Η.Π.Α., 2017 Ένας διασκεδαστικός φόρος τιμής στο «όραμα» των Τόμι Γουάιζο και Γκρεγκ Σεστέρο με μια ασυναγώνιστη ερμηνεία του Τζέιμς Φράνκο, που βραβεύτηκε με Χρυσή Σφαίρα. To «The Room» του 2003 ίσως δεν είναι η χειρότερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ, αν και από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του το φιλμ διεκδικούσε τον τίτλο σχεδόν κάθε φορά που αναφερόταν η ύπαρξή του, είναι όμως σίγουρα η ταινία που αρνείσαι να πιστέψεις καν ότι υπάρχει, ακόμα και κατά τη διάρκεια της προβολής της, καθώς καταρρίπτει με χαρακτηριστική άνεση κάθε έννοια αφήγησης, συνοχής ή ερμηνευτικής λογικής όσο προχωρά με τόλμη και άγνοια κινδύνου από σκηνή σε σκηνή. Αντίστοιχα, κατά κάποιον ειρωνικό τρόπο, το – βραβευμένο με το Χρυσό Κοχύλι του San Sebastian – «The Disaster Artist», μπορεί να μην είναι η καλύτερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ, όμως είναι η ταινία που σχεδόν δεν μπορείς να συνειδητοποιήσεις κατά τη διάρκεια της προβολής της πόσο ιδιοφυής είναι, όντας η κατάλληλη ταινία την κατάλληλη στιγμή στην καριέρα του Τζέιμς Φράνκο κι ένα πολυεπίπεδο φιλμ που, πίσω από την αγάπη του για μία από τις πιο παράδοξες προσωπικότητες που πέρασαν ποτέ (έστω και από τύχη) από την μεγάλη οθόνη, κρύβει μια μεγάλη καρδιά για το όνειρο του Hollywood και για όλους τους περιθωριοποιημένους του ήρωες. Και είναι απλά διαολεμένα αστείο. Κανείς δεν ξέρει από πού προέρχεται η – σίγουρα όχι από την Νέα Ορλεάνη – προφορά του Τόμι Γουιζό. Κανείς δεν ξέρει από πού προήλθαν τα ατελείωτα χρήματα στον τραπεζικό του λογαριασμό. Κανείς δεν γνωρίζει καν την πραγματική του ηλικία. Και ο Τζέιμς Φράνκο δεν ενδιαφέρεται να δώσει απάντηση σε κανένα μυστήριο. Το «The Disaster Artist» ακολουθεί με προσήλωση τη διαδικασία δημιουργίας του «The Room» χωρίς πολύπλοκους διερευνητικούς σκοπούς ή διάθεση ειρωνείας αλλά με μια γνήσια αγάπη για το παράδοξο κόντρα σε όλους τους κανόνες, σαν να ήταν (που ήταν) η προσωπική σταυροφορία ενός ανθρώπου απέναντι στο κατεστημένο του θεάματος. Για τον Φράνκο, ο Γουιζό θα μπορούσε να ήταν, όπως συχνά αναφέρεται, ένας αληθινός βρικόλακας. Θα μπορούσε όμως εξίσου να είναι και ο πιο καλόκαρδος άνθρωπος του κόσμου, ο οποίος πιστεύει στην καλοσύνη της καρδιάς του και επιθυμεί διακαώς να την αποτυπώσει στην μεγάλη οθόνη. Ο Γουιζό του Φράνκο είναι ένα μόνιμο αίνιγμα, μια κινούμενη πηγή υστερικού γέλιου και υπόκωφου δράματος, ο χαρακτήρας στον οποίο οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια ολόκληρη η άνιση καριέρα του ηθοποιού και, με διαφορά, ό,τι καλύτερο έχει παρουσιάσει ποτέ. Το «The Disaster Artist», η ταινία για τα γυρίσματα του «Πολίτη Κέιν των κακών ταινιών» αποδεικνύεται τελικά ο θρίαμβος του Τζέιμς Φράνκο, τόσο ερμηνευτικά όσο και σκηνοθετικά. Γιατί υπάρχει μια απόλυτη αίσθηση μόνιμου ελέγχου πίσω από την αναρχία της ταινίας και μια ακριβής αίσθηση του χιούμορ πίσω από κάθε φαινομενική χοντράδα. Υπάρχει μια λεπτή διαφοροποίηση της ερμηνείας του Τζέιμς Φράνκο ως Γουιζό εκτός κάμερας και ως Γουιζό μπροστά από την κάμερα, μαρτυρώντας ακόμη περισσότερο τη σημασία αυτού που κατάφερε . Υπάρχει μια