργία πείνας Ιρλανδών-μελών του IRA στις βρετανικές φυλακές), σκηνοθετημένη από τον γνωστό εικαστικό (βραβευμένο με το Turner του 1999) Στιβ ΜακΚουίν, που με την ταινία του αυτή (βραβείο Χρυσής Κάμερας στο Φεστιβάλ Κανών) κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο.

Βρισκόμαστε στην Ιρλανδία, το 1981. Η ιστορία εστιάζει στο μέλος του IRA, Μπόμπι Σαντς (έξοχος στον ρόλο ο Μάικλ Φασμπίντερ), που στη διάρκεια της φυλάκισής του αρχίζει μια μακρά (66 ημερών) απεργία πείνας για να αναγκάσει την κυβέρνηση της Θάτσερ να αναγνωρίσει τους φυλακισμένους του IRA ως πολιτικούς και όχι ποινικούς κρατούμενους. Η ταινία αρχίζει με τους φυλακισμένους, που ζούσαν στα κελιά τους γυμνοί, σκεπασμένοι μόνο με μια κουβέρτα, να γεμίζουν ως αντίδραση τους τοίχους με τις ακαθαρσίες τους και καταλήγει στην απεργία που στοίχισε τη ζωή τόσο στον Σαντς όσο και σε αρκετούς άλλους φυλακισμένους.

Ο ΜακΚουίν αφηγείται με όλες τις αηδιαστικές (συχνά ανατριχιαστικές) λεπτομέρειες την καθημερινή ζωή των φυλακισμένων πολιτικών, καταγράφοντας με ρεαλισμό και δύναμη την απάνθρωπη κακομεταχείρισή τους από τους δεσμοφύλακές τους, μ' ένα στιλ άλλοτε μπρούτο, άλλοτε με μια αναπάντεχη ποίηση, χρησιμοποιώντας με πρωτοτυπία την ηχητική μπάντα και δημιουργώντας εικαστικά εντυπωσιακές εικόνες -από τις καλύτερες σκηνές του είναι και ένα 22 λεπτών μονοπλάνο όπου ο Σαντς συζητά την κατάστασή του αλλά και τις πολιτικές απόψεις του με εκπρόσωπο του IRA που τον επισκέπτεται στη φυλακή.

Σοκ σωματικό, επαναστατικό!

«Ηunger», όχι απλώς μία ακόμα πολιτική ταινία. Σώμα, ψυχή, ελευθερία. Ο πρωτοεμφανιζόμενος, μαύρος και Βρετανός καλλιτέχνης με το θρυλικό όνομα Στιβ ΜακΚουίν υπογράφει το απόλυτο σοκ της φετινής χρονιάς. Για να κερδίσεις τη Ζωή πρέπει να είσαι έτοιμος να πεθαίνεις κάθε στιγμή!

Το ιστορικό background γνωστό. Ο Μπόμι Σαντς, ένας αληθινός Άντρας από τον ΙRΑ, φυλακισμένος της Μάργκαρετ Θάτσερ και του βρετανικού ιμπεριαλισμού, αρχίζει την 1η Μαρτίου του 1981 απεργία πείνας. Ο λόγος; Πάνω απ΄ όλα η αξιοπρέπειά του. Με τίμημα, ακόμα και τη ζωή του. Δηλαδή αρνείται να φορέσει στολή φυλακισμένου. Μόνο πολιτική περιβολή γιατί πολιτικός κρατούμενος είναι και αγωνιστής. Καμιά εβδομηνταριά ακόμα φυλακισμένοι και μαχητές του ΙRΑ ακολουθούν το παράδειγμά του. Ένας καθολικός ιερέας προσπαθεί να τον αποτρέψει, να τον μεταπείσει, να τον ακυρώσει. Μπόμπι- του λέει- σκέψου τον Λόγο του Θεού, σκέψου τη γυναίκα και το παιδί σου. Τίποτα, αμετάπειστος, ξεροκέφαλος, ανένδοτος. Δεν καταλαβαίνει «Χριστό». Κυτταρικά στο σώμα του, καρφωμένο το γνωστό: Χωρίς αγώνα και αίμα, ούτε μισό πόντο ελευθερίας δεν σου χαρίζουν τα γουρούνια. Η διάρκεια της απεργίας όσο και οι εξήντα έξι τελευταίες ημέρες της αναπνοής του. Στις 5 Μαΐου στη φυλακή Μaze Ρrison αφήνει την τελευταία του ανάσα. Είναι μόλις 26 χρόνων, ήρωας σωστός. Στον δρόμο προς την Αχερουσία τον ακολουθούν άλλοι εννιά πεινασμένοι για ανεξαρτησία και αυτονομία. Έπειτα από τόσα θύματα και προκειμένου η Μάγκι να περισώσει παγκοσμίως την εικόνα της, αναγκάζεται να συμφωνήσει και να επιτρέψει στους κρατουμένους του να κυκλοφορούν με πολιτική περιβολή. Είναι ίσως η μόνη στιγμή στην Ιστορία της ανθρωπότητας που καταρρίπτεται ο στίχος του Γιώργου Σεφέρη. Για ένα πουκάμισο όχι αδειανό αλλά γεμάτο από Άνθρωπο αληθινό. Με το σύνθημα Ελευθερία ή Θάνατος you Βrits, sons of bitches!

