Για να αποδράσουν από τον εμφύλιο πόλεμο στη Σρι Λάνκα, ένας πρώην μαχητής
των Ταμίλ, μια νεαρή γυναίκα κι ένα κορίτσι παριστάνουν την οικογένεια.
Καταλήγουν σε ένα προάστιο του Παρισιού, αντιμέτωποι με τη βία των συμμοριών και
τη μεταξύ τους καχυποψία. Χρυσός Φοίνικας στις Κάνες για μια ειλικρινή, επώδυνα
ρεαλιστική ματιά στο σκληρό τίμημα ενσωμάτωσης κάθε ξένου στον «δυτικό
παράδεισο». Πικρός, συγκινητικός και βαθιά πολιτικός, ο Ζακ Οντιάρ («Προφήτης»,
«Σώμα με Σώμα»), παραμένει ταυτόχρονα κοινωνικά επίκαιρος και κινηματογραφικά
διαχρονικός.
Τρεις άγνωστοι
σχηματίζουν μια οικογένεια για να ξεφύγουν από τον εμφύλιο της Σρι Λάνκα. Ένας
στρατιώτης, μια κοπέλα κι ένα 9χρονο κορίτσι υιοθετούν τις ταυτότητες μιας
νεκρής οικογένειας και προσγειώνονται στη Γαλλία, όπου καλούνται να
προσαρμοστούν σε πρωτόγνωρες αλλά εξίσου δύσκολες συνθήκες. Τι κοινό έχουν τα
ghetto στα προάστια του Παρισιού με μια εμπόλεμη χώρα; Μπορεί κανείς να ξεφύγει
αληθινά από τον πόλεμο ή είναι κάτι που θα κουβαλάει πάντα μαζί του;
Ο (με)Γάλος Jacques Audiard (Un Prophète, De Rouille Et D’Os) βραβεύτηκε με
Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, με ένα δράμα που αποφεύγει τις ευκολίες και τους
μελοδραματισμούς. Το Dheepan δεν κάνει προβλέψιμες γενικεύσεις για το
μεταναστευτικό, αλλά επικεντρώνεται στους πρωταγωνιστές της ιστορίας του. Τα
βασικά δομικά στοιχεία της υπόθεσης είναι απλά, αλλά το άγγιγμα του Audiard
απογειώνει το αποτέλεσμα. Ισορροπώντας ανάμεσα στο πάθος και την ευγενική
προσέγγιση, καταφέρνει να πιάσει τον παλμό των χαρακτήρων και να σε κάνει να
ενδιαφερθείς και να συμπάσχεις στις διάφορες καταστάσεις και στα εμπόδια που
συναντούν. Ο ρυθμός μπορεί να αυξομειώνεται αλλά το τόνος δεν αλλάζει, πράγμα
που το καθιστά μια ταινία που μπορεί να σε ρουφήξει…
Σημαντικότατη συνεισφορά στο συνολικό αποτέλεσμα έχουν οι τρεις πρωταγωνιστές.
Οι δύο γυναίκες (Kalieaswari Srinivasan και Claudine Vinasithamby) δεν είχαν
ξαναβρεθεί μπροστά σε κάμερα, ενώ ο Jesuthasan Antonythasan μοιάζει προορισμένος
για τον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς υπήρξε κι ο ίδιος ως παιδί στρατιώτης
των Τίγρεων Ταμίλ στη Σρι Λάνκα πριν φύγει για τη Γαλλία και τώρα είναι πια
ενεργός ακτιβιστής και συγγραφέας. Όλοι τους προσδίδουν μια φυσικότητα και ο
Audiard καταφέρνει να πάρει απ’ αυτούς το 100% των δυνατοτήτων τους.
Κι εκεί που περιμένεις πως το Dheepan είναι μια κλασική δραματική “οικογενειακή”
ιστορία, ο Audiard μας επιφυλάσσει μια έκπληξη στο τελευταίο μέρος, που φυσικά
δεν γίνεται να σας αποκαλύψουμε… Κάτι που δεν περιμένεις να δεις έτσι όπως
κυλάει η ταινία, μα ταυτόχρονα τόσο δικαιολογημένο που δεν μπορείς παρά να το
δεχθείς αδιαμαρτύρητα. Αυτά τα πλάνα είναι τόσο διαφορετικά με όσα έχεις
παρακολουθήσει πριν, αλλά τόσο καλογυρισμένα και με ενδιαφέρουσα οπτική γωνία
κινηματογραφημένα. Το Dheepan είναι κάτι παραπάνω από κοινωνικοπολιτικό σχόλιο.
Με βαθειά ανθρωπιά, μια ιστορία συνειδητοποίησης και σίγουρα κάτι που θα
“μείνει” μαζί σου και μετά τους τίτλους τέλους.
Ζακ ΟΝΤΙΑΡ
Ο Ζακ Οντιάρ, γιος του σκηνοθέτη Μισέλ Οντιάρ, γεννήθηκε στο Παρίσι το 1952. Στα
τέλη της δεκαετίας του ’80 άρχισε να γράφει σενάρια όπως τα Réveillon chez Bob!
and Mortelle randonnée, Baxter, Fréquence Meurtre και Saxo.
Το 1994 σκηνοθέτησε την ταινία Κοίτα Τους Άντρες Όταν Πέφτουν (Regarde les
hommes tomber), με τους Ματιέ Κασοβίτς και Ζαν-Λουί Τριντινιάντ. Η ταινία
τιμήθηκε με το Βραβείο Σεζάρ Καλύτερης Ταινίας και το Βραβείο Georges-Sadoul.
Δύο χρόνια αργότερα, συνεργάστηκε ξανά με τους δύο ηθοποιούς για τη δεύτερη
ταινία του Ένας Πολύ Διακριτικός Ήρωας (Un héros très discret), βασισμένη στο
ομώνυμο μυθιστόρημα του Ζαν-Φρανσουά Ντενιώ.
Το 2001, ακολούθησε το Πάνω στα Χείλη Μου (Sur Mes Levres) με τους Βενσάν Κασέλ
κι Εμανουέλ Ντεβό.
Η τέταρτη ταινία του, Ο Χτύπος Που Έχασε Η καρδιά Μου (De battre mon cœur s'est
arête), έλαβε συνολικά δέκα υποψηφιότητες στα Βραβεία Σεζάρ το 2005, κι απέσπασε
τα 8, συμπεριλαμβανομένων των Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Σεναρίου, Καλύτερης
Μουσικής και Φωτογραφίας.
Το 2009, ο Προφήτης (Une Prophete) φεύγει από το Φεστιβάλ Καννών με το Μέγα
Βραβείο, αποσπά το BAFTA Καλύτερης Ταινίας και φτάνει μέχρι την τελική πεντάδα
για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Τρία χρόνια αργότερα θα βρεθεί ξανά στο Διαγωνιστικό των Καννών με το Σώμα με
Σώμα (De rouille et d'os). Η ταινία ήταν υποψήφια για δύο Χρυσές Σφαίρες-
Καλύτερου Γυναικείου Ρόλου και Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Η έβδομη ταινία του, το Dheepan: Ο Άνθρωπος Χωρίς Πατρίδα απέσπασε το Χρυσό
Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών το 2015.