Η.Π.Α, 2012, Εγχρωμη Παραγωγή: Τζούντι Λεβίν, Στίβεν Νίμεθ Σκηνοθεσία: Μπεν Λιούιν Σενάριο: Μπεν Λέβιν Φωτογραφία: Τζέφρι Σίμσον Μοντάζ: Λίζα Μπρόμγουελ Μουσική: Μάρκο Μπελτράμι Πρωταγωνιστούν: Τζον Χοκς, Ελεν Χαντ, Γουίλιαμ Μέισι Διάρκεια: 95'

Με ειλικρίνεια, ανθρωπιά και εύστοχο χιούμορ το κοινωνικό δράμα του Μπεν Λιούιν αφηγείται μία αληθινή ιστορία για το σεξ κι αν αυτό έχει να κάνει (μόνο) με το σώμα μας. Το εξαιρετικό πρωταγωνιστικό δίδυμο των Ελεν Χαντ και Τζον Χοκς απογυμνώνονται από ρούχα και μανιέρες και κλέβουν την παράσταση.

Στα 1990, ο Μαρκ Ο'Μπράιεν, δημοσιογράφος και ποιητής, καθηλωμένος από παιδί σε κρεβάτι λόγω πολιομυελίτιδας, δημοσίευσε στην εφημερίδα «The Sun» ένα άρθρο πάνω στις «εργάτριες του σεξ», τις γυναίκες, δηλαδή, που παρέχουν, μαζί με τις νοσηλευτικές και τις ερωτικές τους υπηρεσίες στα άτομα με αναπηρίες (για το εντελώς ειδικό αυτό επάγγελμα, ή σωστότερα κοινωνικό λειτούργημα, μιλά αναλυτικά και το διαφωτιστικό αυστραλέζικο ντοκιμαντέρ «Scarlet road», που αξίζει κανείς να αναζητήσει). Ενσωματωμένες στο άρθρο ήταν και οι ίδιες οι δοκιμασίες του Ο'Μπράιεν, ο αγώνας του κόντρα στην εκφυλιστική ασθένεια, αλλά κυρίως τα επακόλουθα της απόφασής του να χάσει, στα 38 του, την παρθενιά του, με τη βοήθεια μιας τέτοιας σεξοθεραπεύτριας. Χρονικό Η ταινία «Μαθήματα ενηλικίωσης» του Μπεν Λιούιν δραματοποιεί χωρίς ίχνος αναστολής το βιωματικό χρονικό, ξεκινώντας με ένα σύντομο εισαγωγικό στην ανιαρή καθημερινότητα του ανήμπορου άντρα και τις αναγκαστικά πλατωνικές του επαφές με τις εκάστοτε βοηθούς του, για να εστιάσει, μετά το πρώτο τέταρτο, στις συνεδρίες του με μια εργάτρια του σεξ από το Μπέρκλεϊ - συνεδρίες αμήχανες και αγχωμένες, σαν να πρόκειται για πρώτα ραντεβού μεταξύ ντροπαλών εφήβων. Η ευθύτητα και μαζί η θέρμη με τις οποίες κινηματογραφούνται αυτές οι συναντήσεις είναι σπάνιας δύναμης, ενισχυμένες κι από το χιούμορ που χρησιμοποιεί ως αμυντικό μηχανισμό ο ήρωας και με το οποίο σοφά ευθυγραμμίζεται η σκηνοθετική ματιά για να εξορίσει (και να εξορκίσει) το άλγος από το βαρύτατο θέμα (καθόλου τυχαία, ο σκηνοθέτης είναι ο ίδιος θύμα πολιομυελίτιδας). Είναι αυτό ακριβώς το θεραπευτικό χιούμορ, σε συνδυασμό με την αφοπλιστική ειλικρίνεια και την παντελή έλλειψη μεμψιμοιρίας (στις καταστάσεις, στους διαλόγους, στις υπέροχες ερμηνείες των Τζον Χοκς και Ελεν Χαντ), που δίνουν στο φιλμ τον χαρακτήρα ενός γνήσιου ύμνου πάνω στο, ανεξαρτήτως πάσης μορφής, ανθρώπινο σώμα - ενός εορτασμού των σεξουαλικών ενστίκτων κόντρα σε κάθε παραμόρφωση, διάκριση και απομόνωση, μπροστά στον οποίο ακόμη και ο Θεός δεν μπορεί παρά να σηκώσει τα χέρια ψηλά, όπως αφήνουν να φανεί οι καυστικές σκηνές των εξομολογήσεων του ήρωα στον παπά της ενορίας του.