ανατριχιαστική αντιπαραβολή της πραγματικότητας του «The Room» με την «πραγματικότητα» του «The Disaster Artist», κάτι που γίνεται ακόμα πιο εμφανές στο τελικό μοντάζ που αποθεώνει κάθε πιθανή σύγκριση. Η δημιουργία του Τζέιμς Φράνκο είναι η επιβεβαίωση του σινεμά πως το χειρότερο και το καλύτερο μπορούν να συνυπάρξουν για να χαραχτούν ταυτόχρονα στην ιστορία. Ο βαθμός στον οποίο η ιστορία πίσω από την δημιουργία του μύθου είναι αληθινή, δεν είναι κάτι που αφορά πραγματικά τον Φράνκο. Για εκείνον, το «The Disaster Artist» είναι η υπογράμμιση της δημιουργικής τρέλας, η δίψα για κάτι που ενδεχομένως είναι απραγματοποίητο και η αποκάλυψη ότι όλες οι λάθος συνθήκες μπορούν να οδηγήσουν σε κάτι πραγματικό μοναδικό, το οποίο που είναι τελικά και το πιο σημαντικό. Είναι ενδιαφέρον ο τρόπος που υπόγεια ο Φράνκο μεταφέρει μέσω του Γουιζό το δικό του δημιουργικό πάθος και απαντά έμμεσα σε όλες τις κριτικές που έχει λάβει κατά καιρούς, αγκαλιάζοντας και αναιρώντας τις ταυτόχρονα. Το «The Disaster Artist» του είναι η πιο σαφής κατάθεση του δημιουργικού του διχασμού. Πέρα από κάθε διάθεση ανάλυσης ωστόσο, η ταινία λειτουργεί γιατί είναι
αυθεντικά αστεία, γιατί δε φοβάται να κοροϊδέψει τον εαυτό της, γιατί δε
διστάζει να κοιτάξει στον καθρέφτη και να αποδεχτεί περήφανα αυτό που είναι.
Ναι, η σαχλαμάρα ανήκει στο Hollywood. Ναι, τα υπέρμετρα όνειρα επίσης, όπως και
η πολυτέλεια της αυταπάτης. Το «The Disaster Artist» φέρνει τον θεατή ένα βήμα
πιο κοντά στον ίδιο τον Γουιζό και ταυτόχρονα χρησιμοποιεί όλες τις παθογένειες
του «The Room» μετατρέποντάς τις σε αγνή, κινηματογραφική δύναμη. Στο τέλος της
ταινίας, θα είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς το χειροκρότημα μέσα στην ταινία
και τις ενθουσιώδεις ιαχές εντός της αίθουσας. Ο Τόμι Γουιζό κάπου θα χαμογελάει
σαρδόνια γεμάτος ικανοποίηση. Χρυσό Κοχύλι Καλύτερης Ταινίας στο 65ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του
Σαν Σεμπαστιάν Η ταινία προβλήθηκε ως work-in-progress στο South by Southwest Film Festival
του 2017, κερδίζοντας θερμό χειροκρότημα στο τέλος της προβολής, και ιδιαίτερα
θετικές κριτικές από τον τύπο, ιδιαίτερα για την μεταμορφωτική ερμηνεία του
Φράνκο, ως τον μοναδικό Τόμι Γουάιζο.
Η ταινία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο κερδίζοντας την 2η θέση στο Βραβείο Κοινού του Τμήματος Midnight Madness, ενώ κέρδισε το Χρυσό Κοχύλι Καλύτερης Ταινίας στο 65ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Σεμπαστιάν. Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ OΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ Το The Disaster Artist μπορεί να είναι μια ταινία για τη χειρότερη ταινία
όλων των εποχών, το “The Room”, αλλά ταυτόχρονα συνθέτει ένα απολαυστικό, ακραία
αστείο, συγκινητικό πορτρέτο με επίκεντρο έναν γνήσια παθιασμένο, αν και τραγικά
κακόγουστο, δημιουργό. Το διασκευασμένο σενάριο υπογράφει το συγγραφικό δίδυμο
των Σκοτ Νουστάντερ και Μάικλ Χ. Βέμπερ («(500) Μέρες με τη Σάμερ»), ενώ στο
πλάι του Τζέιμς Φράνκο εμφανίζονται ο αδελφός του Ντέιβ Φράνκο («Ανυπόφοροι
Γείτονες») και ο σταθερός συνεργάτης του Σεθ Ρόγκεν (“This Is the End”).
