Margin Call. ΗΠΑ, 2011. Σκηνοθεσία-σενάριο: Τζέι Σι Τσάντορ. Ηθοποιοί: Κέβιν Σπέισι, Τζέρεμι Αϊρονς, Πολ Μπέτανι, Ζάκερι Κουίντο, Ντέμι Μουρ, Στάνλεϊ Τούτσι. 109'

Eντυπωσιακό σκηνοθετικό ντεμπούτο, που επιχειρεί να καταγράψει το οικονομικό Κραχ του 21ου αιώνα με τη στιβαρότητα των πολιτικών θρίλερ των 70ς.

Κατά ένα μέρος θρίλερ, κατά ένα μέρος μελέτη χαρακτήρων και κατά ένα μέρος κατηγορητήριο για την ανεξέλεγκτη απληστία στο σημερινό οικονομικό σύστημα, το Margin Call αποτελεί ένα δυνατό δράμα που μιλάει έξυπνα για την εποχή που ζούμε.

Μετά την απόλυσή του, ένας υπάλληλος κολοσσιαίας αμερικανικής επενδυτικής εταιρίας παραδίδει στον μαθητευόμενό του data που θεωρεί άκρως επικίνδυνη. Ο νεαρός ψάχνει τα στοιχεία και βρίσκεται μπροστά στον εφιάλτη που ξημέρωσε το 2008 για όλο τον κόσμο: την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού και τραπεζικού τομέα. Η εταιρία του είχε προβεί σε αλόγιστη χρήση δομημένων επενδυτικών προϊόντων (που εξαρτώνταν άμεσα από τη δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων από τις ήδη προβληματικές τράπεζες) κι αυτός ο φαύλος κύκλος θα ξέσπαγε σε λίγες ώρες σ' ένα τοξικό "ντόμινο" αλυσιδωτών αντιδράσεων και στην πτώχευση εκατομμυρίων ανθρώπων. Παρακολουθούμε τις 36 ώρες πριν το μεγάλο Κραχ.

Ο Τζ.Κ.Κάντορ τολμά ένα στιβαρό σκηνοθετικό ντεμπούτο, αντιμετωπίζοντας το θέμα του με την πολιτική βαρύτητα ενός φιλόδοξου Λιούμετ και την καθοδήγηση ηθοποιών ενός μαθητευόμενου Μάμετ. Ποτέ δεν ονομάζεται ξεκάθαρα η σκανδαλώδης εταιρία Lehman Brothers, υπεύθυνη για την καταστροφή εκατομμυρίων ανθρώπων στην Αμερική και τον κόσμο μέσα σε μια νύχτα. Ο Κάντορ όμως τη φωτογραφίζει και οδηγεί σ' ένα θρίλερ δωματίου όλους τους υπεύθυνους παίκτες - είναι τυχαίο ότι το όνομα του φιξιόν CEO είναι «Τζον Ταλντ», όταν ο επικεφαλής της Lehman ονομάζεται Ρίτσαρντ Φαλντ; Οχι, ο πρώτη φορά σεναριογράφος και σκηνοθέτης γνωρίζει πολύ καλά γιατί μιλάει: ο πατέρας του δούλευε επί 40 χρόνια σε αντίστοιχη εταιρία και τέτοιου είδους αντι-ήρωες ήταν συχνοί επισκέπτες στην οικογενειακή εστία.

Επιλέγοντας ένα γερό καστ ηθοποιών (με κορυφαίο τον Τζέρεμι Αϊρονς στο ρόλο του κυνικού μεγαλοκαρχαρία, αλλά στυλοβάτη τον Κέβιν Σπέισι ως τον λιγότερο αδίστακτο διευθυντή τμήματος) ο Κάντορ οφείλει να διηγηθεί μία ιστορία όπου όλοι οι ήρωες έχουν βρώμικα χέρια, αλλά παραμένουν άνθρωποι με τους οποίους μπορείς να ταυτιστείς - ειδικά απέναντι στην αδυναμία τους να αντιμετωπίσουν το μη-αναστρέψιμο τσουνάμι της οικονομικής ύφεσης. Πάνω στην κρίση, όλοι βγάζουν τον πραγματικό τους χαρακτήρα. Και είναι πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθείς τις αποχρώσεις του γκρίζου στις μαύρες καρδιές των χρηματιστών.

Τα αντίστοιχα μεστά θρίλερ των 70ς είχαν άξονες πολιτικά σκάνδαλα, συνωμοσίες που ξεκινούσαν από το Οβάλ γραφείο ή είχαν ρίζα στον Ψυχρό Πόλεμο. Στις μέρες μας, η εξουσία έχει ξεκάθαρα μετακινηθεί στις Τράπεζες, οι μάσκες έχουν πέσει για το ποιος πραγματικά κυβερνά και το δικό μας Γουότεργκεϊτ δεν βρίσκει ένοχο έναν Πρόεδρο, αλλά ένα παγκόσμιο οικονομικό δίκτυο. Είναι πολύ ενδιαφέρον πώς το σινεμά επιλέγει να εξετάσει τη σύγχρονη ιστορία («Too Big to Fail», «The Company Men»).

«Ο Δρόμος του Χρήματος» καταγράφει την πτώση της αλαζονείας σ' έναν κόσμο που είχε ξεφύγει σε άλλες σφαίρες ασυδοσίας και κυνισμού. Κι ο Κάντορ επιτυγχάνει εκεί όπου ο Ολιβερ Στόουν («Wall Street 2») απέτυχε: κρατάει τους τόνους χαμηλούς, πετάει τα περιττά, αφήνει το μεδούλι της αφήγησης να ανεβάσει την αδρεναλίνη. Μπορεί να βρισκόμαστε μέσα σε τέσσερις τοίχους αλλά γνωρίζουμε ότι η βόμβα μεγατόνων που επιχειρούν μάταια να αποσυνδέσουν θα κλονίσει συθέμελα ολόκληρο τον πλανήτη. Η δράση συμβαίνει στο μυαλό σου, στην οθόνη κυριαρχεί μία κυνική διεκπεραίωση. Δε χρειάζεσαι κόλπα κινηματογράφησης: ο χειρισμός των άδειων χώρων ενός ουρανοξύστη, η ετοιμότητα των παικτών μέσα στην νύχτα, το βλέμμα των ηθοποιών - όλα κοινωνούν στο θεατή αυτό ακριβώς που πρέπει να νιώσει. Τρόμο.

Κι αν σύσσωμο το πρωταγωνιστικό καστ είναι καταπληκτικό (από το πέρασμα του Στάνλεϊ Τούτσι, μέχρι το άγουρο στήσιμο του Ζάκαρι Κουίντο και τον βουβό φόβο του «πωλητή» Πολ Μπέτανι) ο Κέβιν Σπέισι είναι αυτός που, επιτέλους, βρίσκει το ρόλο που του υπενθυμίζει τι μπορεί να κάνει. Ξεκινά την μέρα με την υπέρτατη αυταρέσκεια του βασιλιά του κόσμου και καταλήγει το επόμενο ξημέρωμα ως λαβωμένο, γέρικο λιοντάρι που αποφασίζει να μην τρέχει πια. Κι ας δεχτεί τις συνέπειες της ζούγκλας.