«Βρίσκομαι πάντα στη μέση των πραγμάτων» παραπονιέται ο Μαρκ (Τζον Χόουκς), ένας 38χρονος που από τον λαιμό και κάτω είναι παραπληγικός με μεταλλικό πνεύμονα και το μόνο που ονειρεύεται είναι κάποια στιγμή στη ζωή του να αγγίξει και να νιώσει, να απολαύσει τη χαρά του σεξ (ακούμε τις σκέψεις του μέσα από την off αφήγηση του Χόουκς, μια ένρινη φωνή με έντονη βοστωνέζικη προφορά, ελαφρώς ενοχλητική).

Η απόφασή του να γευτεί έστω και καθυστερημένα αυτή τη χαρά υλοποιείται όταν δέχεται να λάβει μέρος σε ένα ρεπορτάζ για τη σεξουαλική ζωή των σωματικά αναπήρων, γεγονός που τελικά θα τον φέρει σε επαφή με τη Σέριλ, μια θεραπεύτρια-πρακτικό του σεξ (Ελεν Χαντ).

Η σχέση των δύο αυτών ανθρώπων ορίζει την εξέλιξη της ιστορίας αλλά και την πορεία μιας ταινίας που χωρίς ποτέ να απογειώνεται σε κάτι αξέχαστο, καταλήγει σε ένα αξιοπρεπές, συμπαθητικό αποτέλεσμα. Πολλά βοηθούν σε αυτό γιατί - στ' αλήθεια τώρα - το να βλέπεις επί δύο ολόκληρες ώρες τον πρωταγωνιστή μιας ταινίας «κολλημένο» στο κρεβάτι επειδή δεν μπορεί να κινηθεί δεν είναι και το ευκολότερο θέαμα στον κόσμο.

Το γεγονός ότι η θεραπεύτρια έχει οικογένεια με τα δικά της θέματα (άνεργος σύζυγος που παρουσιάζεται ως φιλόσοφος, έφηβος γιος που δεν την αποκαλέι ποτέ μαμά) προσθέτει μια ιδιαιτερότητα στο όλο εγχείρημα. Οι πιο ευχάριστες σκηνές πάντως είναι εκείνες στις οποίες ο παραπληγικός εξομολογείται στον ιερέα της περιοχής του (Γουίλιαμ Μέισι) που τον αντιλαμβάνεται καλύτερα από όλους.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ Ο θρίαμβος της ανθρώπινης φύσης είναι βαθύτατα μπολιασμένος με ισχυρές δόσεις στοργής και τρυφερότητας. Η διαφορετική, αληθινή, ιστορία αγάπης - η οποία χάρισε στην Έλεν Χάντ μια υποψηφιότητα για Όσκαρ - προσφέρει «Μαθήματα Ενηλικίωσης», σπάζοντας ισχυρά ταμπού, με ευαισθησία και χιούμορ.

Εμπνευσμένη από μια αληθινή ιστορία, η ταινία “The Sessions” αποτυπώνει τη συναρπαστική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ της Σέριλ και του Μαρκ, καθώς εκείνη τον οδηγεί στο ταξίδι της ενηλικίωσης του ανδρισμού του. Και πως το πετυχαίνει αυτό; Αποκαλύπτοντας τη χιουμοριστική πλευρά των γεγονότων και ανασύροντας στην επιφάνεια την πιο αισιόδοξη οπτική μιας ιστορίας που αναμιγνύει την ανθρώπινη πίστη, τις βιολογικές και συναισθηματικές ανάγκες, μέσα από την έντονη επιθυμία των ανθρώπων για αγάπη και στοργή.

Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους βρίσκουμε τον Τζον Χοκς, τη βραβευμένη με Όσκαρ Έλεν Χαντ και τον Γουίλιαμ Μέισι (υποψήφιο για Όσκαρ Β’ Ανδρικού ρόλου για το “Fargo”). Η ταινία έκανε το ντεμπούτο της στο φεστιβάλ του Σάντανς, όπου κέρδισε το βραβείο Κοινού.

Μαγικός ρεαλισμός μέσα από τα μάτια του σκηνοθέτη

«Ένα άρθρο του Μάρκ Ο’Μπράιαν με τίτλο “Διακρίνοντας ένα Σεξουαλικό Υποκατάστατο” αποτέλεσε τη βασική ιδέα για τη δημιουργία του σεναρίου, ωστόσο η τελική καταγραφή των χαρακτήρων και της θεματικής της ταινίας άλλαξε αρκετά καθώς, ερευνώντας την υπόθεση του Μάρκ, σκόνταφτα πάνω σε γεγονότα τα οποία μετουσιώνονταν σε κωμικοτραγικές συνειδητοποιήσεις. Για παράδειγμα, την περίοδο που αναζητούσα την εξασφάλιση των δικαιωμάτων του άρθρου έπεσα πάνω στην πιο ευχάριστη ειρωνεία που κρυβόταν πίσω από την ιστορία του Μάρκ, ότι δηλαδή ένα γεγονός το οποίο ο ίδιος είχε ξεγράψει από τη ζωή του, απλά συνέβη», αναφέρει ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος της ταινίας Μπέν Λιούιν, ο οποίος έχει μελετήσει ενδελεχώς τον χαρακτήρα τόσο από καλλιτεχνικό, όσο και από προσωπικό ενδιαφέρον, καθώς και ο ίδιος είχε αντιμετωπίσει την πολιομυελίτιδα σε παιδική ηλικία, χωρίς όμως αυτή να σταθεί εμπόδιο στην επιτυχημένη του καριέρα.