ΕΝΑΣ ΜΥΘΟΣ ΑΠΟ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ Αφού έκανε πρεμιέρα σε δύο αίθουσες στη νότια Καλιφόρνια για να κατέβει απότομα, έχοντας βγάλει το πενιχρό ποσό των 1.800 δολαρίων σε δύο εβδομάδες, το “The Room” είχε τη δεύτερη ευκαιρία του τα επόμενα χρόνια σε μεταμεσονύχτιες προβολές και στις φήμες που μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα. Εντωμεταξύ, ο Γουάιζο ενστερνίστηκε τον ρόλο ενός μυστηριώδη αγνώστου που έγραψε διαβόητη ιστορία ως κάποιος που άφησε το αμφιβόλου αξίας σημάδι του Χόλιγουντ κυνηγώντας το όνειρο του με κάθε τίμημα. ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ «Ο Τόμι ήθελε να κάνει ένα δράμα και όλοι γελούσαν σε βάρος του» λέει ο Φράνκο. «Το βιβλίο του Γρεγκ αναφερόταν στο Χόλιγουντ, αλλά ήταν και η ιστορία ενός από τους παράταιρους τύπους που πήραν μέρος στην παραγωγή του “The Room”. Είδα το “The Disaster Artist” σαν μία ταινία για το παρασκήνιο της βιομηχανίας που ξετυλίγεται μέσα από τα μάτια των περιθωριακών τύπων στα ίχνη του Εντ Γουντ, μία ταινία που λάτρεψα». Ο Φράνκο δελεάστηκε και από τη σχέση των δύο φίλων που χτιζόταν πίσω από τις κάμερες μιας δύσμοιρης ερασιτεχνικής παραγωγής που, παρά τις αντιξοότητες, διασκέδασε τους θεατές σε όλον τον κόσμο. Πήρε τα δικαιώματα του βιβλίου και ως φόρο τιμής για τον Γουάιζο, σκηνοθέτησε, έκανε την παραγωγή και πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική της μεταφορά. Ως Γουάιζο, απέναντι από τον νεότερο αδελφό του, Ντέιβ -που υποδύεται τον Σεστέρο-, ο Φράνκο ερμηνεύει μία παιχνιδιάρικη εκδοχή του αμερικάνικου ονείρου, με δύο αναπάντεχους φίλους να κυνηγούν τη δόξα της δημιουργίας με απρόσμενους αλλά και επιτυχημένους τρόπους. ΣΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΤΟΥ “THE ROOM” Το κοινό περίμενε στις ουρές για τις μεταμεσονύχτιες προβολές σε όλη τη χώρα
με αντικείμενα, όπως πλαστικά κουτάλια και μπάλες ποδοσφαίρου, που εκσφενδόνιζε
στην αίθουσα, ενώ σχολίαζε δυνατά τους παράξενους διαλόγους της ταινίας, τις
ερμηνείες και τις ανατροπές της πλοκής. Το Entertainment Weekly ανταποκρίθηκε με
ένα εκτενές άρθρο το 2008, το οποίο κατέγραφε την τρέλα που είχε γεννήσει η
ταινία, που από μία μυστηριώδη διαφημιστική πινακίδα είχε προκαλέσει παγκόσμιο
σάλο.