Θα πείτε, είμαι πολιτικοποιημένος, Αριστερός και προκατειλημμένος. Θα πω, άντεστε να το δείτε και ύστερα, αν διαφωνείτε, να μου τα ψάλετε όπου βρεθείτε. Τίμια πράγματα. Γιατί ο Steve ΜcQueen με τη μία θρυμματίζει το φράγμα του ήχου ως εξής. Πρώτον δεν μιλάει, αλλά «μιλάει» με τη Γραφή και την εικόνα. Σπάνια αρετή. Ολότελα κινηματογραφική. Ζωγράφος της Ύλης, του Σώματος. Βody και μετά Soul. Πόσες φορές το ΄χουμε δει να πραγματώνεται μία τέτοια σωματική σχέση στην οθόνη; Κινηματογραφική τη λέμε, αλλά στην πράξη τη λαμβάνουμε συχνά εντελώς τηλεοπτικά. Πρόχειρα αναφέρω την «Έξαψη» του Λόρενς Κάσνταν με τους Κάθλιν Τέρνερ και Ουίλιαμ Χαρτ. Πρόχειρα θυμάμαι το «Λεωφορείο ο πόθος» του Ηλία Καζάν με την πλάτη και τους ιδρωμένους ώμους του Μάρλον Μπράντο. Όποιος σέβεται το Σινεμά και τη σκηνοθετική του ιδιότητα δεν έχει παρά να το αποδείξει σωματικά. Ο φακός, το ίδιο το κύτταρο του Μπόμπι Σαντς. Να στάζει αγωνία, αίμα, ιδρώτα. Ο ζωντανός ορισμός της Θυσίας στο «Ηunger» ενός Βρετανού ζωγράφου που για πρώτη φο ρά πιάνει τη μηχανή και την εκτοξεύει ψηλά. Σας το λέω όπως το αισθάνθηκα σωματικά. Εκεί όπου τα pigs της Θάτσερ κοπανάνε ανελέητα με κλομπ, με σιδερόβεργες και με ό,τι βρουν μπροστά τους και οι θεόγυμνοι κρατούμενοι αντιστέκονται και με νύχια και με πόδια, ανταποδίδουν τα κτυπήματα χωρίς στιγμή να το βάζουν κάτω κι έτσι εκτός των άλλων γκρεμίζουν τη ρήση τη χριστιανική και συμφιλιωτική. Εκεί η πέτσα μού σηκώθηκε από το κορμί μου και από το σοκ έκλεινα τα μάτια μου. Οh my God. Η κόλαση είναι κοντά!

Το πρώτο τσουνάμι χορεύει ραπ με τη ματιά σου και τρώει τα σωθικά σου. Το δεύτερο έρχεται και σε στέλνει αδιάβαστο. Πώς; Επειδή ο ΜακΚουίν αλλάζει τα μεγέθη και τα μεταμορφώνει. Ο Ιρλανδός Νιλ Τζόρνταν- υπερτιμημένος και από το σύστημα πριμοδοτημένος- χρειάστηκε για το «Μάικλ Κόλινς» στρατιές κομπάρσων και μία χούφτα πρωταγωνιστών για να φτιάξει μία ιστορική χαλκομανία με την οποία κατασυκοφάντησε τον ΙRΑ. Αντίθετα ο Άγγλος αρκέστηκε μόνο με ένα κελί και έναν πρωταγωνιστή. Όταν με τόση εκφραστικότητα και αδρότητα ζωγραφίζεις το Σώμα και όταν με γιγαντιαίες δόσεις ρεαλισμού ραντίζεις το βλέμμα του θεατή, ε τότε fuck τη μεγάλη παραγωγή. Τότε μείζον το έλασσον. Γίγαντας ο νάνος. Ολόκληρη Βόρεια Ιρλανδία το κελί του αγωνιστή. Τότε ΙRΑ ο Μπόμπι Σαντς. Τότε του Λαού του το δικό του βάσανο. Τότε ο αγώνας του, η επανάσταση των Ιρλανδών. Οι πληγές του, η σταύρωση των πατριωτών. Τότε ένας για όλους και όλοι για έναν. Εξαιρετικό. Το λαμβάνεις από το πρώτο λεπτό.

Τελειώνω για να μην τρώω άλλο χώρο, με το τρίτο και τελευταίο τσουνάμι. Με τον Γερμανό Μίκαελ Φασμπάντερ καβάλα στο κύμα να παραδίδει σεμινάρια Αctor΄s studio υποδυόμενος τον Ιρλανδό Μπόμπι Σαντς και μιλώντας την Αγγλική με άνεση Βρετανού πρωτοκλασάτου ηθοποιού να σε πυροβολεί στ΄ αυτιά με ιρλανδέζικη αυθεντική προφορά! Να το πω διαφορετικά και εντελώς ωμά. Οι σκηνές όπου οι θεόγυμνοι κρατούμενοι που αρνούνται τη στολή της φυλακής ζωγραφίζουν στον τοίχο εικόνες εφιαλτικές με μοναδικά υλικά τα δικά τους κόπρανα και τα αποφάγια της Μάργκαρετ Θάτσερ είναι η επιτομή τόσο της ταινίας όσο και της μεγάλης Τέχνης. Δηλαδή και σημειολογικά, για τη βρετανική πολιτική, αφοδευτήριο οι μικροί κατακτημένοι λαοί. Δηλαδή απ΄ τα σκουπίδια, τα διαμάντια τα καλλιτεχνικά. Και δηλαδή, όπως έλεγε ο Όσκαρ Ουάιλντ, «όλοι ζούμε στον υπόνομο, αλλά μερικοί από εμάς κοιτάμε τ΄ αστέρια ψηλά»!