«Ένα άλλο γεγονός που άλλαξε άρδην την προσέγγισή μου ως προς τον χαρακτήρα του Μαρκ ήταν η γνωριμία μου - από κοντά πλέον - με την ίδια την Σέριλ Κοέν Γκρίν, το αληθινό “υποκατάστατο” που τώρα πλέον τυχαίνει να είναι μια γιαγιάκα η οποία εξακολουθεί να ασκεί το επάγγελμά της. Ο χρόνος που πέρασα μαζί της και οι πολύτιμες πληροφορίες της με βοήθησαν να στήσω τη σχέση μεταξύ τους, κάτι το οποίο δεν θα μπορούσα να ολοκληρώσω σε καμία περίπτωση, τόσο αποτελεσματικά και ρεαλιστικά»

«Νιώθω πως υπάρχει μια γενική εντύπωση ότι το να κάνεις μια ταινία είναι διασκεδαστικό. Ειλικρινά δε γνωρίζω πως έχει δημιουργηθεί αυτή η ιδέα στους ανθρώπους. Δε μπορώ να αρνηθώ πως η σύλληψη μιας κινηματογραφικής ιδέας είναι διασκεδαστική, όπως επίσης - σε κάποιες περιπτώσεις, διασκεδαστικό μπορεί να είναι και το αποτέλεσμα της μεταφοράς της ιδέας στο σελιλόιντ, αλλά για μένα προσωπικά η διαδικασία της ολοκλήρωσης μιας ταινίας είναι, παραδοσιακά, φοβερά επίπονη και ενέχει άπειρα εμπόδια, άγχη και παρεξηγήσεις, σε σημείο που φτάνοντας σπίτι σου το βράδυ, μετά από κάθε γύρισμα, να αισθάνεσαι ανακούφιση»

Ε, λοιπόν θα ήθελα να σας εξομολογηθώ πως τα “Μαθήματα Ενηλικίωσης” είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνουν τον κανόνα! Η διαδικασία δημιουργίας της ταινίας ήταν ειλικρινά μια μοναδική εμπειρία. Δεν ήταν απλά ευχάριστη, αλλά εκστατικά διασκεδαστική ενασχόληση η οποία μου προκαλούσε τεράστιο ενθουσιασμό και όταν όλο αυτό έφτασε στο τέλος του, ένιωσα ένα μεγάλο και ακατανίκητο πόνο!

Μαρκ & Σέριλ

Ο Τζόν Χοκς (Μαρκ) γεννημένος το 1959 στη Μινεσότα, ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός και μουσικός, στο Όστιν. Είναι ένας από τους συνιδρυτές του θιάσου Big State Production Theatre Company και έχει στο βιογραφικό του αρκετές σημαντικές συμμετοχές σε ταινίες όπως το Winter’s Bone (βραβείο Independent Spirit και υποψηφιότητα για Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου), το Λίνκολν του Στίβεν Σπίλμπεργκ, το Contagion του Στίβεν Σόντερμπεργκ αλλά και το Martha Macy May Marlene για τον ρόλο του στο οποίο ο ίδιος απέσπασε το βραβείο Β’ ρόλου στα Independent Spirit Awards. Μια από τις πιο σημαντικές του κινηματογραφικές στιγμές ήταν στο ρόλο του Σολ Σταρ στην σειρά του HBO, «Deadwood» του Ντάστιν Πάουερς.

Η Έλεν Χάντ (Σέριλ) γεννήθηκε στις 15 Ιουνίου 1963. Είναι Αμερικανίδα ηθοποιός, σκηνοθέτις και σεναριογράφος. Πρωταγωνίστησε στην κωμική σειρά Mad About You - επεισόδια της οποίας έχει επίσης σκηνοθετήσει - για επτά χρόνια, πριν συμμετάσχει στη ρομαντική κωμωδία «Καλύτερα Δεν Γίνεται» (As Good as It Gets), για την οποία απέσπασε και το Όσκαρ Ά Γυναικείου Ρόλου. Στο βιογραφικό της, εκτός από σημαντικότατες συνεργασίες με κορυφαίους κινηματογραφικούς δημιουργούς, όπως οι Γούντι Άλεν και Ρόμπερτ Άλτμαν, έχει συγκεντρώσει μεταξύ άλλων τέσσερα βραβεία Έμμυ, τέσσερις χρυσές σφαίρες και ένα Όσκαρ.