Η ακαθόριστη καταγωγή του Γουάιζο τροφοδότησε τη φήμη και τον θρύλο του ως μια διαβόητη κινούμενη καταστροφή που είχε όμως φανατικούς θαυμαστές. Υποστήριζε ότι προέρχεται από τη Νέα Ορλεάνη, αλλά το πιο πιθανό είναι ότι καταγόταν από την ανατολική Ευρώπη. Χρηματοδότησε ο ίδιος το “The Room” που είχε προϋπολογισμό 6 εκατομμύρια δολάρια από την προσωπική του περιουσία από κτηματομεσιτικές επιχειρήσεις. Προσθέτοντας ακόμα περισσότερη παραξενιά στην όλη ιστορία, ο Γουάιζο κράτησε την περιβόητη πινακίδα για πέντε χρόνια από την αρχική προβολή της ταινίας, πληρώνοντας 5.000 δολάρια τον μήνα για να κρατήσει την ταινία στις καρδιές και στο μυαλό των οδηγών του Λος Άντζελες. Αφού έσπασε κάθε κανόνα του Χόλιγουντ, ο Γουάιζο έγινε ένας αυτόνομος παίχτης στη βιομηχανία του θεάματος. Δεκαπέντε χρόνια μετά την ταραχώδη πρεμιέρα του, το “The Room” ακόμα
συζητιέται, συνεχίζει να είναι αγαπητό, να προκαλεί γέλιο ή αγάπη, ακόμα και στο
στερέωμα του Χόλιγουντ που απέρριπτε τον Γουάιζο για χρόνια. Ο σεναριογράφος
Μάικλ Βέμπερ, που διασκεύασε το βιβλίο “The Disaster Artist” με τον Σκοτ
Νουστάντερ, βλέπει στο φαιδρό φιάσκο και τη μυστηριώδη καταγωγή του Γουάιζο μία
αυθεντική ιστορία που εμπνέει και γεννάει ελπίδα χάρη στις αφοσιωμένες
προσπάθειες ενός μαχητή. «Δεν ξέρουμε όλες τις λεπτομέρειες για το παρελθόν του
Τόμι, αλλά μετά από πολλή προσπάθεια έκανε μία ταινία που ακόμα βλέπουν οι
θεατές και μιλάνε για αυτή σε όλο τον κόσμο» λέει ο Βέμπερ. «Τόσοι άνθρωποι του
είπαν όχι πριν την κάνει, αλλά επέμεινε και την έκανε κι αυτό είναι πολύ
συναρπαστικό».
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΕΣΤΕΡΟ Εκτός τάξης, ανακάλυψε μια χαρούμενη και απολαυστική πλευρά του Γουάιζο, που ενθάρρυνε τους συναδέλφους του στη δημιουργία, παρά τις αντιξοότητες. «Ήταν εύστοχος και εμψυχωτικός και μου έδωσε κάτι που δεν μου έδωσαν οι γονείς μου, οι οποίοι ήθελαν να παρατήσω τα μαθήματα της υποκριτικής και να τακτοποιηθώ σε μία δουλειά» λέει ο Σεστέρο. «Από τη στιγμή που είδα τον Τόμι να απαγγέλει τον μονόλογο του στην τάξη, ήξερα ότι είναι κάποιος που θα μπορούσα να συνδεθώ μαζί του». Μια νύχτα μάλιστα , από ένα καπρίτσιο της στιγμής, οδήγησαν για τρεις ώρες μέχρι το σημείο που σκοτώθηκε ο Τζέιμς Ντιν. «Ο Γκρεγκ μπορεί να ήταν το πρώτο άτομο στη ζωή του Τόμι που είδε πέρα από αυτό το παράξενο παρουσιαστικό και τον αντιμετώπισε ως ανθρώπινο ον» λέει ο Ντέιβ Φράνκο. «Ήταν αληθινός φίλος για τον Τόμι, κι εκείνος σε αντάλλαγμα εκτιμούσε τις απόψεις του, τον ενθάρρυνε και τον υποστήριζε». Όπως ξετυλίγεται στο “The Disaster Artist”, η οχτάμηνη παραγωγή του “The Room” ήταν μια καταστροφή. Η ιστορία του τραπεζίτη που ακούει στο όνομα Τζόνι (Γουάιζο), ο οποίος μπλέκει σε ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα στη σύζυγο του Λίζα (Τζούλιετ Ντανιέλ) και τον καλύτερο φίλο του Μαρκ (Σεστέρο), είναι γεμάτη από φριχτούς διαλόγους, εκκωφαντικές ερμηνείες και αφηγηματικά αδιέξοδα. Ο Γουάιζο που αντικαθιστούσε μέσα σε μία στιγμή διάφορους ηθοποιούς, σόκαρε το επιτελείο των ηθοποιών και το συνεργείο, αφού το γύρισμα γινόταν ταυτόχρονα σε φιλμ και ψηφιακές κάμερες, ξοδεύοντας χιλιάδες δολάρια για να αγοράζει εξοπλισμό. Σε κάποια φάση, το συνεργείο έφτανε τα 400 άτομα, ένα τεράστιο νούμερο για μία μικρή, ανεξάρτητη παραγωγή. ΜΕΣΑ ΣΤΟ “THE ROOM” Ο Σεστέρο ήταν αυτός που πρότεινε στον Φράνκο να υποδυθεί τον Γουάιζο στην ταινία, άλλωστε όπως εκμυστηρεύθηκε αργότερα στον Φράνο, ο Γουάιζο είχε πει ότι οι μόνοι άνθρωποι που ήθελε να τον υποδυθούν στη μεγάλη οθόνη ήταν ο Ντεπ και ο ίδιος ο Φράνκο. ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Οι δύο σεναριογράφοι κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν το ντελίριο και την απόλαυση που αναδύεται όταν δύο άνθρωποι κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος είτε ως φίλοι είτε ως συνεργάτες. «Έχουμε βρεθεί και οι δύο σε αυτή τη θέση. Πιστεύαμε ότι μπορούμε να γράφουμε και οι άλλοι μας έλεγαν να τα παρατήσουμε. Συνδεθήκαμε με αυτούς τους χαρακτήρες με έναν πολύ δυνατό τρόπο». ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΑΣΤ Το καστ συμπληρώνεται από τον μακροχρόνιο συνεργάτη του Φράνκο, τον Σεθ
Ρόγκεν που υποδύεται τον αγχωμένο επιμελητή σεναρίου, το μοναδικό μέλος της
ομάδας του Γουάιζο που είχε μια κάποια κινηματογραφική εμπειρία. Η Άλισον Μπρι
ενσαρκώνει την Άμπερ, το κορίτσι που μπαίνει ανάμεσα στον Σεστέρο και τον
Γουάιζο. Η ηθοποιός διασκέδασε ιδιαίτερα στα γυρίσματα με τη μεταμόρφωση του
καστ ώστε να μοιάζει με τους πρωταγωνιστές του “The Room”. «Η αγαπημένη μου μέρα
ήταν όταν κάναμε γύρισμα τη σκηνή της πρεμιέρας της ταινίας. Ήταν ξεκαρδιστικό
να βλέπεις τους ηθοποιούς να υποδύονται τις αντιδράσεις των χαρακτήρων καθώς
αντίκριζαν την ταινία για πρώτη φορά». Η Άρι Γκρέινορ αναλαμβάνει τον ρόλο της
ηθοποιού που παίζει τον χαρακτήρα της χειριστικής και ανταγωνιστικής Λίζα στο
“The Room”. Η ηθοποιός λέει: «Όταν πρωτοείδα την αυθεντική ταινία, έμεινα
έκπληκτη από το όλο πράγμα. Αφού την είδα αρκετές φορές συμπάθησα τον Τόμι και
ένιωσα τις προσπάθειες του να εκφραστεί και κατάλαβα πώς βλέπει τον κόσμο».
Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ «Το γύρισμα ήταν πολύ αστείο γιατί ο Τζέιμς μιλούσε σαν τον Τόμι όλη μέρα» λέει ο Ρόγκεν. «Ακόμα και για διαδικαστικά θέματα, μιλούσε με τη φωνή του Τόμι». Αντίστοιχα, προκειμένου να αναπαραχθούν με πιστότητα οι σκηνές και τα μοτίβα του “The Room”, η ομάδα παραγωγής αντέγραψε τα φτηνά σκηνικά, ενώ ο διευθυντής φωτογραφίας μιμήθηκε τον ερασιτεχνικό φωτισμό και τις λήψεις που έκαναν το “The Room” μια από τις χειρότερες ταινίες όλων των εποχών. Μερικές σκηνές αναπαραστάθηκαν πλάνο προς πλάνο και οι ηθοποιοί έκαναν ό,τι ακριβώς έβλεπαν στις αντίστοιχες σκηνές του “The Room”. «Ήταν μια σχολαστική άσκηση συγκέντρωσης σε κάτι που έγινε εξ αρχής στραβά» σχολιάζει ο Φράνκο. Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ “THE ROOM” Μπορεί από τύχη ή χάρη στο σχέδιο του, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι ο Τόμι Γουάιζο
κυνήγησε το δημιουργικό του όνειρο και έκανε μια ταινία που παρά τα άπειρα
ελαττώματα της έχει φέρει κοντά χιλιάδες ανθρώπους, ενώ συνεχίζει να είναι
δημοφιλής. «Ακόμα πηγαίνει ο κόσμος στις μεταμεσονύχτιες προβολές και πετάει
πλαστικά κουτάλια στην οθόνη και φωνάζει σε όλη την ταινία» λέει ο Σεστέρο. «Ο
Τόμι δημιούργησε ένα έργο που άντεξε στον χρόνο. Ήθελε να τον εκτιμά το
Χόλιγουντ, οπότε πώς να μην είναι ενθουσιασμένος με αυτή την τροπή;».
|